Navenda Nûçeyan - Platforma Mafê Hewaya Paqij û Odeya Tabîban a Hatayê, têkildarî qirêjiya hewayê ya li bajêr daxuyaniyeke nivîskî dan. Di daxuyanîya ku hat dayîn de hat diyarkirin ku hewaya gemarî ya li bajêr gelekî ji nirxê sînor derbas dibe, hat diyarkirin ku Îstasyona Şopandina Kalîteya Hewayê ya Neteweyî ji meha sibata ku erdhejên navenda wê Mereşê pêk hatin ve pîvana hewayê nayê kirin.

‘Sînorê ku divê ji 3 rojan zêdetir neyê derbaskirin hat derbaskirin’

Di daxuyaniyê de bal hat kişandin ku qirêjiya hewayê di asteke jiyanî de tenduristiya gel tehdîd dike û wiha hat gotin: “Dema ku pîvana herî nêz a pîvana 24 saetan jî li ber çavan bê girtin, qirêjiya PM2.5 a ku ji aliyê Rêxistina Tenduristiyê ya Cîhanê (WHO) ve hatiye diyarkirin. Divê di salê de ji 3-4 rojan zêdetir derbas nebe, di 3 rojan de derbas dibe û di Tîrmehê de sînorên WHO 7 rojên ku dikarin bêne pîvandin bi berdewamî derbas dibin.

‘Gel bi xetereya penceşêrê re rû bi rû ye’

Hat destnîşankirin ku di nav 3 mehan de li navenda Antakyayê ji ber gelek caran elektrîk û înternet qut dibe pîvandinên birêkûpêk nayên kirin û hat destnîşankirin ku bi daneyên kêm be jî nirxandina destpêkê ya hewayê ya li bajêr dikare were kirin.

“Medya partîkul ya qirêj a ku ji ber xebatên hilweşandinê yên giran ên li herêmê pêk tê, dibe sedema gelek pirsgirêkên tenduristiyê, bi taybetî nexweşiyên akût û kronîk ên nefesê. Ev rastiyeke zanistî ye ku kesên ku timî di bin toza hilweşandinê de ne, bi taybetî jî karkerên ku li herêmê xebatên hilweşandinê dikin, dikevin ber xetereya penceşêrê.”

Di daxuyaniyê de tedbîrên ku der barê herêma erdhejê de bên girtin ev in:

“*Li tevahiya herêma erdhejê divê di demeke herî nêz de Îstasyona Şopandina Kalîteya Hewayê bê xebitandin.

 * Divê pîvana parametreya PM2.5 li hemû herêmê bê ku dem were derbas kirin bê destpêkirin.

 * Rewşa kalîteya hewayê û raporên ku daneyên ji îstasyonan hatine bidestxistin bi tevahî û berdewam li ser www.havaizleme.gov.tr û malperên walîtiyê bên weşandin.

* Bi lêkolîna modelê ya ku geşedanên meteorolojiyê di nav xwe de dihewîne, divê belavkirina toza ji bermahiyê li ser cihên niştecihbûnê were destnîşankirin, qadên depokirina kavilan û qadên niştecihbûnê bi van encamên modelkirinê werin cih.

* Divê ji derveyî kesên ku di çarçoveya plansaziyê dixebitin de, kesên din ji qada hilweşandinê bên durxistin.

 * Divê avdanî di dema hilweşandin, veguheztina kavilan û cihên depokirina kavilan de bê kirin û ji bo ku di dema ajotinê de toz nelibe divê serê kamyonên bargiran were girtin.

 * Divê xebatkar amûrên parastinê bikar bînin û bikaranîna van amûran bê ferzkirin.”