ÎXLAS HAMRÛNÎ

Tûnis – Mafê perwerdeyê jibo zarokên keç, li gelek welatan ji ber sedemên ferzkirina rêbazên mêrsalarî, şer û hwd. kêm e. Li gorî daneyên UNICEF’ê yên sala 2023’an li tevahî cîhanê bi giştî 129 milyon zarokên keç naçin dibistanê. Di civaka Ereb de piranî malbat bi taybetî zarokên keç ji perwerdeyê bêpar dihêlin. Malbat hê jî perwerdeya zarokan weke ‘windakirina demê’ dibînin û li Tûnisê jî rewş wiha ye. Li gel qeyrana aborî, zextên civakê li welat gelek sedem zêde bûne ku xwendekar dest ji dibistanê berdin. Lê belê jinên ciwan ên Tûnisê di wateya akademîk de pêşxistina xwe ji bo parastinê weke zirx bi nav dikin. Di qezenckirina serxwebûna perwerdeyê de di heman demê de diyar dikin ku weke çekekê bi kar tînin.

Xwendekara lîsansa bilind Hadeel Al-Zaytounî tevî zexta ku dîploma bi kêr kar nayê û gotinan dest ji çûyîna zanîngehê bernedaye dibêje: “Dîplomeya zanîngekê ji bo zarokek keç girîng e, ji ber ev statuyek di nava malê û ji derve de pê dide qezenckirin û ji derveyî karên malê ji ber sekeftina di karên din de, baweriyek mezin dide wê û kêrhatiya wê. Bi vê re asteke çandî û zanistî qezenc dike. Dibe sedem ku karekî bibîne û di heman demê de çavkaniya dahatê bixe bin temînatê.” Hadeel All- Zaytounî da zanîn ku dîplomaya jineke ciwan di aliyê derûnî, malbatî, civak û aborî de gelek destkeftî û avantajên wê hene û bi bîr xist ku di zanabûna maf û erkan de, bi hêz, avakirina kesek bi perwerde dibe alîkar.

‘Ev mafek e ku hatiye qezenckirin e’

Xwendekara lîsansa bilind Yasmîne Khalidî jî der barê giringiya dîplomayê de wiha anî ziman: “Em di sala 2024’an de dijîn, hê hinek der barê mafê perwerdeya zarokan û çûyîna zanîngehê de nîqaş dikin. Ev mafek xwezayî ye û parçeyek ji xwegihadina hêviyê ye. Dema ku me perwerdeya xwe temam kir di salên pêşiya me de em ê têra xwe bikin. Girtina perwerdeya zanîngehê û dîplomaya zanîngehê girîng e. Perwerdegirtina zarokên keç mafeke destûra bingehîn e. Dîplomaya zanîngehê ji bo me jinên ciwan fikir, zanist û enerjiya pozîtîf dide qezenckirin. Hêza îsbatkirina hebûna me ya di vê jiyanê de dide me. Ev mafek hatiye qezenckirin, bi zayend û çîna ku hatiye diyarkirin ne sînordar e.”

‘Jin ji bo mafên xwe têkoşînê berdewam dikin’

Yasmîne Khalidî destnîşan kir ku jin hê bi karê malê ve hatine sînordarkirin û wiha got: “Beşek xwe tenê bi karê malê ve sînordar dibînin, beşek jî ji serkeftina jinan bawer dikin. Lê belê di sedsala ku em hatinê de nîqaşkirina statuya jinan û belavbûna hinek fikran rewşek gelek xemgîn e. Sal derbas bibin divê dest ji van fikran berdin. Serkeftina jinan di hilbijartinan de, di peywirên bilind de dîtina wan wê were axaftin. Ji bo mafê xwe têkoşîna xwe berdewam dikin.”

‘Serxwebûna perwerdeyê dixe bin temînatê’

Xwendekara lîsansa bilind Faten Al- Huwaimdî jî wiha got: “Dereceya akademîk, di pêşketina zarokên keç de girîng e û serxwebûna wê dixe bin temînatê. Ev di vê qadê de ji bo xwe îsbat bike di civaka mêrsalar de çekeke ku pê bawer be ye. Ji bo avakirina hestên serkeftin û serxwebûnê divê her zarokek keç sûdê ji xwendin û perwerdeyê bigre û di civakê de bi awayekî çalak rola xwe bilîze. Ez bang li hemû zarokên keç dikim destpêkê ji bo pêşxistina xwe perwerdeya akademîk bigrin.”