سودان

 

فەتحیە بیشاری، پێشەنگی ڕێکخراوی ژنانی سودان، دووپاتی کردەوە کە حکومەتی بەر لە شۆڕشی کانوونی دووەم کاریان بۆ چاندنی ترس و گومان لە نێو هاوڵاتییاندا کردووە، قسەی ڕق و کینەیی وەک ئامرازێک بۆ توندکردنەوەی کۆنترۆڵی وڵاتەکەی بەکارهێناوە.

 

فەتحیە بیشاری، پێشەنگی ڕێکخراوی ژنانی سودان، بەشێک لە هێزە سیاسییەکانی سودان تۆمەتبار دەکات بەوەی شەڕەکەیان لە ململانێیەکی سیاسی- سەربازییەوە گۆڕیوە بۆ ململانێیەکی خێڵەکی ڕەگەزپەرستانە کە لەسەر بنەمای ڕەگەزپەرستی و خێڵەکی و دوورخستنەوە دامەزراوە، پەیکەری کۆمەڵایەتی سودان لە بنەڕەتدا دڕاو نەبووە، بەڵکو لە ڕێگەی ئامرازە سیاسی و ڕاگەیاندنییەکانەوە کەوتۆتە ژێر پرۆسەیەکی سیستماتیکی پارچەپارچەبوون، کە ناسکی پێکهاتەی کۆمەڵایەتی و فرەچەشنی کولتووری و خێڵەکییەکەی دەقۆزێتەوە.

 

لە ڕاگەیەندراوەکەدا کە ڕێکخراوی ژنانی سودان ڕۆژی ١٨ی حوزەیران ڕۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی قسەی ڕق و کینە بڵاویکردەوە، دووپاتی کردەوە کە حکومەتی بەر لە شۆڕشی کانوونی یەکەم کار بۆ چاندنی ترس و گومان لە نێو هاوڵاتییاندا کردووە، قسەی ڕقاوی وەک ئامرازێک بۆ توندکردنەوەی کۆنترۆڵکردن بەکارهێناوە، ئەمەش ئەنجامە کارەساتبارەکانی لێکەوتەوە، دیارترینیان جیابوونەوەی باشووری سودان بوو.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، ئەو شۆڕشەی لە کانوونی دووەمی ٢٠١٨دا سەریهەڵدا، هەلێکی مێژوویی بوو بۆ تێپەڕاندنی ئەم واقیعە سەختە، بەڵام سەرهەڵدانی ململانێکان بابەتەکانی هێنایەوە چوارگۆشەی یەکەم، هەندێک لە هێزە سیاسییەکان ترس و توڕەیی هاوڵاتیانیان قۆستۆتەوە بۆ بڵاوکردنەوەی ڕق و کینە، هەڵسوکەوتی سیاسی بارگاویکراوی سۆزدارییان بەرهەمهێنا لەڕێگەی هەڵمەتە پڕوپاگەندەییە بەردەوامەکانەوە بە ئامانجی پارچەپارچەکردنی کۆمەڵگە، هۆشداریدا لە سەرهەڵدانی قسەی ڕق و کینە لە نێوان گروپەکانی خاوەن پێداویستی تایبەت لە خوێندن یان کۆچبەرانی دەرەوەی وڵات، داوای دەستپێکردنی هەڵمەتی بەهێز و عەقڵانی کرد بۆ بەرەنگاربوونەوەی ئەم وتارە، بە بەکارهێنانی هەمان ئەو شێوازانەی کە بەشداربوون لە بڵاوبوونەوەی.