یاسا

09:01

سەندیکاکانی کرێکاران لە میسر بۆ بەرگریکردن لە مافەکانی کرێکاران و ڕێکخستنی پەیوەندییەکانیان لەگەڵ حکومەت و خاوەنکارەکان سەریان هەڵدا، ئەوان پەرەیان سەندووە، بەڵام هێشتا لە ژێر دەستی پەیوەندییە نەریتییەکانی دەسەڵاتدا مانەوە کە ژنانی پەراوێزخستووە.

10:07

جیهان لواتی، ئەندامی سەندیکای نیشتیمانی ڕۆژنامەنووسانی تونس، بڕیاری ڕاگرتنی چالاکییەکانی کۆمەڵەکان، بەتایبەتی ماڵپەڕی نەوات، بە هێرشکردنە سەر کۆمەڵگەی مەدەنی و ئازادییەکان و جۆرێک لە برسێتی بۆ ڕۆژنامەنووسان زانی.

08:25

لە کاتێکدا، بزووتنەوەی ژنان لە مەغریب ئاواتەخوازی یاسایەکی بنەماڵەییە کە مسۆگەری شکۆمەندی ژنان و مافی منداڵان بکات، هێشتا هەندێک هاوسەرگیری لە چەند ناوچەیەکی مەغریبدا تەنها لە ڕێگەی فاتیحە "بابەتی سەرەتای قورئان"ەوە بەبێ هیچ ڕێکەوتنێکی فەرمی دەکرێت.

09:41

لە نەبوونی میکانیزمی کاریگەر بۆ مسۆگەرکردنی مافەکانی منداڵان و خۆشگوزەرانی دەروونی، پرسیارەکە هەر دەمێنێتەوە: ئایا بەڕاستی بەرژەوەندییەکانی منداڵان لە دادگاکانی مەغریبدا لەبەرچاو دەگیرێن؟ یان بنەمای "بەرژەوەندی منداڵ" بووەتە تەنها دروشمێکی یاسایی.

10:56

لە یەمەن کە ململانێکان لەگەڵ هەڵاواردندا یەکدەگرنەوە، ئیشراق مقەتەری، دادوەر وەک یەکێک لە دیارترین دەنگی ژنان دەردەکەوێت کە بەرگری لە مافەکانی ژنان دەکات.

08:49

چالاکوانانی عێراق جەختیان لە گرنگی دابینکردنی ناوەندێکی پارێزراو بۆ پاراستنی ژنان کردەوە، لەگەڵ گرنگیدان بە خولی پەروەردە بۆ خۆپاراستن و پێشکەشکردنی پاڵپشتیی دەروونی و تەندروستی پێویست بۆ زیانبەرکەوتووانی توندوتیژی.

11:16

چالاکوانان لە تونس جەخت لەوەدەکەنەوە، کە فەرمانی ٥٤ پێشێلکردنی پابەندبوونە نیشتمانی و نێودەوڵەتییەکانی تونسە بۆ مسۆگەرکردنی ئازادی ڕادەربڕین و بۆچوون و ڕۆژنامەگەری، فەرمانێکی سەرکوتکەرانەیە کە دیمەنێکی ناتەبایی لەگەڵ ئامانجەکانی شۆڕش دروست دەکات.

09:55

بۆ پاراستنی منداڵان لە دەستدرێژی سێکسی، کۆڕبەندی مافە ئابووری و کۆمەڵایەتییەکانی تونس ڕێنمایییەکی بە ناوی ڕێنمای "پاراستنی من مافی منە" دەرکردووە، کە دایک و باوک و ئەو دامەزراوانە دەکاتە ئامانج کە چاودێری منداڵانی نێوان ٦ بۆ ١٦ ساڵان دەکەن.

13:13

حەنان مەحجوبی، چالاکوانی مافی مرۆڤی تونس، پێیوایە بەرەنگاربوونەوەی هەموو جۆرە توندوتیژییەک لە دژی ژنان، لەوانەش توندوتیژی سیاسی، نەک هەر پێویستی بە جێبەجێکردنی یاسا هەیە، بەڵکو پێویستی بە پەروەردەکردنی ژنان و گرنگی بەردەوامبوونی بەرخۆدان هەیە.

10:53

خوێندنگە ژینگەیەکە بۆ پەروەردەکردن و هۆشیاری، بەڵام لە سووریا لەبری جێبەجێکردنی بەرنامەی هۆشیاری بۆ دایکان و باوکان بۆ باشترکردنی پەیوەندی لەگەڵ کچ و کوڕەکانیان، بەڵام حکومەتی کاتی لەڕێی خوێندنەوە جیاکاری زەق دەکاتەوە.

10:48

دژایەتیکردنی بڕگەکانی مافی مرۆڤ کە مافی هیوا بە زیندانییانی سەروو ٧٠ ساڵ دەبەخشێت، هەروەها بۆ ئەوانەی ٢٠ ساڵ زیندانیان بەسەر بردووە مافی ئازادبوونیان هەیە، هەرچەندە ڕێبەری گەلی کورد هەردوو مەرجەکەی تێپەڕاندووە، بەڵام تا ئێستاش لە زینداندایە.

12:26

لە کاتێکدا لە هەندێک کۆمەڵگە شاهیدی گۆڕانکاری لە بیرکردنەوە لە مافەکانی ژنان و ئازادی هەڵبژاردنن، هێشتا زۆرێک لە ژنان و منداڵانی کچی گوندەکانی دێرەزوور ڕووبەڕووی ڕاستیەکی تەواو جیاواز دەبنەوە کە بە داب و نەریتی بەڕێوەدەچێت.

08:15

شادیە ئەبوبەکر، پسپۆری یاسایی نێودەوڵەتی دەڵێت: دەوڵەتی تورکیا کەیسی ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان بە ناوخۆیی کردووە، تا وڵاتانی دیکە نەتوانن دەستوەردان لە کەیسەکەدا بکەن، بە گوێرەی ئەو یاساییەی سزا دراوە ناتوانن و ڕێگەنادەن کەس دەستوەردان بکات.

11:03

سەعیدا وادی، چالاکوان جەختی لەوەکردەوە ئامارە فەرمییەکان گوزارشت لە ڕاستی توندوتیژی دژ بە ژنان ناکەن، زۆرێک لە قوربانیانی توندوتیژی بە هۆکاری ئابووری و هەندێکی دیکەی پەیوەست بە داب و نەریتی بەسەرچوو لە کۆمەڵگەیەکی پیاوسالاریدا توندوتیژی ئاسایی دەکەنەوە.

09:51

سەرەڕای ئەو پێشکەوتنە یاساییانەی کە تونس لە بواری مافەکانی ژنان بەدەستیهێناوە، پەراوێزخستن و دوورخستنەوەی ژنانی خاوەن پێداویستی تایبەت بەردەوامە، چالاکوانان جەختیان لەوە کردووەتەوە، کە یاساکانی ئێستا تایبەتمەندی ئەم گروپە لەبەرچاو ناگرن.

15:10

سەرەڕای یاسای ژمارە ٥٨ بۆ بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان، دیاردەی قسەی ناشرین لە تۆڕی کۆمەڵایەتی لە تونس دژی ژنانی چالاکوان و سیاسەتمەدارانی کۆمەڵگەی مەدەنی بڵاوبووەتەوە.

10:06

لە ڕۆشنایی پێشێلکارییە قورسەکان و ئاوارەبوونی زۆرەملێ، سوەیدا هەڵمەتێکی کۆمەڵاتەتی دەستپێکردو داوای مافی چارەی خۆنووسینی کرد، جەختی لەسەر یاسای "لەدەستدانی دەوڵەت" و پێویستی دەستوەردانی یاسای نێودەوڵەتی بۆ دەستەبەرکردنی ژیانێکی شکۆمەندانە و ئاسایش کردەوە.

16:15

ڕاپۆرتی "بەدواداچوون بۆ دادپەروەری: یاساکانی دەستدرێژی لە وڵاتانی عەرەبی" بە وردی لەو یاسایانە دەکۆڵێتەوە کە هەن و نوێکراونەتەوە و باس لەم بابەتە دەکەن، هەروەها ڕاسپاردەکانیش بە ئامانجی گەیشتن بە دادپەروەری بۆ ڕزگاربووان و قوربانییەکان لە وڵاتانی عەرەبی.

09:23

زەینەب گرملی لەسەر بنەمای باوەڕی بە مافەکانی ئەفرۆ-عێراقییەکان و هەوڵەکانی بۆ نەهێشتنی هەڵاواردنی ڕەگەزی و بەدیهێنانی دادپەروەری و یەکسانی لە ڕێگەی نوێنەرایەتی ڕاستەقینە و یاسادانانەوە کە پارێزگارییان لێدەکات و پاڵپشتی لە بەشداری نیشتمانییان دەکات.

09:23

لەگەڵ کەڵەکەبوونی قەیرانی ئابووری و سیاسی و کۆمەلایەتی، شەقامی ئێران زیاتر ئامادە بووە بۆ هەڵگیرساندنی هەر ڕووداوێک کە دەست لە مافە سەرەتاییەکان بدات، ئەو پریشکەی کە یەکێکە لە گرنگترین شۆڕشەەکانی مێژووی هاوچەرخی ئێران بە ناوی "ژن، ژیان، ئازادی" هەڵگیرسا.