ڤیان جزیر

 

ناوەندی هەواڵ- وەک لە ڕاستی مێژووی خۆمان و لە ئەزموونەکانی مێژووی خۆمانەوە دەزانین، مێژووی کوردەکانمان، بە داخەوە تا ئەمڕۆ بە نووسین تۆمار نەکراوە، هەموو ئەو ئەزموون و بەرخۆدان و یاخیبوون و خیانەتانەی کە لە مێژووی کوردماندا دەیانزانین، هەمووی ئەمڕۆ لە ڕێگەی دەنگبێژانی کورد، لۆریک، حەیرانەوە، پایزۆک و هتد، کە ئێمە ئاگادارین و، گەیشتوونەتە دەستمان، لە ڕێگەی لێکۆڵینەوەوە، ویستمان چیرۆک، یان باشتر بڵێین ئەزموونی حەیرانی 'حەیران ژارۆ'تان بۆ بگێڕینەوە، کە ساڵانێکە لەسەر لێوی زۆرێک لە هونەرمەندانی کوردە، زۆر کەس چیرۆکی حەیران ژارۆیان گێڕاوەتەوە، بەڵام ئێمە لێکۆڵینەوەیەکی بەرفراوانمان ئەنجامدا بۆ ئەوەی بزانین ڕاستییەکانی پشت ئەم چیرۆکە چییە.

 

چیرۆکێک کە خیانەت لەخۆدەگرێت

هەروەها لەلایەن زۆرێک لە هونەرمەندان و بە چەندین شێواز یان ستایلی جیاواز گۆرانی وتراوە، لە ڕاستیدا مرۆڤ کاتێک گوێ لە گۆرانییەکانی حەیران ژارۆ دەگرێت، هەست دەکات وەک ئەوەی لەو ڕۆژانەدا لەگەڵ گۆزەلخان دەژی و هاوبەشی ئازارەکانی دەکات، یانیش مرۆڤ دەتوانێ ئەم دەنگبێژیانە بکاتە فیلم و شانۆنامە و چەندین بەرهەمی واتادار لەم دەنگبێژانە دروست بکات، ئەزموونی کوردەکانمان چەندە بە ئازار، شادی، قارەمانانە، یان خیانەتکارانە بوون، ئەوانە ڕاستی مێژوویی ئێمەن و نابێت هەرگیز مێژووی خۆمان لەبیر بکەین. لەسەر بنەمای ئەزموونی مێژوویی دەتوانین دەرەنجامە دروستەکان دەربکەین، پێش ئەوەی ئەم چیرۆکە بنووسم، لێکۆڵینەوەیەکی زۆرم کرد و گەیشتمە ئەنجامێک کە حەز دەکەم لەگەڵ ئێوەی خوێنەراندا بەشی بکەم.

 

گۆزەلخان و حەیران خەڵکی دوو گوندی جیاوازن

حەیران ژارۆلە دایکبووی حەیران ، لە هەرێمی بۆتانی جزیرە، وەک دەزانرێت لە ڕابردوودا چیرۆکی ئەفسانەیی، شەوی چیرۆک، چیرۆکی ئەفسانەیی و کۆبوونەوەی هاوشێوە لە گوندەکاندا ڕوویانداوە، ڕۆژانی خۆشی زۆر بوو کە هەموو گوندنشینەکان کۆدەبوونەوە و بەکۆمەڵ ڕۆژەکەیان وەک ئاهەنگێک بەسەر دەبرد، بە هاوکاری هەموو گوندنشینەکان کاری هەر ماڵێکیان دەکرد، لە شەوانی وەک ئەمانەدا زۆر کەس یەکتریان ناسی و بوونە هاوڕێی تەواوی ژیان، هەروەها ئیبراهیم یەکێکە لەو کەسانەی کە بەشداری لەو شەوانەدا کردووە. ناوێکی تری حەیرانە، گۆزەلخان کە ناوی فاتیمە، ڕۆڵی سەرەکی لەم چیرۆکەدا دەگێڕێت، حەیران و گۆزەلخان هەردووکیان منداڵی هۆزەکانن و بەهۆی ئەوەی شارەزای زانستی خێڵەکین، ناوی جیاوازیان وەرگرتووە بۆ ئەوەی کەس نەیانناسێتەوە، گۆزەلخان خەڵکی گوندی گیڤەرۆج شیکەرە کە دەکەوێتە پشت گوندی شەرەفییە، حەیران خەڵکی گوندی مەندی کەرە نزیک گوندی دێرگوڵە لە شرناخ، ئەم گوندە بە تەواوی لە هۆزی باتوو پێکهاتووە، بەو پێیەی ناوچەی بۆتان زیاتر لە عەشیرەتەکان پێکهاتووە، لەم ناوچەیەدا، لەم جۆرە چیرۆکە خۆشەویستانەدا، بەهۆی تێڕوانینەکانی کولتووری خێڵەکی و دواکەوتوویی ناوێکی دیکە بە خۆی دەهێنرێت.

 

گۆزەلخان و حەیران لە یەکەوە نزیکن، ڕۆژێک حەیران دەچێتە گوندەکە بۆ ماڵی باوکی گۆزل زان کە کەسوکارەکەیشی لەوێ نیشتەجێن. لەو کاتەدا لە ڕۆژی سێرهێدا لە گوندەکەدا گردبوونەوەیەک هەیە. لە وەرزی پایزدا خەڵکی گوندەکە کۆدەبنەوە و بە شادی و گۆرانی سەما دەکەن. جەماوەرەکە تا بەیانی بەردەوامە لە دروشمدان. لەو ساتەوەختەوە دەیانگوت "کەروێشک لە ماڵی خەزوور قیژاند"، واتە زاوا لە ماڵی خەزووری گەڕایەوە. پێش ئەوەی بڵاوببنەوە ژەمی ئێوارە ئامادە دەکرێت و هەمووان پێکەوە نان دەخۆن و بڵاودەبنەوە. لەو ئەڵقەیەدا حەیران و گۆزل خان یەکتر دەبینن و دڵیان عاشق دەبێت. گۆزەلخان ٤ ساڵ لە حەیران گەورەترە. لەو شەوە چرا یان فانۆسەکان بۆ ماوەی ٥ خولەک دەکوژێنەوە و ئەوانەی دڵیان بە یەکتر داوە قسە لەگەڵ یەکتر دەکەن و ناوی یەکتر دەپرسن. ئەو شەوە گۆزل خان و حەیران ناوی یەکتر دەپرسن و لەسەر ڕۆژ و شوێنی یەکتربینین ڕێکدەکەون.

 

دوای ٧ ساڵ خیانەت

 کچانی گوند دەچنە شاخ و چۆڵەوانی بۆ کۆکردنەوەی گیا و گوڵ و ماریگۆڵد و هەنگوین لە بەهاردا، هەروەها حەیران بە بیانووی دۆزینەوەی گۆزەلخان دەچێتە ڕاو، کاتێکی زۆر تێدەپەڕێت لەکاتێکدا بەردەوام یەکتر دەبینن و پەیوەندییان هەیە، هەروەها گۆزەلخان زیاتر و زیاتر حەیرانی خۆشدەوێت. ڕۆژێک گۆزەلخان بە حەیران دەڵێت؛ ئەو بینینانەی کە لە نێوان من و تۆدا ڕوویانداوە، زۆر جێی شانازین بۆ من، خۆشی و شەرەفی ئەم کۆبوونەوانە وەک ئەوەی حاجییەک بچێتە زیارەتێک دەبینم، ئەوەندە شەرەفە بۆ من، گۆزەلخان و حەیران بۆ ماوەی ٧ ساڵ بە خۆشەویستی دەمێننەوە، حەیران دوای ٧ ساڵیش بەداخەوە وەک ئەو جۆرە خیانەتە هەڵسوکەوت دەکات کە زۆرجار کاتێک لاپەڕەکانی مێژوو دەکەینەوە دەیبینین، هەرچەندە لە هەموو چیرۆکێکی خۆشەویستیدا نییە، بەڵام دەبینین ئەم دۆخە لە زۆر چیرۆکدا ئەزموون کراوە، حەیران دوای ٧ ساڵ خیانەت لە گۆزەلخان دەکات و دەچێت بۆ دۆزینەوەی کچێکی تر.

 

فرمێسکەکانت لە دڵتدا بشارەوە

گۆزەلخان بەهۆی خۆشەویستییەکەیەوە تووشی ئێش و ئازار و توڕەیییەکی زۆر بووە، چیرۆکی خۆی دەربارەی خۆی و ئەو خۆشەویستییە دەگێڕێتەوە کە خیانەتی لێ کراوە، هەروەها حەیران ژارۆ لە دەمی گۆزەلخان لە ناوچەی بۆتان بڵاوبووەتەوە، گۆزەلخان بە ئازاری خیانەتەکەی حەیران فرمێسک دەڕێژێت، وەک ئەوەی چاوەکانی بە دوکەڵ بسووتێن، بەڵام لە واقیعدا بەهۆی ئازاری دڵیەوە فرمێسک دەڕێژێت.

 

گرنگی ژیانی ڕاستەقینەمان پیشان دەدات

 ئەگەر گوێت لە حەیران ژارۆ نەگرتووە، پێشنیار دەکەم گوێی لێبگریت، خۆشەویستی ژنانی کورد دەبینن کە تا کۆتایی تەمەنیان بە دڵی خۆیان دەژین، دیسان خیانەتی پیاوێک دەبینیتەوە کە دەیەوێت خۆشەویستی ڕاستەقینە لەناو ببات، لە پەرتوکی ئەحمەد زانیدا، لە گێڕانەوەی مەم و زیندا، دیسانەوە دەتوانین ئەزموونەکانی ئێمەی کورد ڕاستەوخۆ ببینین. ئەو خۆشەویستییەی کە پێویستە ئەزموون بکرێت چۆن دەبێت؟ گەڕان بەدوای خۆشەویستی ڕاستەقینەدا چۆنە؟ دیسانەوە بۆ ئەزموونکردنی خۆشەویستی ڕاستەقینە چ جۆرە کەسایەتییەک پێویستە؟ یان مرۆڤ چۆن هەڵسەنگاندن بۆ وشەی خۆشەویستی و ئەزموونی خۆشەویستی بکات؟ دەتوانین بەدوای وەڵامی دروستدا بگەڕێین بۆ ئەم پرسیارانە. چونکە چیرۆک و خۆشەویستی دەروێش و ئەدولە ئەوەمان بۆ دەردەخات کە خۆشەویستی چۆن دەبێت ئەزموون بکرێت. دیسان خۆشەویستی ڕاستەقینە، کە هەزاران ساڵە لەبیرناکرێت، دەبێتە نموونەی خۆشەویستی ڕاستەقینە، دەتوانین لە نزیکەوە لێی بکۆڵینەوە و تێیدا سەرکەوتوو بین. هەروەها خۆشەویستی زیلان و بێریتان بەرەوپێش دەبات. چی بوو لە خۆشەویستی نێوان زیلان و بێریتان کە وای لێکردین ئەمڕۆ بە هەزاران شوێنکەوتووی ئەوان هەبن؟ نموونەی مێژوویی ئەو کەسانە زۆرن کە لە ئۆردوگا ئازادەکاندا عاشقی نیشتمانەکەیان بوون. چیرۆک و ئەزموونی ژن و پیاوی کورد زۆرن. پێویستە ئەو پاڵەوانانە بناسن. ئێمەش پێویستە شوێنکەوتووی خۆشەویستانی ڕاستەقینە بین و بۆ ئەوەی خۆشەویستی بەڕاستی لە وڵاتێکی ئازاددا بژی، ئێمەش پێویستە پێشەنگی خۆشەویستی بین.

 

دەتوانن گوێبیستی گۆرانیەکی نایاب بن بە دەنگی دایکانی بۆتانی کوردێ و حەنیفە: