ناوەندی هەواڵ

 

لەیلا  گوڤەن، هاوسەرۆکی کۆنگرەی کۆمەڵگەی دیموکراتیک، لە ناو زیندانی ژنانی سنجانەوە کە لە ٢٢ی کانوونی دووەمی ٢٠٢٠ەوە لەوێ دەستبەسەرە، لە ستوونی "لە پێنوسی ژنێکەوە" لە ئاژانسی ژننیوز وتارێکی نووسی و باس لە ڕۆڵی میدیا لە پڕۆسەی ئاشتی و بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیکدا دەکات.

 

لە هەڵسەنگاندنەکەیدا بۆ وتاری میدیایی، ڕەخنەی لە هەندێک کەناڵ گرت کە بە وتەی خۆی "بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی پەککەوتنی پرۆسەکە دەکەن"، جەختی لەسەر گرنگی مامەڵەکردنی ڕۆژنامەنووسان کردەوە، کە بەرپرسیارانە مامەڵە بکەن و هەڵگری هیوای ئاشتی بن بۆ کۆمەڵگە، نەک ئامرازی بڵاوکردنەوەی بێ هیوای یان دابەشبوون.

 

لە وتارەکەی لەیلا گوڤەندا هاتووە:

وەک دەزانن لە ماوەی ساڵی ڕابردوودا خەریکی پڕۆسەیەکی ئاشتی بووین، کە پرۆسەیەکی ماندوو نەناس، زۆرێک لە لایەنەکان هەوڵی یەکگرتوویان تێدا داوە، بەرێزعەبدوڵا ئۆجالان بە بانگەوازەکەی ٢٧ی شوبات بۆ بونیادنانی کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک بۆ ئاشتی، چارەسەری مێژوویی بۆ چارەسەرکردنی پرسی کورد پەرەپێدا، کە بۆ ماوەی سەدەیەک نەک تەنها وڵاتەکەمان بەڵکو هەموو ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاستی گرتۆتەوە، ئەم بانگەوازە زیاتر لە جاران پشتیوانی هەموو چین و توێژەکانی کۆمەڵگەی بەدەستهێناوە و هیوای بەهێزتر کردووە.

 

لەم کاتەدا گەلانی جیهان بە دەنگی بەرز خواستی خۆیان بۆ ژیان بە ئاشتی دەردەبڕن و داوای دیموکراتیکترین شێوەکانی حوکمڕانی بۆ خۆیان و ئەوانی دیکە دەکەن، ئەمەیە کە ئێمە پێی دەوترێت "حیکمەتی گەل"، ئەم حیکمەتە دان بەوەدا دەنێت کە ئاشتی پیرۆزمان سوودبەخشە و شەڕیش زیانبەخشە، هەروەها بەرگری لێدەکەن بۆ ئەوەی بوونی خۆیان لە بازاڕدا بپارێزن لە ڕێگەی گێڕانەوەی "تیرۆریستی" کە بەرژەوەندییەکانی خۆیان دەجوڵێنن، گەلی کورد کە یەکێکە لە گەلە کۆنەکانی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست، یەکسەر لەلایەن ئەو بازرگانانەی بازاڕەوە تیرۆر دەکرێت، بەبێ گوێدانە بۆچوونەکانیان.

 

لەم ڕۆژە مێژووییەدا، کە تورکیا بۆ ئاشتی هەوڵدەدات، دەبینین گروپەکان جارێکی دیکە کاردەکەن بۆ ڕێگرتن و لاوازکردنی ئەو کەسانەی کە خۆیان بە تاکە خاوەنی وڵات دەزانن و بانگەشە بۆ ئاشتی دەکەن، هەرچەندە مشتێک کەسن کە نەزانن لە مێژوو و پشتگوێی دەخەن، لە کۆمەڵگە دابڕاون و پێیان وایە خەریکی سیاسەتن بە هەمان ئەو گفتوگۆیە ماندووانەی کە ساڵانێکە پەرەی پێدەدەن.

 

لە ڕاستیدا ئێمە خەبات دەکەین بۆ تێگەیشتن لە هەندێک دەزگای ڕاگەیاندن کە ساڵانێکە ناچارن هەواڵی مردن و وێرانکاری و ئازار و فرمێسکەکان ڕووماڵ بکەن، پێمان وایە ئەم پرۆسەیە تاقیکردنەوەیەکی چارەنووسساز دەبێت بۆ ئەوەی کێ ئاشتی دەوێت و کێ ململانێی دەوێت، ڕاپۆرت و زمان و وێنە و شرۆڤەیان ڕۆژانە توڕەیی ملیۆنان کورد دەوروژێنێت، لە ڕابردوودا هەزاران گەنجی کورد بە پاڵنانی ئەو زمان و نزیکبوونەوە، بەرەو شاخ هەڵهاتن و دەیانپرسی "چۆن لەگەڵ ئەمەدا بژین؟"

 

ئەمڕۆ هەوڵ دەدەین وانە دروستەکان لە مێژوو وەربگرین و بانگەوازێکی مێژوویی زیندوو بکەینەوە بۆ ئەوەی وەک یەکسان و ئازادانە و لە شوێنی جوگرافیای هاوبەشدا پێکەوە بژین، بەڵام هەندێک لە دەزگاکانی ڕاگەیاندن بە تامەزرۆییەوە چاوەڕێی بەربەست لەم پرۆسەیە دەکەن، لەبری ئەوەی بەرپرسیارێتی مێژووی خۆیان بخەنە سەر شان، ڕۆڵێکی نەرێنی دەگێڕن، وە تەنانەت سادەترین و ڕەواترین داواکارییەکانی کورد بە قسەی دەستکاریکەری وەک "کەواتە دانوستان نەبوو؟" ڕووماڵ دەکەن.

 

هەروەها دەزانین کە ئەم گروپانە بە باشی شارەزای ململانێ بەردەوامەکان و چارەسەرکردنیان لە زۆرێک لە وڵاتاندایە، لە ڕاستیدا ئەگەر ببوایە دووبارە سەیری هەواڵ و بەرنامەکانیان بکەنەوە، یان لانیکەم بە شێوەیەکی بابەتیانە گوێیان لێ بگرن، ئەوا تێدەگەن کە چەندە بە ئاشکرا دژایەتی خۆیان دەکەن، بۆ نموونە جیاوازی ئەو زمانەی کە لە ڕاپۆرتەکانیاندا سەبارەت بە حەماس کە بانگەشەی شەڕی گەلی فەڵەستین دەکات و جیهادییەکانی هەتەشە کە بانگەشەی شەڕی گەلی سووریا دەکەن و ئەو وشانەی کە بۆ پێناسەکردنی دامەزراوە و نوێنەرانی تەڤگەری کورد بەکاریدەهێنن، بە ڕوونی ناڕەزایی و ڕق و کینە و پێشوەختەیی و بێ ڕێزی و تێڕوانینی "دیکە"یان بۆ گەلەکەمان ئاشکرا دەکات، مەحاڵ بوو پێشبینی ئەوە بکرێت کە بانگەوازی مێژووی بۆ ئاشتی و کۆمەڵگەیەکی دیموکراتیک، کە لەسەر بنەمای هەزار ساڵ گەلانە، دەرئەنجامێکی بێ هیوای لەو شێوەیە لەلایەن ئەو کەسانەوە بەدەست دێت کە هەستیارن بەرامبەر بە کورد، ئەمەش ڕاستی دوو گەلە کە لە خاکێکی دێرین پێکەوە بەرەنگاری بوون و لە هەمان سنوورەکاندا لەناوچوون، سەرەڕای ئەم ڕاستیە، تێڕوانینیان بۆ خۆیان وەک خاوەن خاک و گەلی کورد وەک پەنابەر، ڕوانگەیەکی تەواو ڕۆژهەڵاتیانەیە.

 

وەک زیندانییە سیاسییەکان، ناتوانین خۆمان بپارێزین، لە کاتێکدا سەیری هەندێک لەو دەزگا میدیایانە دەکەین و دەخوێنینەوە کە بە پێویستی سنووردارەوە پەیڕەوی لێدەکەین، دەمانتوانی چیمان بکردایە بۆ بەدەستهێنانی ڕق و کینەی ئێجە ئۆنەر، سەراب بیلۆفاجیکلی و ئیبراهیم قەهوەچی و دەنیز زیرەک و سەلچوق تیبلی و غورکان حاجر و ڕۆژنامەنووسانی دیکەی وەک ئەوان؟ هەموو ئەو ڕۆژنامەنووس و بەرهەمهێنەرانی تەلەفزیۆنی و شرۆڤەکارانەی کە تەنانەت لە سەختترین کاتەکانیشدا بێدەنگ بوون کە گەلەکەمان لە ماوەی پەنجا ساڵی ڕابردوودا ڕووبەڕووی بووەتەوە، خۆیان لە نیشاندانی بچووکترین هاودەنگی بەدوور گرت و دەستکاری هەموو تەڤگەریە کوردییەکانیان کرد کە داوای مافیان دەکرد، هەروەها بە چالاکی "تیرۆریستی" ناویان دەبرد، ئێستا خۆیان بە بێلایەن و سەربەخۆ پێناسە دەکەن، لەگەڵ ئەوەشدا ئەگەر ئەمڕۆ بچنە سەر شەقامەکانی ئامەد، بە ژیرانە بۆ گەلەکەمان ڕوونیدەکەنەوە کە وتەبێژەکانیان کێن، لەگەڵ ئەو زمانەی کە زۆرترین گونجاوە بۆیان، ڕۆژنامەنووسانی دیموکراتیکی ڕاستەقینە، کە لە سەردەمی مام موسا تا ئەمڕۆ بە ڕۆحی ڕۆژنامەگەریی ئازادانەی کوردی لەگەڵ ڕۆژنامەنووسانی کوژراو و زیندانیکراودا هاوسۆزی وەستاون، ئەمڕۆش بەردەوامن لە دۆستایەتی و هاودەنگی خۆیان، بۆ ئێمە زۆر گرنگە ئەم کەسە بوێرانە بە ناوی بابەتگەراییەوە ئامادەبن هەر باجێک هەڵبگرن.

 

لە کۆتاییدا، وەک ژنانی زیندانیانی سیاسی، بانگەواز بۆ دەزگاکانی ڕاگەیاندن دەکەین: چ زیانێکی هەیە لە جێبەجێکردنی پێشکەوتنەکانی وەک چارەسەرکردنی پرسی کورد بە شێوەیەکی دیموکراتیک و ئاشتیانە لە ڕێگەی کۆدەنگی کۆمەڵایەتی، تەرخانکردنی سەرچاوەی ئابووری بۆ چاودێری تەندروستی، پەروەردە، و پێداویستییە سەرەتاییەکانی کۆمەڵگە وەک دەوڵەتێکی خۆشگوزەرانی، و هەوڵدان بۆ ڕێگریکردن لە کوشتنی ژنان و مردنی منداڵان لە ڕووداوەکانی شوێنی کاردا؟ ئایا باشتر نییە هیواکان بۆ ئاشتی ڕووماڵبکەین، هەرچەندە خاو بن، نەک ڕووماڵکردنی شەڕ و ململانێ و پێشێلکارییەکانی مافی مرۆڤ؟ ئێمە دەمانەوێت دەنگمان بگاتە ژنانی ڕۆژنامەنووسان بەتایبەتی، هەموومان دەزانین لە سیستەمێکی پیاوسالاریدا، ژن و منداڵان قورسایی ئەو شەڕ و وێرانکارییانە لە ئەستۆ دەگرن کە بەهۆی "پیاوانەوە" دروست دەبن.

 

بۆیە وەک ژن وتمان پێش هەموو شتێک ئێمە پێشەنگایەتی دەکەین تا هیوای ئاشتی لەم وڵاتەدا دەبێتە ڕاستی و ڕەنگی ئاشتی لە هەموو ژیانماندا جێگەی خۆی دەدۆزێتەوە، دەبێ ئاوەکە ڕێڕەوی خۆی بدۆزێتەوە و تۆوەکەش ڕوابووبێت، تەنانەت دوای ئەم هەموو وێرانکاری و داڕمان و خراپەکارییە گەندەڵییە لەناو تاریکی شەودا پەلکەزێڕینە دەرکەوت، وەک دەوترێت "حەوت ڕەنگ، یەک هیوا" چاوەڕێی ئێوەی ڕۆژنامەنووسانی ئازیزین، کە هەموو ئەو ڕەنگانە بۆ کۆمەڵگە بهێنینەوە کە سپی لە قووڵایی هیوای ئاشتیدا هەڵیگرتووە.