ڕوشێل جونیور

 

سوەیدا-لێدوانەکانی ئەم دواییەی بنیامین ناتانیاهۆ، سەرۆک وەزیرانی ئیسرائیل ئاماژەیەکی ڕوونە بۆ کۆمەڵگەی دروز، بەرپرسیارێتی بارگرانی سیاسی گەورە دەخاتە ئەستۆی کۆمەڵگەی دروز کە هەموو سووریاییەکان بە دەستوەردانێکی ئاشکرا لە کاروباری ناوخۆی سووریا و هەوڵێکی نوێ بۆ بەدیهێنانی خواستەکانی ئیسرائیل لە ناوچەکە دادەنێن، ئیسرائیل دەیەوێت هەر لاوازییەکی ناوخۆیی بقۆزێتەوە بۆ فراوانکردنی دەسەڵاتی خۆی وەک تورکیا و ئێران و ڕوسیا و ئەمریکا کە بەرژەوەندییە ناوچەیی و نێودەوڵەتییەکان لە سووریا تێکەڵ دەبن.

 

ئیمان ئەبو عەساف، چالاکوان و شیکەرەوەی سیاسی سەبارەت بە لێدوانەکانی ئیسرائیل  دەربارەی دروزەکان وتی: ئیسرائیل بە هیچ شێوەیەک هەوڵی پاراستنی کۆمەڵگەی دروز نادات، بەڵکو وەک ئامڕازێک بەکاری دەهێنێت بۆ گەیشتن بە بەرژەوەندییەکانی خۆی، ناوچەکە بەرەو ئەگەری تەقینەوەیەک دەڕوات، چونکە ئیسرائیل بەردەوام چەند ناوچەیەکی سووریا دەکاتە ئامانج، بە ئاشکرا ڕایدەگەیەنێت کە باشووری سووریا (دەرعا، قنیترە ،سوەیدا) لە یەکەمینەکانی  پاراستنی خۆیدایە، بەڵام ئەوەی جێگەی نیگەرانییە ئەوەیە کە ئیسرائیل سەرنجی لەسەر کۆمەڵگەی دروز دەدات، هەوڵی دروستکردنی دڵەڕاوکێ لەو ناوچانەدا دەدات  کە لەوانەیە ببێتە هۆی تەقینەوەی بارودۆخەکە.

 

ێیوایە ئیسرائیل بە هیچ شێوەیەک هەوڵی پاراستنی کۆمەڵگەی دروز نادات، بەڵکو وەک ئامڕازێک بۆ گەیشتن بە بەرژەوەندییەکانی بەکاری دەهێنێت وتی: کۆمەڵگەی دروز هەمیشە بەشێکی دانەبڕاو بووە لە پێکهاتەی عەرەبی، خۆی لە ناسنامەی نەتەوەیی خۆی جیا نەکردووەتەوە، بەڵام ئیسرائیل و ئەو وڵاتانەی پەیوەندییان بە کاروباری سووریاوە هەیە هەوڵ دەدەن ناوچەکە بەپێی بەرژەوەندییەکانی خۆیان دابەش بکەن، بێ گوێدانە خواستی نەتەوەیی سووریا.

 

دووبارەکردنەوەی تراژیدیای فەلەستین؟

ئیمان ئەبو عەساف ئاماژەی بەوەدا کە ئەوەی ئەمڕۆ ڕوودەدات، لەوانەیە دووبارەکردنەوەی تراژیدیای فەڵەستین بێت کە باشووری سووریا دەکەوێتە ژێر فشاری هاوشێوەی ئەو فشارانەی کە لە ڕابردوودا بووە هۆی لەدەستدانی خاکی فەلەستین، ئەوەی نیگەرانیەکە زیاد دەکات نەبوونی وتارێکی یەکگرتووی عەرەبییە یان وەڵامێکی یەکلاکەرەوە کە بتوانێت ڕووبەڕووی ئەم دەستوەردانە ببێتەوە، لە کاتێکدا ئیسرائیل هێزی سەربازی و ئابووری هەیە، حافز ئەسەد بەبێ ئەوەی یەک فیشەک بتەقێنێت جۆلانی ڕادەست کرد ، ئەمڕۆش دیمەنەکە بەهەمان شێوە دووبارە دەبێتەوە، ڕژێمی سوووریا سەرەڕای لێدوانە دژە ئیسرائیلییەکانی، نەکەوتووەتە ڕووبەڕووبونەوەیەکی ڕاستەقینە لەگەڵیدا، ڕێگەی پێداوە بەبێ کۆسپ لە پڕۆژە فراوانخوازەکانی بەردەوام بێت.

 

لەگەڵ هەموو ئەو ئاڵۆزییانەی کە سووریا پێیدا تێدەپەڕێت، ئیمان ئەبو عەساف پرسیاری ئەوەی کرد، کە ئایا وڵاتانی عەرەبی و ئیسرائیل دەتوانن لە جیاتی بەردەوامی ململانێکان لەسەر بنەمای مشتومڕی سیاسی و مێژوویی گفتوگۆی جددی بکەن؟ وتی: ئەگەر پەیوەندییەکی جددی لە نێوان وڵاتانی عەرەبی و ئیسرائیلدا هەبوایە ئەوا دەتواندرا سەقامگیری ئابووری و سیاسی لە ناوچەکەدا بەدی بهێنرێت، چونکە خۆشگوزەرانی ئابووری یارمەتیدەرە بۆ کەمکردنەوەی گرژییە سیاسیەکان.

 

لە کۆتایی قسەکانیدا ئیمان ئەبو عەساف جەختی لەوە کردەوە کە ئیسرائیل دوژمنی عەرەبەکانە، بەڵام پێیوایە دەوڵەتێکی بەهێزە و دەبێت عەرەبەکان لە ڕوانگەی یەکسانی مامەڵەی لەگەڵدا بکەن نەک دوژمنایەتی، چونکە گەلانی عەرەب ئازادن و بەبێ دەستوەردانی وڵاتانی دراوسێ، دەتوانن بەرژەوەندییەکانی خۆیان بپارێزن.