ژینگه

15:37

کەسانی قازانجخواز لەناو جووتیاران و ڕەنجەران و بازرگانان بۆ سێ مەبەستی جیاواز دەستیان کردووە بە وێرانکردنی دارستانەکە و ئەم دیاردەیە خەریکە تەشەنە دەکات.

08:11

شاری هەڵەبجە لە ساڵی ١٩٨٨دا لەلایەن ڕژێمی بەعسەوە کیمیاباران کرا، کە زیانی ژینگەیی بەرچاوی بەرکەوت، ئێستاش هاوڵاتیانی ئەو شارە بە بڵاوکردنەوەی هۆشیاری و زیادکردنی سەوزایی، هەوڵی پاراستنی ژینگەی شارەکەیان دەدەن.

15:30

فەرمانگەی ژینگەی راپەڕین سەبارەت بە سوتاندنی ئەو خۆڵ و خاشاكەی ماڵان كە فڕێ دەدرێن و مەترسی دروست کردووە، ڕێوشوێنی پێویست دەگرێتەبەر.

09:28

چیای جیلۆ کە بە هۆی قەیرانی کەشوهەوا سەهۆڵبەندانەکانی خێراتر لە ساڵانی پێشوو دەتوێتەوە، دوای گەشتێکی گەشتیاری ئەم دواییە بە زبڵ و خاشاک پیس بووە.

08:44

هەڵوێست عەبدوڵا، فێمینیستی ژینگەیی ئاماژەی بەوەکرد، لە هەوڵدان بۆ دروستکردنی تیمێک لە ژینگەدۆستان بۆ پاراستنی شاخی گۆیژە و سروشتی کوردستان.

08:46

لە دژی شێواندنی سروشت، بە بەشداری ژمارەیەکى زۆر لە کەسایەتى، ژینگە دۆستان، ڕۆژنامەنووسان ڕۆشنبیران دەستیەک بۆ داکۆکیکردن لە سرووشتی شاری سلێمانی و بەتایبەت چیای گۆیژە ڕاگەیەندرا.

11:15

گۆڕانی کەشوهەوا دەبێتە هۆی کاریگەرییەکی بەرفراوان لەسەر هەسارەکە، لەوانە شەپۆلی گەرما، کە گۆڕانکاری لە شێوازی بارانبارین و زیادبوونی کارەساتی سروشتی وەک زریان و لافاو و ئاگرکەوتنەوە کێوییەکان دەکات و کاریگەری لەسەر ئیکۆسیستەم و جۆراوجۆری زیندوو و کشتوکاڵ

18:22

بۆ جاری حەوتەم فێستیڤاڵی ئاشناکردنی هاوڵاتیان بە جۆرەکانی گوڵ و نەمام، بە سەرپەرشتی نەمامگە نا حکموییەکانی شار و بە بەشداریکردنی چەندین ژن بە کاری دەست ڕەنگینی بە ڕێوەچوو.

13:28

فەتحیە قادی، چالاکوانی مەغریبی، دووپاتی کردەوە کە چالاکی 'بزووتنەوەی ئاو'ی ژنانی شاری فەکیک دەستی پێکردووە و درێژەپێدەری خەباتی دەیان ساڵەی ژنانە لە پاراستنی ناوچەکە کە کاریگەری لەسەر ژنان هەیە.

11:10

گۆڕانی کەشوهەوا و پشتگوێخستنی ڕژێم هۆکاری زیادبوونی مێرووە زیانبەخشەکانی دارستانەکانی ئێران و ڕۆژهەڵاتی کوردستانە، کە مەترسییەکی جددییە بۆ سەر ئیکۆسیستمی دارستانەکانی دار بەڕووی زاگرۆس.

09:44

نیان فەرەج باسی لەوەکرد، لە خوێندنگەکەیاندا سیستمی سۆلار دانراوە و سەرکەوتوو بووە، چونکە کارەبای پێویستیان بۆ دابین دەکات و ژینگەش دەپارێزێت بەوەی کە دووکەڵ و پاشماوەی نییە.

09:28

بێریڤان عومەر، جێگری هاوسەرۆکی یەکێتی شارەوانییەکانی کانتۆنی جزیرە کە ئامادەی یەکەم کۆنفرانسی ژینگەیی بوو لە قامیشلۆ، تیشکی خستە سەر کێشە ژینگەییەکان و ڕایگەیاند، کۆنفرانسەکە نەخشەڕێیەک دەبێت بۆ پاراستنی ژینگە.

07:14

توێژینەوەکان دەریانخستووە، ئەو وڵاتانەی نوێنەرایەتیەکی زۆری ژنیان لە پەرلەمانەکاندا هەیە، ئەگەری گرنگیدان و پەسەند کردنی پەیماننامەی ژینگەییان زیاترە.

07:19

ئامینە ئەحمەد، لێپسراوی ڕێکخراوی ژینگە و ڕۆماڵ دەڵێت: کەرتی پەروەردە یەکەم بەرکەوتنی هەیە لەگەڵ هاوڵاتیاندا، بۆیە چۆنییەتی فێربوون و هۆشیار کردنەوەی پارستنی ژینگە دەبێت لە خوێندنگاکاندا ئەنجام بدرێت.

08:08

لە هەرێمی قەڵادزێ کچان و ژنان دەتوانن خاوەن کاری خۆیان بن و هەلی کار بۆ کەسانی تریش بڕەخسێنن، هاژە حسێن یەکێکە لەو ژنانەی بیرۆکەی کاریگەری پەینی هەبووە، کە ئێستا بووەتە ڕێگەیەکی چارەسەرکردنی کێشەی کشتوکاڵی.

08:35

یەریڤان شاسوار، چالاکوانی ژینگەیی باسی لەوەکرد، کە چۆنیەتی بەکارهێنان و پارێزگاریکردن لە ژینگە و سروست پەیوەندی بە کرۆکی مرۆڤەکانەوە هەیە، ژنیش بەو پێیەی هۆگری سروشتە، ڕۆڵی لە پاراستنی ئەو ژینگەیەدا هەیە کە تیای دەژی.

08:59

ژنێکی گەنج توانی شێوەیەکی سەختی پاشەڕۆی ئەلیکترۆنی بگۆڕێت بۆ تابلۆیەک کە لە ڕێگەیەوە باسی کێشە کۆمەڵایەتییەکان دەکات و بەشداری کردووە لە کەمکردنەوەی پیسبوونی ژینگەیی و کەڵەکەبوونی پاشەڕۆ.

07:21

چالاکوانێکی ژینگەیی باس لەوە دەکات کە پاراستنی ژینگە ئەرکی هەموو تاکێکە، وتیشی: فڕیدانی پلاستیک و جلوبەرگ زیان بە ژینگە دەگەیەنێت.

08:37

ژنان ڕۆڵێکی گرنگ و بەرچاویان هەیە لە پاراستنی سەرچاوە سروشتییەکان و ژینگە، لە کەمبوونەوە دەیانپارێزن.

07:50

هەرچەندە شارەوانی تا ڕادەیەک کار دەکات بۆ باشترکردنی ژینگە و دیمەنی شار، بەڵام نەبوونی بودجە و سیستمێک بۆ ڕێکخستنی ژینگە، ژینگەی وەک خۆی هێشتووەتەوە و لێپرسراوێکی پلاندانانیش دەڵێت: دەبێت خەڵک خۆڵەکان لە سەر شەقام فڕێ نەدەن.