ناوەندی هەواڵ

 

لە ڕووی کیمیاییەوە کالیسیۆم Ca کانزایەکی ئەلکالییە و ژمارە ئەتۆمییەکەی ٢٠ یە، هەروەها کالیسیۆم کانزایەکە کە لە جەستەی مرۆڤدا هەیە، بە ڕێژەی ٩٩٪ کالیسیۆم لە جەستە و ددان و ئێسکدا هەڵدەگیرێت، هەروەها لە خوێن و ماسولکەکاندا و شلەی نێوان خانەکان. بۆیە بوونی ئەم کانزایە بۆ کارکردنی دروستی جەستەی مرۆڤ زۆر گرنگە.

 

کالیسیۆم پێویستە بۆ گرژبوونی دروستی ماسولکەکان، لەوانە ئەوانەی کە لەناو دیواری خوێنبەرەکاندا ڕوودەدەن، هەروەها کالیسیۆم بۆ یارمەتیدانی دەردانی هۆرمۆن و ئەنزیم لە سەرتاسەری لەشدا بەکاردێت، لە ڕێگەی بەکارهێنانی گواستەرە دەمارییەکانەوە، کالیسیۆم ڕێگە بە گواستنەوەی ئیمپاڵسەکان دەدات لە نێوان مێشک و تەواوی سیستەمی دەماردا.

 

کالیسیۆم ڕۆڵی هەیە لە پاراستنی لێدانی جێگیری دڵ، هەروەها گواستنەوەی ئایۆنەکان بەسەر پەردەی خانەدا، بە کۆی گشتی چەندین ئەرکی جیاوازی جەستە وابەستەی بڕێکی پێویست لە کالیسیۆمە لە جەستەدا.

 

بڕی کالیسیۆمی پێویستی مرۆڤ بە پلەی یەکەم بەندە بە تەمەنەوە، بۆ نموونە منداڵان پێویستیان بە کالیسیۆمی زیاترە، چونکە پێکهاتەی ئێسکە پەیکەرەکانیان هێشتا لە گەشەکردندایە، لەکاتێکدا کەسانی بەتەمەن، بەتایبەتی ژنان، زۆرجار ئامۆژگاری دەکرێن کە تەواوکەری کالیسیۆم بخۆن، چونکە تەمەنیان دەبێتە هۆی ئەوەی مەترسی زیاتریان لەسەر بێت بۆ پووکانەوەی ئێسک.

 

هەروەها لەوانەیە داوا لەو کەسانە بکرێت کە بەدەست هەندێک حاڵەتی پزیشکییەوە دەناڵێنن، وەرگرتنی کالیسیۆمیان زیاد بکەن.

 

زۆرجار کەمی کالیسیۆم لەو کۆرپانەدا ڕوودەدات کە تەمەنیان بە تەنها چەند ڕۆژێکە لە ئەنجامی ئەو ڕێژە زۆرەی فۆسفات کە زۆرجار لە بەرهەمەکانی شیری دایکیدا هەیە کە دەتوانێت ئاستی کالیسیۆم لە خوێندا کەم بکاتەوە.

 

هەندێک لە نیشانە سەرەتاییەکانی کەمبوونەوەی کالیسیۆم بریتین لە توڕەبوون، چرچبوونی ماسولکەکان، لەرزین، بێهێزی و گرژبوون، جگە لە کۆرپە، کەمی کالیسیۆم دەتوانێت لە هەر تەمەنێکدا ڕووبدات.

 

کۆمەڵێک هۆکار هەیە کە هۆکاری دابەزینی ئاستی کالیسیۆم لە خوێندا. بۆ نموونە کەمی ڤیتامین D کە پێویستە بۆ هەڵمژینی کالیسیۆم، کاتێک سەرهەڵدەدات کە مرۆڤەکان بۆ ماوەیەکی درێژ لە ژوورەوە بمێننەوە.

 

حاڵەتەکانی تر کە لەوانەیە ببنە هۆی کەمی کالیسیۆم بریتین لە کەمبوونەوەی مەگنیسیۆم، هەروەها هەر نەخۆشییەک کە کاریگەری لەسەر ڕژێنەکانی تایرۆید و پاراتایرۆید هەبێت، دەبێتە هۆی کەمی کانزایەکی گشتی کە کالیسیۆمیش دەگرێتەوە.