یەمەن

 

لاوازی هەڵمەتەکانی کۆنترۆڵکردنی ئاڕاستەکان، نەبوونی هۆشیاری کۆمەڵگە و تێکچوونی ژێرخانی تەندروستی، لەگەڵ کاریگەرییەکانی گۆڕانی کەشوهەوا، لە گرنگترین هۆکارەکانن کە بەشدارن لە بڵاوبوونەوەی نەخۆشی و پەتاکان لەنێو دانیشتوانی یەمەن، کە ژیانی ئەوان دەخاتە مەترسییەوە.

 

ئامارێکی ئەم دواییە کە لەلایەن بەشی چاودێری پەتاکان لە فەرمانگەی تەندروستی گشتی و دانیشتووان لە کەناری حەزەرموت لە ڕۆژهەڵاتی یەمەن ڕۆژی ٢٧ی تەمووز بڵاوکرایەوە، زیادبوونی بەرچاوی کەیسەکانی تای خوێنبەربوون و سورێژە و کۆلێرا ئاشکرا کرد، لە سەرەتای ئەمساڵەوە تا ٢٣ی تەمووز زیاتر لە ٨٠٠ کەیسی نوێ تۆمارکراون.

 

لە ئامارەکەدا ئاماژە بەوە کراوە کە کۆی گشتی گومانلێکراوەکانی ئەو سێ نەخۆشییە لە پارێزگای کەنار دەریاکان گەیشتووەتە ٨٣٨ کەیس، کە ٣٦ کەیسیان بە پشکنینی کشتوکاڵی و خێرا پشتڕاستکراونەتەوە، کە پێنج کەیسی تای خوێنبەربوون و ٢٨ کەیسی سورێژە و سێ کەیسی کۆلێرا بووە.

 

لە ئامارەکەدا چوار کەیسی مردن تۆمارکراوە کە هەموویان بەهۆی ئاڵۆزییەکانی سورێژەیە، دوو کەیس لە پارێزگای ديس شرقيە و یەک کەیس لە شاری مکلا و یەک کەیسی گوازراوە ڕوویداوە.

 

بەگوێرەی ئامارەکە، تای خوێنبەربوون لە پلەی یەکەمی نەخۆشییەکاندایە لەڕووی ژمارەی گومانلێکراوانەوە، گەیشتووەتە ٣٥٩ کەس، مکلا بە ١٣٨ کەیس لە پلەی یەکەمدایە، دوای ئەویش بروم مەیفەع بە ٩٦ کەیس، حەجەر بە ٣٢ کەیس، غیل باوەزیر بە ٢٧ کەیس، گوندنشینی مکلا بە ٢١ کەیس، ديس شرقيە بە ١٦ کەیس، شحر بە پلەی دووەم دێت ١٢، هەروەها ٧ کەیسی گوازراوە هەبووە، ٦ کەیس لە غیل بن یمین، چوار کەیسیش لە دوعن، دوو کەیس لە حەجەر، و یەک کەیس لە یەبعەس.

 

توشبووانی گومانلێکراوی سورێژە گەیشتووەتە ٣٥٨ کەس، کە زۆربەیان دەکەونە شاری مکلا ١١٤ کەیس، دواتر دیس شەرقیە ٦٧ کەیس، غیل باوەزیر ٥٦ کەیس، شحر ٣٧ کەیس، بروم مەیفەع ١٧ کەیس، ڕەیدە و قوسەیر ١٦ کەیس، و گوندنشینی مکلا ١٥ کەیس، جگە لەوەش ١٣ کەیسی گوازراوە تۆمارکراون، لەگەڵ ٩ کەیسی لە غیل بن یمین، ٧ لە زەلیعە، چوار لە دوعن، دوو لە حەجەر و یەک لە یەبعەس.

 

بەشی چاودێری ئاماژەی بەوە کردووە کە ٦٧%ی کەیسەکانی سورێژە لەنێو منداڵانی کوتان نەکراودا بوون، ئەمەش ڕەنگدانەوەی بۆشایییەکی بەرچاوە لە هەڵمەتەکانی کوتاندا.

 

بەجیا، کەیسە گومانلێکراوەکانی کۆلێرا گەیشتە ١٢١ کەیس، زیاتر لە نیوەیان لە پارێزگای حەجەر تۆمارکراون ٥٨ کەیس، دواتر بروم مەیفەع ٣٥ کەیس، و مکلا ١١ کەیس، جگە لەوەش ١١ کەیسی گوازراوە هەبووە کە چواریان لە غیل باوەزیر و دوو کەیسیش لە شحر.

 

سەرەڕای ئەم ژمارانە، بەشی چاودێری پەتاکان ئاماژەی بەوە کردووە کە نزیکەی ٩٩.٤%ی گومانلێکراوەکانی تووشبوون چاکبوونەتەوە، لەگەڵ ٨٣٣ چاکبوونەوە، ئەمەش کاریگەری دەستێوەردانەکانی تەندروستی ئێستا ڕەنگدەداتەوە سەرەڕای ئاڵەنگاریەکانی پەیوەست بە ژێرخانی و بودجە.

 

بەرپرسانی تەندروستی لە حەزەرموت داوایان لە ڕێکخراوە ناوخۆیی و نێودەوڵەتییەکان کرد کە پاڵپشتی بۆ کەرتی تەندروستی چڕ بکەنەوە، بەتایبەتی لە بوارەکانی کوتان و هۆشیاری کۆمەڵگە، بۆ ڕێگریکردن لە بڵاوبوونەوەی زیاتر کە ڕەنگە ناوچە زیانلێکەوتووەکان وێران بکات لە نێوان تێکچوونی دۆخی مرۆیی وڵات بۆ ساڵانێک.