ناوەندی هەواڵ

 

لێکۆڵینەوەیەکی نوێ لە گۆڤاری JAMA Network Open"" داتای وڵاتانی جیاواز کۆدەکاتەوە، لەوانە بەریتانیا، لەسەر زیاتر لە ٣٨ هەزار گەنج کە لە کاتی پەتای کۆرۆنادا دەستنیشانکراون.

 

توێژەران بەرزبوونەوەی حاڵەتەکانی نەخۆشی شەکرە بە "گەورە" وەسف دەکەن و ئاماژە بەوەدەکەن، پێویستە کاری زیاتر بکرێت بۆ ئەوەی تێبگەن بۆچی بەرزبوونەوەکە ڕوودەدات.

 

هەندێک لە بەرزبوونەوەکە لەوانەیە بەهۆی دواکەوتنەوە بێت کاتێک خزمەتگوزارییە تەندروستییەکان داخراون، بەڵام هەموو ئەو حاڵەتانە ڕوون ناکەنەوە کە تازە دەستنیشانکراون.

 

پێش بڵاوبوونەوەی نەخۆشییەکە، ڕێژەی تووشبوون بە شەکرەی جۆری یەکەمی منداڵان بە ڕێژەی نزیکەی ٣٪ لە ساڵێکدا زیادی کردووە.

 

لێکۆڵینەوەکەی ئەم دواییە دەریخستووە:

ڕێژەی پەتاکە بە ڕێژەی ١٤٪ بەرزبووەتەوە لە ساڵی یەکەمی پەتاکەدا بە بەراورد لەگەڵ پێش کۆرۆنا، لە ساڵی دووەمی کۆرۆنادا، ڕێژەکە نزیکەی ٢٧٪ بەرزبووەتەوە لە ئاستی پێش پەتاکە.

 

توێژەرانی زانکۆی تۆرۆنتۆ ڕایانگەیاند، بەبێ گوێدانە هۆکارەکە، لەوانەیە پێویستی بە سەرچاوە و پشتیوانی زیاتر هەبێت بۆ زیادبوونی ژمارەی ئەو منداڵ و هەرزەکارانەی کە تووشی نەخۆشی شەکرەی جۆری یەک دەبن.

 

نەخۆشی شەکرەی جۆری یەکەم چییە؟

-ئەو کەسانەی ئەم نەخۆشیەیان هەیە پێویستە لە نزیکەوە چاودێری ئاستی شەکری خوێنیان بکەن و ئەنسۆلین وەربگرن بۆ کۆنترۆڵکردنی چونکە لەشیان ناتوانێت بە شێوەیەکی ئۆتۆماتیکی ئەو کارە بکات.

- بەهۆی ئەوەی خانەکانی ئەنسۆلین لە پەنکریاسدا بە هەڵە لەلایەن سیستمی بەرگری لەشەوە لەناودەچن.

-لە منداڵان و گەورەکاندا ڕوودەدات، بەڵام هۆکارەکان بە تەواوی نەزانراون و لە ئێستادا چارەسەر نییە.

 

چی لە پشت ئەم بەرزبوونەوەوەیە؟

شارەزایان بۆیان ڕوون نییە هۆکاری زیادبوونی حاڵەتەکان چی بووە، بەڵام هەندێک بیردۆز هەن.

 

یەکێک لەو بیردۆزانە ئەوەیە کە کۆرۆنا دەتوانێت کاردانەوەیەک لە هەندێک منداڵدا دروست بکات کە مەترسی تووشبوون بە شەکرە زیاد دەکات، بەڵام لە نێوان ئەو لێکۆڵینەوانەی کە بەدوای ئەم جۆرە کاردانەوەیەی بەرگری خۆییدا دەگەڕێن، تیایدا لەش دەست دەکات بە هێرشکردن بۆ سەر هەندێک لە خانە تەندروستییەکانی خۆی، هەموویان بەڵگەیان نەدۆزیوەتەوە بۆ پشتگیریکردنی ئەم بیردۆزە.

 

گریمانەیەکی دیکە ئەوەیە کە بەرکەوتن بە هەندێک میکرۆب لە منداڵیدا دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە خۆپاراستن لە چەند نەخۆشییەک، لەوانە شەکرە، هەندێک لە زانایان پێیان وایە کە قەدەغەکردن و دوورکەوتنەوەی لەش لە کاتی کۆرۆنادا مانای ئەوە دەگەیەنێت کە زۆرێک لە منداڵان بە پێی پێویست بەرکەوتنیان بە میکرۆبەکان نەبووە و ئەم پاراستنە زیادەیان لە دەست داوە.

 

هیلاری ناتان، بەڕێوەبەری سیاسەت لە ڕێکخراوی خێرخوازیی نەخۆشی شەکرەی جۆری یەک JDRFUK وتویەتی: ئەم توێژینەوەیە ڕەنگدانەوەی ڕاستییەکی گۆڕاوە بۆ زۆرێک لە خێزانەکان لە بەریتانیا، داوای لە خەڵک کرد کە ئاگاداری نیشانەکانی نەخۆشی شەکرەی جۆری یەکەم بن: ماندووبوون، تینوویەتی، پێویستی بە چوون بۆ تەوالێت بۆ ئەوەی زیاتر میز بکەن، هەروەها دابەزاندنی کێش یان زیادبوونی تەنکبوون - کە بە کۆمەڵ بە چوار T ناسراوە.

 

پزیشک فایە ڕایڵی لە نەخۆشی شەکرەی بەریتانیا وتی: لێکۆڵینەوەکان لە سەرانسەری جیهاندا ژمارەی تووشبووانی شەکرەیان لە دوای پەتای کۆرۆناوە زیاتر لە چاوەڕوانکراو دۆزیوەتەوە.

 

لێکۆڵینەوەکانی داهاتوو کە لێکۆڵینەوە لە ئاڕاستە درێژخایەنەکان دەکەن گرنگن بۆ جیاکردنەوەی کاریگەری پەتاکە لە گۆڕانکارییە سروشتییەکانی ڕوودانی جۆری یەک بە تێپەڕبوونی کات، هەروەها دۆزینەوەی مەودای ئەو فاکتەرانەی کە دەکرێت لەپشت هەر بەرزبوونەوەیەکی ئاشکراوە بن.