ڕۆژ هۆزان

قامیشلۆ - بابەتی چەمکی سنووری سینەمای کوردی بە ڕوونی ئاشکرا نەکراوە، تا ئێستا هەنگاوەکانی دروستکردنی سەرەتایی نەزانراوە یەکەمین فیلمی کوردی بەناوی "زارێ" لە ساڵی ١٩٢٦ لە ئەرمەنستان لە لایەن هامۆ دەرهێنەری ئەرمەنی بەرهەمهێنراوە ئەم فیلمە باس لە چیرۆکەکانی خۆشەویستی کورد لە مێژووی سینەمادا دەکات، بە تێپەڕبوونی کات لە وڵاتانی بیانی فیلم بە پێشەنگایەتی چەند فیلمسازێک و خۆشەویستانی سینەما دروست دەکران، بەڵام وەک ئێستا ئەو ڕاستییەیان پێشکەش نەکرد، لەگەڵ پێشکەوتنی بەشی سینەمای کوردی لە ڕۆژئاوای کوردستان لە ١٤ی تەموزی ٢٠١٥دا دەرفەتێکی گرنگ بۆ گەڕاندنەوەی کۆمەڵگا بۆ کلتوری سەیرکردنی سینەما پێشخرا، چونکە هەموومان دەزانین کە لە ساڵانی ڕابردوودا و بە سوتانی سینەمای عامودا خەڵک ئەم کلتورەیان وێران کرد، بۆیە سینەماکە وەک یادگارییەکی ناخۆش بۆیان تێپەڕی، سەبارەت بە بابەتەکە، دەرهێنەر نادیە دەروێش ئەندامی کۆمیتەی فیلمی ڕۆژئاوا گرنگی سینەمای لەپاراستنی کەلتوری کوردی وەسفکرد.

 

پێداویستییەکانی گەشەپێدانی بەشی سینەما لەرۆژئاوای کوردستان

نادیە پێویستی پێشکەوتنی بەشی سینەما لە ڕۆژئاوای کوردستان دەردەبڕێت و دەستی بە قسەکانی کرد و وتی: "لە ڕابردوودا هۆڵی سینەما لە ڕۆژئاوای کوردستان هەبوو و خەڵک سەیری نمایشکردنی فیلم دەکرد، بەڵام بە تێپەڕبوونی کات ئەم کلتورە تێکشکێنرا، بەتایبەتی بە سوتانی سینەمای عامودا خەڵکەکە ترسیان هەبوو بچنە هۆڵەکانی سینەماوە، چونکە لەو کاتەدا ڕژێمی سوریا باڵادەست بوو و خەڵک لە کردەوەکانیان دەترسان، بەڵام شۆڕشی ڕۆژئاوای کوردستان گۆڕانکاری بنەڕەتیی کردووە و قاچی سەرەکیشی هونەرییە هەندێک لە سینەماکاران و خۆشەویستانی سینەما و ئەو کەسانەی کە مامەڵە لەگەڵ بەشی سینەمادا دەکەن، بەپێویستیان زانی کە بەشێکی بینراو و سینەمایی و فیلمی لە ڕۆژئاوای کوردستان دروست بکەن بۆ ئەو مەبەستەش کۆمیتەی فیلمی ڕۆژئاوا دامەزرا، لە هەرێمەکەماندا چەندین ڕووداو و چیرۆک بابەتی ئەو فیلمانە بوون کە تازە لە خاکەکەمان ڕزگار کرابوون و چەندین ڕووداوی جەنگ و شەهیدکردن و کۆچ و لایەنی تری ڕۆشنبیری و کۆمەڵایەتی و ڕێکخراوەیی پەرەی سەندبوو، ڕەنگە ئەم ڕووداوە تەنیا بە گشتی و سەرتاسەری جیهان وەک هەواڵ و وێنە دابەشکرابێت، بەڵام دەمانویست لە شێوەی بینراوێکی جوان و بە زمانی سینەماوە نیشانی بدەین کە بتوانێت هەموو لایەنەکانی بگرێتە دەست، فیلمسازانی زۆرێک لەوڵاتانی بیانی فیلم و دۆکۆمێنتاری و کورتەفیلمیان لەسەر بەرخۆدانی و ڕۆڵی ژنان لەم شۆڕشەدا دروستکردوە، بەڵام گرنگە بزانین تاچەند دەتوانن ئێمە بەفیلمەکانیان بناسێنن، ئەوان وەک کەسێکی دەرەکی سەیریان کردین و بە بڕوای من ئەمە بەس نەبوو، ئێمە پێویستمان بە دروستکردنی فیلم بوو سەبارەت بە چیرۆکەکانی کۆمەڵگاکەی خۆمان، چونکە ئێمە تێیدا دەژین و دەتوانین وردەکاری زیاتر بڵێین.

 

"پەرەپێدانی کەلتووری سینەما هەنگاوێکی گرنگ بوو بۆ کۆمەڵگاکەمان"

نادیە تیشکی خستە سەر دەرفەتەکانی دروستکردنی بەشی سینەما لە ڕۆژئاوای کوردستان لە ڕووی ئازادکردنی کادر و ئەکتەر و کەلوپەلە تەکنیکییەکانییەوە و بەردەوامیشی دا و وتی: "یەکەم هەنگاوەکانی، هەندێک فیلمساز ویستیان شتێکی نوێ بۆ ئەو خەڵکەی لێرە دەژین لە شۆڕشی ڕۆژئاوا بۆ ئەو مەبەستەش ڕاهێنانی سینەما ڕێکخرا و فیلم نمایش کرا،  ئەمە هەنگاوێکی زۆر گرنگ بوو کە دوای چەندین ساڵ جارێکی تر کەلتووری سینەما لە کۆمەڵگای ئێمەدا پەرەی پێدرا، یەکەم ڕاهێنان لە ئەکادیمیای شەهید یەکتا هەرەکۆل درا، کە ماوەی ساڵێکە ئەندامەکانمان تێیدا مەشقیان پێکراوە هەر ئەندامێک سکرینێکی نووسی و بوو بە دەرهێنەری ئەو سیناریۆیانە و لەگەڵ ئەو پێشکەوتنانەی کە خودی فیلمەکەی دروست کرد، هەروەها  بەشی نمایشکردنی فیلمیش زۆر گرنگە، ڕاستە تا ئێستا هۆڵی سینەمامان نییە، بەڵام لە هەموو ناوەندە ڕۆشنبیری و هونەرییەکانمان لە گوند و گەڕەکەکاندا فیلمەکانمان پێشکەش دەکەین لەلایەکی ترەوە تێڕوانینی گەلەکەمان بۆ فیلمەکان بۆ ئێمە زۆر گرنگە و لەم ئاڕاستەیەدا هەندێک زەحمەتیمان هەبووە بۆ بەدەستهێنانی باوەڕێکی بەردەوام، هەروەها کۆمەڵگای ئێمە نەیدەوێرا منداڵەکانیان بنێرن بۆ سینەما بۆ ئەوەی ڕۆڵیان هەبێت لەفیلمەکاندا لە بەردەوامیدا هاتووە:"ئێستا گۆڕانکارییەکی گەورە روویداوە، چونکە کاتێک ناوەڕۆکی فیلمێک پێناسەی خۆشی و ناخۆشی ئەم کۆمەڵگایە دەکات، ئاسوودەیی لەگەڵ کۆمەڵگەدا دروست دەکات".

 

ڕۆڵی دەرهێنەران و ئەکتەرانی ژن لەسینەما

نادیە تیشکی خستە سەر ڕۆڵی دەرهێنەرانی ژنان لە سینەما و هەروەها بەرەوپێشچوونی بزووتنەوەی ئەکتەرانی ژنان و بەردەوامیشی دا و وتی:"بێگومان ئەو سینەمایەی کە ڕۆڵی ژنان تێیدا پێشەنگ نییە، بەکەمی ماوەتەوە بەو هۆیەوە دەرهێنەرە ژنەکانمان ڕۆڵی پێشەنگی سینەما دەبینن، بەڵام ژمارەیان زۆر کەمە، من ئەوەم ڕاگەیاند کە کۆمەڵگای ئێمە لە سەرەتادا باوەڕی بە ناردنی ژنان بۆ کاری سینەمایی نەبوو، ئەمەش وای کرد کە ئێمە زەحمەت بکەین چونکە کاتێک گوتمان یاریزانانی ژنان پێویستیان بەئێمەیە، زۆرێک لەخێزانەکان ڕەتیانکردەوە کچەکانیان بنێرن، ئێستا ئەمە تێپەڕیوە و ئێستا زۆربەی دەرهێنەرەکانمان ژنن. ئێستا لە سینەمادا دەرهێنەرە ژنەکانمان ئەو بابەتانەن کە سەبارەت بە ژنان دروستیان دەکەن و ئەکتەری سەرەکی ژنن".

 

پلان بۆ بەشی سینەمای داهاتوو

نادیە پلانەکانی خۆی بۆ داهاتوو ڕاگەیاند و بەو ئەنجامە گەیشتووە: "ئێستا فیلمێکمان لە بەردەستدایە، سیناریۆکەی ئامادەیە و لەم چەند مانگەی پێش خۆماندا ئامادەکاری بۆ دەکەین هەروەها زنجیرەیەکمان لەپێشە و لە داهاتوودا لایەنەکانی ئاشکرا دەکەین، هەروەها ڕاهێنانمان لەسەر هەموو بەشەکانی سینەما بەردەوامە هیوامان ئەوەیە کە لە داهاتوودا هۆڵی تایبەت بۆ سینەما دروست بکرێت و بە ئاسانی فیلمەکانمان لەو شوێنانە پێشکەش بە گەلەکەمان بکەین".