Enqere - Danezana Hilbijartinê ya Meclisa Jinan a Partiya Çep a Kesk li Otela Hîlton a Enqereyê bi beşdariya gelek jinan hat ragihandin. Hevseroka Giştî ya HDP'ê Pervîn Buldan, Hevberdevka Partiya Çep a Kesk Çîgdem Kiliçgun Uçar, Hevberdevka HDK'ê Esengul Demîr, Hevseroka SYKP'ê Canan Yuce, Berdevka ESP/SKM'ê Çîçek Otlu, Serokwekîla Partiya Şoreşgeran Elîf Torun, ji Partiya Jinê Aytaç, ji KDP-T Bêrîvan Dal, ji EHP’ê Fîdan Ataselîm, ji EMEP’ê Îlke Işik, ji Dayikên Aştiyê, Komeleya Jinên Kurd, Tevgera Jinên Azad (TJA), Komeleya Jinê ya Rosa, Komeleya Jinê ya Demê, Komeleya Jinan a Star, Yekîtiya Jinan. Weqf, Platforma Kedê ya Jinan, Federasyona Komeleyên Jinan, KESK û sendîkayên girêdayî wê, ÎHD û gelek nûnerên partiyên siyasî yên STK û parlamenterên jin tevli bûn.

'Jin her tim hêviya xwe diparêzin'

Hevseroka Giştî ya HDP'ê Pervîn Buldan di daxuyaniyê de axivî û diyar kir ku jin xwedî helwesteke bi biryar in her dem hêviya wan zindî dike û destnîşan kir ku ev ruhê xurt sedema ku îro li vir in. Pervîn Buldan got: “Em îro li vir kom bûne, ji bo ragihandina manîfestoya hilbijartinê ya jinan a bi feraseteke nû, jiyana nû, em ê bi sedsala pêş re rû bi rû bimînin. Em şanazî û heyecaneke bêdawî dijîn ku riya me jinan gelek sal berê danîbûne van deman û gihandina vê xala xurt. Bi vî ruhê xurt û yekitiya xwe, dîroka têkoşîna jinê heye ku em îro di vê qonaxê de cih digirin, jinên ji gelek reng, ziman û baweriyan di heman rêzê de bigihîjînin hev. Jin xwedî helwesteke bi biryar in ku her dem hêviyê zindî dihêle.”

'Em ê kesên ku jinan mehkûmî bêhêvîtiyê kirine ji bîr nekin'

Belê jinên delal; ên ku 20 sal in li ser desthilatdariyê ne, di vê serdemê de her cure şîdet, îstîsmar, jiyana newekhev, xizaniyeke giran û qetlîamên li ser jinan dîtin. Bi siyaset, daraz, burokrasî û çapemeniya xwe ya qirêj rê li ber her cure sûcên li dijî jinan vekirin. Em ji bîr nakin, em ê ji bîr nekin! Vê hikûmetê di erdhejên dawî de hem welat hem jî jinan karesata sedsalê dît. Jinan di bin xirbeyên ku afirandine de hiştin. Kesên ku dikaribûn canê xwe xilas bikin pêwîstiya wan bi çadirek, av, konteynirek plastîk hebû. Yên ku jinan mehkûmî hewcedarî, bêhêvîtî, êş û hiqûqê dikin, tu carî ji bîr nakin û em ê tu carî nehêlin ku ew ji bîr bikin!

'Em ê dawî li desthilatdariya monîst bînin'

Em li vir in, ji bo ku em ji desteserkirina emanetan hesab bipirsin û tiştê ku ya me ye paşve bistînin. Em tên da ku desthilatdariya mêr a yek-zilam li ser newekheviyên ku wan afirandiye hilweşînin. Em ji bo dawî li polîtîkayên faşîzm, îşkence û tecrîdê û hemû sûcên li dijî mirovahiyê bînin, li dijî polîtîkayên krîz, xitimandin û îmhayê; em bi îdiaya xwe ya çareseriyê, bi hêza xwe ya guhertinê û soza avakirina aştiyeke wekhev û bi rûmet tên.

'Em ê destûrê nedin tifaqên zayendperest'

Jinên delal, rêhevalên min ên hêja; weke jin, em ê tu carî nehêlin ên ku bi peymanan re tifaqên mêtinger çêdikin, bi protokolên ku îmze kirine re şîdeta li ser jinan biafirînin û bi protokolên ku îmze kirine zêdetir sûc li dijî jinan bikin. Em jin baş dizanin ku hilbijartinên 14’ê Gulanê ne tenê hilbijartina desthilatdariyê ya jinan e. Dê di 14’ê Gulanê de ji bo jinan dengdana rejîmê bê kirin.  Bi soza demokrasî û mafên mirovan hatin ser desthilatdariyê, wê bi siyaset û tifaqên mêtingerî bimeşin. Em jin dê wan bişînin.

'Weke jin em di riya sêyemîn de yek in'

Belê jinên delal; jin hêza damezrîner a guhertin, veguhertin û ji nû ve avakirinê ne. Weke her car em ji temsîliyeta wekhev zêdetir, dikevin van hilbijartinan. Di dema pêş de em ê rola xwe ya dîrokî ku bi awayekî herî xurt cihê xwe di nava siyasetê de bigrin bilîzin. Weke jin em di rêya 3’yemîn de dibin yek. Em ji riya sêyemîn re dibêjin destpêka nû, sedsala nû. Bi vî awayî, ev hêz, ev îrade; li ser çepa kesk, bi tifaqa me ya ked û azadiyê, tifaqa me ya jinan wê têkoşîna me ber bi serkeftinê ve bibe. Ji ber vê yekê dem hatiye ku em meşa xwe ya mezin ji her demê bêhtir bi îrade û bi israr bidomînin. Rehên dara azadiyê têra xwe xurt û kûr in. Niha em pir nêziktir in ku em li ber ronahiya rojê li dora dara çepê ya kesk serkeftinê hembêz bikin. 

Çigdem Kiliçgun Uçar: Ji bo ku em bi hev re biguherînin em dicivin

Piştî axaftina Hevseroka Giştî ya HDP’ê Pervîn Buldan, Hevseroka Berdevka Partiya Çep a Keskan Çîgdem Kiliçgun Uçar wiha nirxand: “Em ê bi riya 3’yemîn têkoşîna azadiya jinan bilind bikin. Jinên delal, ên ku meşa mezin a azadiyê didomînin em in. Li dijî nijadperestî, cudakarî, tundiya li ser jinan, îstîsmar, birçîbûn, kirê, talan, qirkirin û wêrankirinê em di vê meşa herî pêş de ne. Yên ku têkoşîna maf, azadî, hiqûq, ked û edaleta civakî bi ser bixin em in. Yên ku dê xeyala Komara Demokratîk û Civaka Demokratîk pêk bînin em in. Em li her derê li dijî kesên ku bi krîza demokrasî û azadiyê hewl didin me dorpêç bikin disekinin. Bi bilindkirina têkoşîna xwe ya azadiya jinan em di riya 3’yemîn de dimeşin û bi hev re jiyana nû ava dikin.

'Em ji bo siberoja azad a jinan hene'

 Ev hilbijartin bendava biryarê ya li dijî hikûmetê ye ku ji zilm û zorê pê ve tu tiştekî nade. Dema ku komar li ber deriyê sedsala duyemîn e, cîhan û welat bi pirsgirêkên ku herî kêm bi qasî sedsalek berê giran in re rû bi rû ne. Koçberî, çerxa îstîsmarê ya hovane ya pergala kapîtalîst a serdest a mêr û polîtîkayên wê yên mêtinger, krîza ekolojîk, şerên ku li her çar aliyê cîhanê diqewimin, polîtîkayên zext û zilmê yên di vê pêvajoyê de li herêma me derketine holê, roj bi roj zêde dibin. roj. Hikûmetê ji xeynî zext û tundiyê ti rê û rêbazên din ên rêveberiyê nînin û wisa xuya nake. Dema ku em dikevin sedsala duyemîn a komarê, em bi rejîmek ku li ser navê demokrasiyê sozê nade re rû bi rû ne. Ev heyama ku ji bo me bendek e, di heman demê de bendeke biryarê ye ku em di sedsala duyemîn de çi komarê dixwazin. Li vir em ji bo siberoja demokratîk û azad a jinan di vê bendê de ne. Partiya Çep a Kesk navnîşana avakirina jiyaneke demokratîk, ekolojîk, azadîxwaz û wekhevîxwaz a li dijî hikûmetên serdest ên mêr e. Navnîşana komara demokratîk e.

'Pêdiviya me bi muxalefeta mêr nîn e'

Pêdiviya me jinan ne bi tifaqa gel a mêtinger û ne jî bi muxalefeta jinan a restorasyonê heye. Riya sêyem ku me danî, bi keda jinan gihîştiye qonaxeke din, em ê bi keda jinan vê komarê bi ser bixin û demokratîk bikin. Sedsala ku em tê de ne, hewce dike hesabê sedsala borî û komarê were kirin. Li ser navê jin, ciwan, gel, bawerî û kesên di nava vê civakê de hatine biçûkxistin ev hesabek pêwîst e. Daxwaza me, hêviya me, têkoşîna me ew e ku piştî vê hesabpirsînê avakirina komareke demokratîk û beşdartir, piralî ye û meşa jinan ji niha ve dest pê kiriye. Em îro dixwazin bi hevgirtina li vir dawî li komara demokratîk bînin û bi hev re sedsalek û komareke ku jin wê azadtir bijîn ava bikin.

'Em ê dawî li îstîsmara kedê bînin'

 Jinên delal, Partiya Çep a Kesk di van hilbijartinan de nefes, deng, gotin, jiyana nû ya gelên Tirkiyeyê, jin û ciwanan e. Em bi hev re li ser siyaseta qirêj a mêtingerî, bêhiqûqî, neheqî, red û înkar, şer û talanê bi ser bikevin. Em li hemberî qesr, derew, talan, şer û îstîsmarê li ber xwe didin û tên têkoşîna gelan û heqîqetê mezin bikin. Em hemû li vir ji bo rakirina astengiyên li pêşiya çareseriya demokratîk û aştiyane ya pirsgirêka Kurd li vir civiyan... Em dizanin ku têkoşîna jinan jî îradeya aştiyê ye. Îradeya çareseriyê ye, li Tirkiyeyê ne pirsgirêka Kurd, rastiya Kurd hebû, em di wê baweriyê de ne ku çareseriya demokratîk pêkan e, em bang li hemû jinan dikin ku vîna xwe ya çareserî û aştiyê bilind bikin.

'Peymana Stenbolê ya me ye'

Li dijî zîhniyeta serdest a mêr em rêxistinbûn û mezinkirina têkoşînê didomînin. Em dest ji pergala xwe ya hevserokatiyê û prensîba xwe ya nûnertiya wekhev bernadin. Em dibêjin Peymana Stenbolê ya me ye. Ji bo hevgirtin û têkoşîna jinan a li dijî tifaqên jinperest wê bi ser bikeve, em bi hev re bi pêş ve diçin. Dem nêzîk bûye, em ê rejîma yek zilamî bişînin. Em ê rê nedin ku têkoşîna me ya jinan bi tu awayî paşve bimîne. Me partiyên Kesk û Çep ji bo hilbijartinê ji bo jinan amade kir. Bi meclisa jinan a HDP’ê re me bi hemû jinan re bi xurtî xwe ji bo sedsala nû amade kir. Em dixwazin vê têkoşînê bi jinên HDP’ê re ku heta roja îro anîne, bimeşînin…

'Em partiya wekhevî û azadiyê ne'

Em partiya ku li dijî tundiya mêr-dewletê, ji bo jiyana hev, azadî û wekheviya jinê diparêze. Li dijî îstîsmara keda xwe em azadî û edaleta kedê diparêzin. Em jin in, li hemberî yên ku jinan ji nedîtî ve tên, em ê hebin. Bi nasnameya xwe, bi rengên xwe em li her derê ne. Em li vir in ku ji vê hêza kirêxwaz û talanê ya ku hezkiriyên me û jiyana me ji me dizîn û di demên karesatê de ji mirinê pê ve tiştek pêşkêşî me nake, hesab bipirsin. Di vê pêvajoya bi êş de ku em bi hevgirtina jinan re jiyan dikin, em ê hesab ji mafê jiyanê yê hemû jinan bipirsin. Em soz didin, em li vir in! Em ê bi hev re vî hesabî bipirsin û em ê bi hev re vê hikûmetê biguherînin.

'Bi Jin jiyan azadî em ê rêwîtiya xwe bidomînin'

Alternatîfên me hene, azadî bi jinan tê, em hemû bi hev re di nava partiya çep a kesk de ji bo jiyana demokratîk hene. Em bawer dikin, bi biryar in, em ê biguherînin. Niha dema azadiya jinan e. Em li vir in. Me di vê têkoşîna demdirêj de gelek tişt nîşan da, bila têkoşîna jinan riya me be, jin jiyan azadî bibe rêberê me."