ŞÎRÎN SALIH

Silêmanî – Li herêma Kurdistanê ciwanên ku piştî xwendina salan belgenameyê bidest dixin nikarin bi wan belgenameyan bibin xwedî karek. Rahênera perwerdê Tirîfe Celal a li ser mijar3e axivî anî ziman ku ev yek ji ber bê planiya desthilatdariyê ye.

Tirîfe Celal diyarkir ku ciwan niha nikarin bi belgenameya ku bi destxitine karekê bikin û wiha got: “Niha wisa lê hatiye ciwan li cihê ku li pey zanyarî û lêkolînan bikeve, li gel xwendinê li pey kar digere. Ev karesata ku ciwan hertim kar bifikire, lê belê neçarin. Ji ber beşek ji ciwanan dahata jiyanê li ser milê wane, ji ber wê ev rewşa siyasî û aborî bargiriniyê ji bo ciwanan çêdike. Di demekê de divê desthilat giringî bide ciwanan daku ceribandinan bikin.”

‘Belgename ne sedemê bi destxistina kar e’

Tirîfe Celal da zanîn ku rewşa ku xwendin temamkiriye û nehatiye tayîn kirin niha heye û kar bi destê wan nakeve û wiha dom kir: “Niha wisa lê hatiye karkirina bi belgename gelek zehmete. Niha ji derveyî belgename divê ciwan di çend karan de şareze be û zemînek hebe, daku karek bi dest bikeve. Her ciwanê ku armancek a wî/ê hebe dikare bi xwe têbigihe û hêdî hêdî kar li ser xala bi hêzkirinê bike. Ji bo ciwanan derfetê kar ê baştir bi dest dikeve. Ciwan divê di ferqa hêza xwe debe û xwe pêşbixin. Divê ciwan temaşeyî hêza xwe bikin, cihê keyfxweşiyê ye niha beşek ji ciwanan ji bo bihêzbûnê bejdarî dewereyan dibin. Beşek din yê karnekirina ciwanan ji ber vê ye jî. Beşekê xwendiye ku ne bi keyfa wane, ji ber wê di dawiya xwendinê de nikare di wê qadê de kar bike.”

‘Bê hêvîbûna ciwanan ziyanê dide civakê’

Tirîfe Celal destnîşan kir ku divê ciwan ji bo karkirinê teşwîqkar bin, yek ji wan teşwiqkirinan jî heskirin û kêrhatiye û wiha got: “Hêza ciwanan ji bo pêşxistina her civakekê pêwîste, hêzek baş ya ciwanan heye û divê pilanek hebe daku guherînekê çêbike. Me sermayeyek mirovî a mezin heye, ji ber wê jî sermaye jî dikare sûdê ji ezmûna ciwana bibîne. Em dibînin ciwan berê xwe didin derve ev jî ji bo desthilatdarê metirsîyeke. Her ciwanê ku were marjînalkirin ji bo civakê ziyanek mezine. Bê hêvîbûna her ciwanekê ziyanekê dide civakê. Li herêma Kurdistanê wisan lê hatiye dema ku derfetê kar radigihîne, bi dehan jinên ciwan navê xwe tomar dikin bêyî ku bizanin çi kare. Ji ber hêza wan heye dixwazin vê hêza xwe bikarbînin. Ji ber wê divê ciwan bikevin nava kar û wisa lê bikin ku bi xwe bibin xwedî kar.”