رفیف اسلیم

غزه- زنان فلسطینی در نوار غزه طی جنگ ۲۰۲۳ ـ ۲۰۲۵، شرایط انسانی فوق‌العاده غم‌انگیز و تجربیات ناگواری را از سر گذراندند. میان این دو نکبت، دیروز و امروز، روزگار زنان چگونه گذشته است و پیام زن فلسطینی، خسته از کوچ، گرسنگی، آوارگی و کشتار سازمان‌یافته، چیست؟

سوسن ابوعیاده می‌گوید که با وجود گذشت زمان بسیار، میان نکبت سال ۱۹۴۸ و جنگ نسل‌کشی کنونی که گریبان‌گیر ساکنان نوار غزه شده، وجه اشتراکی وجود دارد. او اشاره می‌کند که حتی در خواب هم تصور نمی‌کرد این حوادث تکرار شوند، به‌ویژه پس از تأسیس نهادها و دادگاه‌های بین‌المللی برای پاسداری از حقوق بشر و پیشرفت شگرف رسانه‌ها که امکان انتقال رویدادها را با صدا و تصویر برای همگان فراهم کرده است.

 

وجه اشتراک نکبت ۱۹۴۸ و نسل‌کشی امروز در فلسطین

او می‌افزاید که همواره دربارهٔ نکبت فلسطین شنیده بود، اما هنگامی که خود آن را با تمام جزئیاتش تجربه کرد، هرگز تصور نمی‌کرد تا این اندازه بی‌رحمانه باشد. از کوچ اجباری تا زندگی در چادر، همه جزئیاتی هستند که هیچ زنی بدون چشیدن طعم تلخ آن، نمی‌تواند عمقش را درک کند. او اشاره می‌کند که زنان پیش از جنگ، در خانه‌هایی با تمام امکانات رفاهی، زندگی آسوده‌ای داشتند، اما در طول جنگ، معنای حقیقی فلاکت و سختی معیشت را دریافتند.

او خاطرنشان می‌کند که این فشارها، زن فلسطینی را همواره از نظر روحی و روانی در آستانه فروپاشی قرار داده است. از سپیده‌دم تا شامگاه کار می‌کند و آن زندگی شبانه‌ای که با دیدارها، تفریحات و حتی خوابی آرام همراه بود، به کلی از دست رفته و به رؤیایی دست‌نیافتنی بدل گشته است. او آرزومند است که این فاجعه هرچه زودتر به پایان رسد و از این کابوس رهایی یابند.

او اشاره می‌کند که زن هرگز نمی‌تواند چادر و آوارگی را از یاد ببرد، به‌ویژه که این تجربه با زندگی سخت و طاقت‌فرسای جسمی و روحی و همچنین با از دست دادن عزیزان، خانه‌اش که آن را میهن کوچک خود می‌دانست، و تمام زندگی و امنیتش عجین شده است. او تأکید می‌کند که دلتنگ جزئیات کوچک خانه‌اش و یادگارهایی است که طی سالیان در آن گرد آورده بود و اکنون به تلی از خاک و خاکستر بدل گشته است؛ نه لباسی، نه اثاثیه‌ای و نه حتی گوشه‌ای دنج برای آسودن در هنگام خستگی.

 

 

فریاد دردآلود فلسطین

در همین حال، یاسمین العبسی بر این باور است که نیازی نیست زنان فلسطینی نکبت‌های خود را بازگو کنند، چرا که همه چیز عیان است و به مدت یک سال و نیم با صدا و تصویر به جهانیان مخابره شده است. زن پزشک، روزنامه‌نگار و معلم، امروز در چادری روزگار می‌گذراند که به‌سختی می‌تواند نیازهای اولیه‌اش را برآورده سازد و ناچار است برای دریافت آب و غذا و همچنین برای جمع‌آوری هیزم و برافروختن آتش، در صف‌های طولانی بایستد.

اما در مورد نکبت کنونی، یاسمین العبسی هرگز تصور نمی‌کرد که به مدت یک سال و نیم در جنوب آواره و سرگردان شود. او گمان می‌کرد برای دیدن خواهرش به المغازی در مرکز نوار غزه می‌رود و حداکثر پس از دو هفته به خانه و کاشانه‌اش بازخواهد گشت، اما وقتی بازگشت، چیزی جز ویرانی نیافت. شهری که می‌شناخت و خانه‌اش در آن بود، از میان رفته و اردوگاه‌ها با تمام فلاکتشان جای آن را گرفته بودند.

او توضیح می‌دهد که آنچه به این نکبت انسانی و ویرانی گسترده دامن زد، توانمندی‌های نیروهای اسرائیلی بود؛ از قابلیت‌های اطلاعاتی پیشرفته مبتنی بر هوش مصنوعی و کشتارهای بی‌رحمانه‌ای که بدون راستی‌آزمایی اطلاعات، علیه مردم بی‌گناه صورت گرفت، تا تُن‌ها مواد منفجره که با حمایت قدرت‌های بزرگ جهانی، تنها بر سرزمینی به وسعت ۳۶۵ کیلومتر مربع فرو ریخته شود. این در حالی است که در نکبت ۱۹۴۸، تنها گلوله و توپخانه و برخی فناوری‌های ابتدایی در کار بود که امروزه دیگر حرفی برای گفتن ندارند.

 

«زن فلسطینی، نماد مقاومت»

او تصریح می‌کند که زن فلسطینی، نماد مقاومت است. او امروز برای نجات خانواده‌اش، در تمامی عرصه‌های زندگی به مبارزی خستگی‌ناپذیر بدل گشته است. وی خاطرنشان می‌کند که زن هرگز نمی‌تواند درد چادرنشینی و فقدان عزیزان را از یاد ببرد، مگر آنکه فرصت‌های تازه‌ای برای کار و زندگی پیش رویش گشوده شود، چرا که اشتغال زنان، ضامن امنیت و زندگی شرافتمندانه‌شان، به دور از نیاز به کمک‌های بشردوستانه است.

یاسمین العبسی آرزو می‌کند که زنان جهان با برپایی تظاهرات و برگزاری رویدادهای گوناگون به یاری آنان بشتابند و داستان آنانی را که در جریان این رویدادها و همایش‌ها جان خود را از دست می‌دهند، بازگو کنند. همچنین امیدوار است که رسانه‌ها، چه در دوران نکبت دیروز و چه امروز، مطالب خود را به زبان‌های مختلف ترجمه و منتشر کنند. این حق زنان است و بر عهده خود زنان است که صدایشان، دردهایشان و نکبت‌هایشان، به‌ویژه صدای زنان از دست رفته را به گوش جهانیان برسانند.