شهلا محمدی

مرکز خبر- در ادامه سرکوب‌ها و تشدید اعدام زندانیان اعم از سیاسی و جرایم عمومی توسط حکومت‌ اقتدارگرای جمهوری اسلامی، جامعه زنان آزادی شرق کوردستان(کژار)، تعدادی از تشکل‌های زنان، فعالان سیاسی، مدنی، محیط زیستی و زنان طی روزهای اخیر کمپین «نە بە اعدام آری بە حیات آزاد» علیه اعدام را راە‌اندازی کردند. در همین رابطه با روژین موکریان تحلیگر سیاسی و عضو کمیتە کمپین «نە بە اعدام، آری بە حیات آزاد»، گفت‌وگویی انجام دادیم.

روژین موکریان در خصوص ایجاد این کمپین، گفت: کمپین‌های نه به اعدام زیادی هم در رابطه با جغرافیای سیاسی ایران و هم در سطح جهانی داریم اما ما با هدفی تازه‌تر خواستیم این کمپین را اعلام کنیم و این تلاشی برای ساختارشکنی دوگانگی اعدام‌ها است. یکی از اهداف این کمپین این است که دوگانگی بین جرائم عمومی و سیاسی را درهم بشکند. ما می‌دانیم که مجازات اعدام همیشه مکانیزمی برای حفظ اقتدار و هژمونی دولت‌ها است؛ به خصوص جمهوری اسلامی ایران که از بدو تاسیس، بقای قدرت خودشرا بر طناب دار زده است و از طریق پناه بردن به اعدام سعی بر تداوم بقای خودش داشته است و هرجا که دچار بحران مشروعیت و حاکمیت شده، اعدام‌ها را افزایش داده است. الان هم می‌بینیم که چطور بعد از جنبش انقلابی «ژن ژیان ئازادی» در روژهلات و ایران، به چرخه ماشین اعدام خودش شدت بیشتری بخشیده است. چند روز پیش آماری منتشر شده که نشان می‌دهد ایران بالاترین سرانه‌ی اعدام جهان را دارد و کورد‌ها و بلوچ‌ها ٢٩ درصد از اعدام‌ها‌ی آمار جهانی را تشکیل می‌دهند و ۵٠ درصد از اعدام‌ها مربوط به جرائم عمومی است. اینجاست که باید ساختارشکنی بین جرائم را ایجاد کنیم چراکه اگر بین جرائم دوگانگی ایجاد شود، نمی‌توانیم به ریشه اصلی نابرابری‌ها که سیستماتیک است، پی ببریم. در واقع از طريق دوگانگی بین جرائم، دولت‌ها سعی می‌کنند که ریشه اصلی که همان استعمار، پدرسالاری، مردسالاری و استثمار هست را قایم کنند. هدف دوم این است که ما معتقدیم این کمپین می‌تواند راهی برای ایجاد حلقه‌های مقاومت بین جنبش‌های مختلف سیاسی، اجتماعی، اکولوژیک و زنان شود تا بتوانیم از طریق ايجاد این حلقه‌های مقاومت، چرخه‌یاعدام را نگه داریم.

وی افزود: جا دارد به این موضوع اشاره کنم که وقتی در رابطه با مجازات اعدام سخن می‌گویم، داریم زندگی را نفی می‌کنیم. یعنی مجازات اعدام در تضاد و تقابل با زندگی است و در واقع زندگی یکی از اساسی‌ترین حق هر فردی است و حقی غیرقابل انکار است.

روژین موکریان، خاطرنشان کرد که تنها تأکید بر عدم اجرا و توقف مجازات اعدام کافی نیست و باید برای آزادی و تغییر سیستم مردسالاری تلاش کرد. او با تأکید بر اینکه «حیات آزاد»، حق هر فردی است دلیل ایجاد کمپین را چنین توصیف کرد: انتقاد ما به کمپین‌ها این است که نه همیشه بلکه در بسیاری از مواقع، دوگانگی بین جرائم در نظر گرفته شده است. به عنوان مثال ما می‌دانیم که دولت ایران تحت عنوان‌های مختلف فساد فی الارض، محاربه، زنا که سیاسی نیست و جرائم دیگر، هر روز در حال اعدام است و نادیده گرفتن و درهم شکستن این دوگانگی بین جرائم یکی از مواردی است که ما را به این طرف سوق داده که کمپین جدیدی آغاز بکنیم. مورد دیگر این بوده است که ما بتوانیم یک نگرش ایجابی به کمپین بدهیم؛ وقتی اعدام را نفی می‌کنیم، چه چیزی به جای آن می‌آوریم و اینجاست که عنوان این کمپین «نه به اعدام و آری به حیات آزاد» است. اینجا شاید کمی تأمل کردن با «حیات آزاد» هم موثر باشد چراکه می‌دانیم هر نوع از زندگی هم آزاد نیست. وقتی ما از حیات آزاد حرف می‌زنیم، در واقع تلاشی است برای رها کردن زندگی و اینکه زندگی از روابط قدرت نجات پیدا کنند. می‌توانیم بگوییم این کمپین در واقع نه صرفا می‌خواهد اعدام را متوقف کند، بلکه ما را به آزاد کردن خود زندگی نیز سوق می‌دهد. آزاد کردن زندگی از روابط قدرت، مردسالاری، پدرسالاری، از استعمار و استثمار. اینجاست که می‌توانم بگویم این کمپین سعی دارد رویکردی متفاوت‌تر و فراگیرتر از لحاظ کمپین را ارائه بدهد.

وی در خصوص اینکه، شهروندان بلوچ در بلوچستان با بهانه‌ی مواد مخدر اعدام می‌شوند ولی در کوردستان بیشتر اعدام‌ها جنبه‌ی سیاسی دارند، گفت: اینجاست که این کمپین با ساختارشکنی این دوگانگی، سعی می‌کند که همبستگی را ایجاد کند. از نظر ما جمهوری اسلامی ایران از اعدام به عنوان ابزاری برای بقا، هژمونی و اقتدار خود استفاده می‌کند. از طریق ساختارشکنی این دوگانگی اینجاست که از طریق ساختارشکنی این دوگانگی سعی داریم حلقه‌های مقاومت را بین ملت‌های مختلف، جامعه‌ها، ژندرها و طبقات مختلف افزایش دهیم و من فکر می‌کنم این گام مهمی باشد چون ما داریم معادلات رژیم جمهوری اسلامی ایران را می‌شکنیم. می‌دانیم که جمهوری اسلامی ایران از ابزارهای متفاوتی مانند تفرقه انداز و حکمرانی کن استفاده کرده و از اعدام هم به همین عنوان استفاده کرده است؛ برای همین جرائم متفاوتی را با اسم‌های متفاوت ایجاد می‌کند که همان تفرقه انداختن بین کمپین‌ها است. چون از نظر جمهوری اسلامی هر توجیهی را برای هر اعدامی می‌بینیم.

او افزود: ما می‌گوییم اعدام صرف نظر از آن جرمی که مرتکب شده‌اند، از انگیزه‌ای که شخصی یا جمعی باشد در تضاد مستقیم با زندگی و اخلاق است. مجازاتی است که جوهره‌ی جامعه را مدنظر قرار می‌دهد و از این طریق دولت‌ها سعی کرده‌اند جامعه را عقیمیزه کنند و اینجاست که من فکر می‌کنم کمپین ما می‌تواند کلیدی راه‌گشا برای درهم شکستن زنجیره‌ی اعدام جمهوری اسلامی ایران فراهم کند.

این عضو کمپین در رابطه با این مهم که کمپین در سالگرد اعدام شیرین علم‌هولی و دوستانش اعلام شد، اظهار داشت: از منظر ما استعمار، مردسالاری، پدرسالاری و استثمار که ریشه در دولت ملت پدرسالار سرمایه‌داری دارد، از هم جدا نیستند، بلکه در هم تنیده هستند. ما در اعدام شیرین علم‌هولی تداخل این سه‌گانگی را می‌بینیم؛ اینکه چطور شیرین به عنوان یک زن متعلق به یک هویت آزاد و کورد آزاد بود. چراکه بیشتر اوقات چیزی که از جمهوری اسلامی و سایر استعمارگران کوردستان می‌شنویم این است که آنها علیه کوردها نیستند و اینجاست که مفهوم کورد آزاد معنی پیدا می‌کند. در نتیجه وقتی از کورد آزاد حرف می‌زنیم در واقع از کوردی حرف می‌زنیم که مقاومت می‌کند، در برابر سیاست‌های طردگرا و آسیمیلاسیون‌ها مقاومت می‌کند و برای آزادی مبارزه می‌کند. البته می‌دانیم که آزادی مفاهیم متفاوتی دارد و از منظر کسانی مانند شیرین علم‌هولی به جرأت می‌توانم بگویم آزادی تلفیقی بود از تعیین سرنوشت جمعی و فردی به اضافه آزادی به عنوان عدم سلطه. اینجاست که کاراکتری مانند شیرین علم‌هولی که سمبلی از یک حیات آزاد بود و در مقابل این ماشین سرکوب جمهوری اسلامی مقاومت کرد، می‌تواند پایه‌ی محکمی برای کمپین ما باشد.