ناوەندی هەواڵ

 

خزمەتگوزاری کەشوهەوای یەکێتی ئەوروپا ئاماژەی بەوەکردووە، ساڵی ڕابردوو نزیکەی ١.٤٨ پلەی سەدی گەرمتر بوو لە تێکڕای درێژخایەن پێش ئەوەی مرۆڤ دەست بکات بە سوتاندنی بڕێکی زۆر لە سووتەمەنی بەردینەکان،

 

نزیکەی هەموو ڕۆژێک لە مانگی تەمووزەوە پلەی گەرمای جیهانی بەرزبووەتەوە بۆ ماوەی ساڵێک، هەروەها پلەی گەرمای ڕووی دەریاکان بەرزترین ئاستی پێشووی شکاندووە.

 

هەفتەی ڕابردوو ڕێکخراوی "مێت ئۆفیس" ڕایگەیاند، بەریتانیا دووەم گەرمترین ساڵی تۆمار کردووە لە ساڵی ٢٠٢٣دا، ئەندرو دێسلەر، پرۆفیسۆری زانستی بەرگەهەوا لە زانکۆی تەکساس وتی: ئەوەی سەرسامم دەکات تەنها ئەوە نەبوو کە ٢٠٢٣ ڕیکۆرد شکێنەر بوو، بەڵکو ئەو بڕە بوو کە بەهۆیەوە ڕیکۆردەکانی پێشووی شکاند.

 

جادوویەکی ناوازەی گەرمی

ئێستا جیهان گەرمترە لە ١٠٠ ساڵ لەمەوبەر، لە کاتێکدا مرۆڤ بەردەوامە لە بڵاوکردنەوەی بڕێکی تۆمارکراوی گازی پیشەسازی وەک دوانە ئۆکسیدی کاربۆن بۆ ناو بەرگەهەوا، بەڵام ١٢ مانگ لەمەوبەر، هیچ دەستەیەکی زانستی گەورە پێشبینی ئەوەی نەکردووە کە ساڵی ٢٠٢٣ گەرمترین ساڵ بێت لە مێژوودا، ئەمەش بەهۆی ئەو شێوازە ئاڵۆزەی کە کەشوهەوای زەوی تێیدا ڕەفتار دەکات.

 

لە ماوەی چەند مانگی یەکەمی ٢٠٢٣دا، تەنها ژمارەیەکی کەم لە ڕۆژەکان ڕیکۆردی پلەی گەرمی هەوایان شکاند، بەڵام دواتر جیهان لە نیوەی دووەمی ساڵی ٢٠٢٣دا ڕیکۆردێکی سەرسوڕهێنەری تۆمارکرد، ئەم بەرزبوونەوەیەی پلەی گەرمی ئەم دواییانە بە شێوەیەکی سەرەکی پەیوەستە بە گۆڕینی خێرا بۆ بارودۆخی ئەل نینۆ، کە لە سەرەوەی گەرمبوونی درێژخایەنی مرۆڤ ڕوویداوە.

 

ئەل نینۆ ڕووداوێکی سروشتییە کە تێیدا ئاوی گەرمتر لە ڕۆژهەڵاتی زەریای هێمن گەرمی زیاتر دەخاتە ناو بەرگەهەوا، بەڵام پلەی گەرمی هەوا بە شێوەیەکی نائاسایی لە سەرەتای ئەم قۆناغەی ئەل نینۆدا بەهێز بووە، تەواوی کاریگەرییەکان چاوەڕوان نەکرابوو تا سەرەتای ساڵی ٢٠٢٤، دوای ئەوەی ئەل نینۆ گەیشتە بەرزترین هێز، ئەمەش بووە هۆی ئەوەی کە زۆرێک لە زاناکان دڵنیا نەبن لەوەی کە بە تەواوی چی ڕوودەدات لە کەشوهەوادا.

 

یەکێکی دیکە لە تایبەتمەندییە سەرنجڕاکێشەکانی گەرمای ساڵی ٢٠٢٣ ئەوەیە کە لە سەرتاسەری جیهاندا هەستی پێکراوە.