ئەسما فەتحی

 

قاهیرە- ژمارەیەک ژنانی خوار تەمەنی ٢٤ ساڵ خەڵاتی "کچ و تەکنەلۆجیا"یان پێبەخشرا، کە لەلایەن ڕێکخراوی ژنانی عەرەبی بە هاوکاری دەزگای گەشەپێدانی ئەڵمانیا (GIZ)ەستیپێکرد، ئامانجی خەڵاتەکە هاندانی ژنانی گەنجە، بۆ بەشداریکردن لە تەکنەلۆژیای زانیاری و پەیوەندییەکانICT)) وپەرەپێدانی تواناکانی داهێنان، بۆ خزمەتکردنی کۆمەڵگە.

 

ئاژانسەکەمان لەگەڵ ژمارەیەک ژنانی گەنجی داهێنەر لە خوار تەمەنی ١٨ ساڵ کۆبووەوە، کە دەستیان بە کارەکانیان کردووە،نەک تەنها لە ناوخۆدا، بەڵکو لە سەرانسەری جیهانی عەرەبیدا سەرکەوتنیان بەدەستهێناوە. هاوبەشییان دروستکردووە کە لە تەمەنێکی بچووکدا پشتگیری ژنانی گەنج دەکات، وایان لێدەکات خۆیان بدۆزنەوە و سەرکەوتنی خوازراویان بەدەستبهێنن پێش زانکۆ و لە کاتی زانکۆدا.

 

ژنانی گەنج لەم تەمەنەدا زۆرجار ڕووبەڕووی قبوڵنەکردن دەبنەوە لە بیرۆکەکانیان، متمانە بەخۆبونیان، یان هاندانیان بۆ توانا و لێهاتووییەکانیان، ئەمە دەبێتە هۆی پاشەکشەکردنیان، بەتایبەتی ئەگەر ڕێگاکەیان ناتەقلیدی بێت، بەڵام زۆرێکیان لەم تەمەنەدا ئەو چەشنە کۆنەپەرستانەیەیان لەبارەی ژنانی گەنجەوە شکاندووە، سەرکەوتنیان بەدەستهێناوە. ئەمە هانی زۆر کەسی داوە کە هەنگاوی جێگیر بەرەو داهاتوو بنێن، بە پشتگوێخستنی تێبینییە نەرێنییەکانی کۆمەڵگە سەبارەت بە تەمەن و تواناکانی ژنانی گەنج.

 

ئیلهامەکان لە سەرانسەری جیهانی عەرەبیدا بڵاوبوونەتەوە

شەهد یاسر، خوێندکاری قۆناغی دووەمی پزیشکی لە زانکۆی میسر بۆ زانست و تەکنەلۆجیا و دامەزرێنەری دەستپێشخەریی "ملهەمە"، خەڵاتی "کچ و تەکنەلۆجیا" لە بەشی هەڵمەتی هۆشیاری بۆ ساڵی ٢٠٢٤ بەدەستهێنا و پلەی سێیەمی بەدەستهێنا، شەهد یاسر دەستپێشخەرییەکەی دروستکردووە بۆ یارمەتیدانی ژنانی گەنجی تەمەن ١٤ بۆ ٢٤ ساڵ بۆ گەڕان بەدوای بوارە داهێنەر و هەمەچەشنەکاندا کە لە جیهانی عەرەبیدا بە شێوەیەکی بەرفراوان لێکۆڵینەوەیان لەسەر ناکرێت، شەهدیاسر ئاماژەی بەوەدا کە کاردەکات بۆ یارمەتیدانی ژنانی گەنج بۆ بەدەستهێنانی ئەزموون لە ژنانی ئیلهامبەخشی دیکەی جیهانی عەرەبی لەڕێگەی خولی پەروەردەی و سیمینار و دانیشتن و بەرنامەی کورتخایەن و درێژخایەن.

 

سەبارەت بەو ئەنجامانەی توانیویەتی بەدەستی بهێنێت، دووپاتی کردەوە کە هەندێک ژنی گەنج قسەیان لەگەڵدا کردووە، دەربارەی ئەو کاریگەرییانەی هەیانبووە، بەو پێیەی ئەو بوارانەیان دۆزیوەتەوە کە هیچ زانیارییەکیان لەسەر نەبووە، لەوانەش هەموو شتێکی پەیوەست بە بۆشایی ئاسمان و شتی تر، توانیویانە ئاراستەی زانستی و پیشەیی خۆیان دیاری بکەن، کاریگەرییەی داهاتووییە کە ئامانجیان هەیە لەسەر ئاستی جیهانی عەرەبی، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی “ملهەمە" تەنها لە میسردا سنوردار نییە، بەڵکو لە هەموو بەشەکانی ئەو وڵاتەدا ئامادەیە جیهانی عەرەبی و ژنانی گەنج و وڵاتانی جیاواز لەخۆدەگرێت”، بەو پێشبینییەی کە مەودای ئامادەبوونیان دواتر زیاتر دەبێت لە سەرانسەری جیهاندا.

 

دووپاتیکردەوە کە هەندێک ژنی گەنج قسەیان لەگەڵدا کردووە، دەربارەی ئەو کاریگەرییانەی هەیانبووە، بەو پێیەی ئەو بوارانەیان دۆزیوەتەوە کە هیچ زانیارییەکیان لەسەر نەبووە، لەوانەش هەموو شتێکی پەیوەست بە بۆشایی ئاسمان و شتی تر، توانیویانە ئاراستەی زانستی و پیشەیی خۆیان دیاری بکەن، کاریگەرییەی داهاتووییە کە ئامانجیان هەیە لەسەر ئاستی جیهانی عەرەبی، ئەمەش ئاماژەیە بۆ ئەوەی “ملهەمە" تەنها لە میسردا سنوردار نییە، بەڵکو لە هەموو بەشەکانی ئەو وڵاتەدا ئامادەیە جیهانی عەرەبی و ژنانی گەنج و وڵاتانی جیاواز لەخۆدەگرێت”، بەو پێشبینییەی کە مەودای ئامادەبوونیان دواتر زیاتر دەبێت لە سەرانسەری جیهاندا.

 

سەبارەت بە بیرۆکەی دەستپێشخەرییەکە، ئاماژەی بەوەدا کە دەرئەنجامی ئەزموونێکی کەسییە: کاتێک لە قۆناغی ئامادەیی بووم، بۆ ماوەیەکی زۆر گەڕام، بۆ ئەوەی لە داهاتوودا لەسەر بەربەستی ڕێبازی زانیاری و پیشەیی خۆم بوەستم، کەسێکم نەدۆزیەوە کە ئەزموونەکەم هاوبەش بکات یان ڕێنماییم بکات لە لایەنی زانیاریدا، ئەمە وای لێکردم بیر لەوە بکەمەوە کە ئەزموونەکە لەگەڵ کەسانی دیکەدا هاوبەش بکەم تا دواتر ببنە کەسایەتیی ئیلهامبەخش، کە یارمەتی کەسانی دیکە دەدەن لە داهاتوودا، بەم پێیە لە ڕێگەی خولی پەروەردەی و پرۆگرامی جۆراوجۆرەوە پاڵپشتی ژنانی گەنج دەکەن، هاوبەشییان هەیە کە پۆلە جیاوازەکان دەکەنە ئامانج، لە خوێندکاری خوێندنگەوە تا دەرچووانی زانکۆ لە نێوان تەمەنە ڕاگەیەندراوەکاندا.

زوو دەستپێکردن سوودبەخش و بەرهەمدارە

سارا جابری، تەمەن ١٦ ساڵ، دامەزرێنەری کۆمپانیای 'یاڵا سەرکەوتن' و خوێندکاری قۆناغی دووەم، لە بەشی هەڵمەتەکانی هۆشیاری "کچ و تەکنەلۆژیا" لە ساڵی ٢٠٢٤ پلەی دووەمی بەدەستهێنا، "کاردەکەن بۆ یارمەتیدانی ژنانی گەنجی جیهانی عەرەبی لە گەیشتن بە خەونەکانیان، دەست بە کاروباری خۆیان بکەن، لە تەمەنێکی کەمدا بچنە ناو بازاڕی کارەوە، ئاماژەی بەوەشکرد، خەڵاتەکە زیاتر هانیداوە کار بۆ پاڵپشتی ژنانی گەنج بکەن.

 

ئاماژەی دا کە دەستپێشخەری زوو بە سوودی دەزانێت، پێویستی بە پشتیوانی هەیە، هەروەها کە خۆی بە شێوەیەکی تایبەتی لە تەمەنی ١٣ ساڵییەوە دەستی بە کارکردن کردووە، ڕێنمایی یان بوارێکی ڕوونی کارکردنی بۆ ئەوانەی لە خوار ١٨ ساڵەوە نەدۆزیوەتەوە، بەڵام لە وڵاتانی ئەوروپادا ئەزموونی جیاواز لە تەمەنی گەنجیدا هەیە، سەربەخۆیی پێشوەختە و کارکردن لەوێ ئیلهامبەخش بووە، بۆ ئەوەی کار بکات لە جێبەجێکردنی هەمان ڕێگا لە جیهانی عەرەبیدا.

 

ڕوونیشیکردەوە کە ڕووبەڕووی ئاڵەنگاری زۆر بووەتەوە کاتێک بڕیاریدا لە تەمەنی ١٥ ساڵیدا کۆمپانیاکەی دابمەزرێنێت، جگە لە ئەو کەس باوەڕی بە بیرۆکەکەی نەبووە، ئێستا دۆخەکە گۆڕاوە، بەو پێیەی پشتگیریی لە زانکۆی نیل وەرگرتووە، هەوڵدەدات کۆمپانیاکەی گەورەتر بکات، ئێستا ناوەڕۆک و زولی پەروەردەی و پەرەپێدان و تیمێکی کاری لە ماڵپەرەکانی سۆشیال میدیای جێگرەوە هەیە کە ئامانجەکە دەزانن، ئەنجامە خوازراوەکان بەدەست دەهێن.

 

شایەنی باسە خەڵاتی ڕێکخراوی ژنانی عەرەبی بەسەر دوو بەشدا دابەشکرا، یەکەمیان پەیوەندی بە پەرەپێدان و بەرنامەسازییەوە هەبوو، کە دەتوانرێت پڕۆژەیەکی تەکنەلۆژی یان ئەلیکترۆنی پێشکەش بکات، بۆ خزمەتکردنی پرسی ژنان لە کۆمەڵگە عەرەبییەکان، چارەسەرکردنی ئەو ئاڵەنگاریانەیە کۆمەڵایەتیانەی کە ڕووبەڕوویان دەبێتەوە، دووەمیان، پەیوەستە بە هەڵمەتێکی هۆشیاری ئەلیکترۆنی یان دیزاینکردنی دەستپێشخەرییەک بە بەکارهێنانی سۆشیال میدیا بۆ هاندانی ژنانی گەنج، کارکردن لە بوارە زانستی و تەکنەلۆژییەکان.