سۆرگوڵ شێخۆ

 

حەسەکە- گەلی کورد دەوڵەمەندن بەو ئەزموون و ئەفسانەیەی کە ئەزموونیان کردووە، بەڵام بەهۆی بارودۆخی وڵاتەکەوە، هەموو ئەفسانەکان کە ئەزموونکراون نەنووسراون، زۆرێک لەو ئەزموونانەی کە ئەمڕۆ لە زمانی داپیران و باپیرانماندا باسکراوە، بە شێوەیەکی زارەکی پارێزراون، هەرچەندە سیاسەت هەبوو بۆ نکۆڵیکردن لە گەلی کورد، بەڵام دایکان نەیانتوانی ئەو ئەزموونانە لەبیربکەن و تا ئەمڕۆش لەگەڵ نەوەی نوێدا هاوبەشیان دەکەن.

 

ئەفسانەی فۆلکلۆری کوردی پیرانی کورد یەکێک لەو ئەزموونانەیه که هەموو ساڵێک تێیدا دەژین، حەمیدە ئەحمەد، تەمەن ٧٢ ساڵ، خەڵکی گەڕەکی شەهید ڤیان لە ناوچەی تل تەمر، بەهۆی تەمەنی پیرییەوە زۆر شتی لەیادچووە، بەڵام توانیوویەتی ئەفسانەکە بە چەند وردەکارییەک بگێڕێتەوە.

 

"چیرۆکی پیرانی کرمانجی ٧ ڕۆژ دەخایەنێت"

حەمیدە ئەحمەد وتی: دەوترێت پیرێکی کرمانجی هەبووە لە ڕۆژێکی شوباتدا لەبەردەم خۆری گەرمدا تووکی گیسکەگەی بڕیووە، شوبات بە ئادار دەڵێت: ئادار، سێ ڕۆژم لە خراپەکاری بدەرێ، گیسکە پیرەکە لە چیاکە دەهێنمە خوارەوە، بەهۆی سەرمای زۆرەوە گیسکە پیرەکان هەموویان لە چیاکە مردن، ئەزموونەکە بەم شێوەیەیە، بۆیە هەتا ئەو کاتەی ساردی داپیری کورد تێپەڕی، پێویستی نەدەکرد مەڕەکانمان ببەین و بڕۆین بۆ چیای قەزوان، سەرمای داپیری کرمانجی هەفتەیەکی خایاند، کۆتا چوار ڕۆژی شوبات، لەوانە سێ ڕۆژی یەکەمی مانگی ئادار، ئەگەر پێش ئەوە ڕۆیشتبایە، گیسک و مەڕەکانمان بەهۆی سەرماوە دەمردن، خێمەکانمان بە باران و سەرما لەناودەچوو، بۆیە دوای کۆتایی سەرما، کۆچبەران دەبێت بیابان و چیاکان بەجێبهێڵن بۆ ئەوەی ئاژەڵەکانیان بەهۆی سەرماوە نەمرن.

 

"دوای تێپەڕبوونی گاگیرۆ کۆچەرەکان دەچوونە چیاکان"

 

حەمیدە ئەحمەد باسی سەرمای مانگی ئاداری کردو وتی: نەک تەنها داپیری کرمانجی، بەڵکو گاگیرۆش هەیە، ئەزموونەکەی دەڵێت: هەندێک خێزان ڕۆژێک گایان بەکارهێنا بۆ گواستنەوەی موڵکەکانیان لە بیابان بەجێیان هێشت و سەرمایەکی زۆر هات، خێزانەکان نەیانتوانی بچن گاکانیان بهێنن چونکە هەموویان لە بیاباندا بەهۆی سەرما مردن، هەندێکیان مردن و ئەوانەی کە زۆر نەخۆش بوون تووشی نەخۆشی پێست بوون، هەروەها لە مانگی ئاداردا بەفر و باران دەبارێت، بەڵام ساردی ئەمڕۆ وەک ساڵانی ئەو سەردەمە نییە، لەبەر ئەوە بەهار و کەشوهەوا باش بوون دوای ئەوەی گاگیرۆ و پیرانی کرمانجی تەواو بوون، پاشان دەستمان کرد بە کۆچکردن بۆ چیای قەزوان، نازانم ئەم ئەفسانەیە تەمەنی چەندە، بەڵام زۆر کۆنە.

 

"ڕژێمی بەعس فشار و بەربەستی لەبەردەم کۆچەراندا دروست کرد"

حەمیدە ئەحمەد باسی بەربەست و فشارەکانی ڕژێمی بەعسی بۆ سەر کۆچەران کردو وتی: پێشتر بەدوای بیابان و کێڵگە و دۆڵدا دەگەڕاین، چونکە پایز لەو ساڵانەدا زۆر باش بوو، وەک ئێستا نەبوو، لەو ساڵانەدا، ڕژێمی بەعس ڕێگەی پێنەداین بە ئاسوودەیی کۆچ بکەین بۆ چیای قەزوان، لە ساڵێکدا، ڕژێم ئاژەڵداری مەڕی قەدەغە کرد، کۆچەرەکان نەیاندەەێرا بە ئاسانی مەڕەکانیان لە کێڵگەکان و زەوی و بیابانەکان بلەوەڕێنن، لەبەر ئەوە لە ماوەی ساڵەکانی وشکەساڵیدا، ڕژێم پارەی لە کۆچەران وەردەگرت تەنها بۆ ئەوەی ڕێگری بکات لەوەی مەڕەکان بلەوەڕێنن لە چیاکان لە شوێنێکی باشدا خۆراکیان پێ بدەن.

 

"کوردایەتی خۆمان دەپارێزین و کولتوور و مێژووی خۆمان بە قووڵی دەناسین"

حەمیدە ئەحمەد ڕایگەیاند، باجێکی زۆریان داوە بۆ یەکخستنی کوردستانی دابەشکراو وتی: لە پێناوی یەکگرتوویی کوردستانەکەمان کە هێشتا دابەشکراوە لە نێوان عێراق، ئێران، سووریا و تورکیا، چەندین کچ و کوڕ تێکۆشان، پێویستە لانی کەم منداڵەکانمان ببینین و لە ستەم و ستەمی دەوڵەتەکان ڕزگارمان بکەن، هەموو ژنێک بۆ ئەوەی مێژوو و کولتووری خۆی بزانێت، پێویستە بەدوایدا بگەڕێت، پێش هەموو شتێک، پێویستە پارێزگاری لە کوردایەتی خۆمان بکەین.