کەسایەتییەکی ڕاپەڕیو: ئوڤەیش ئۆجالان

٣٠ ساڵ بەسەر کۆچی دوایی دایکی عەبدوڵا ئۆجالان ڕێبەری گەلی کورد تێدەپەڕێت، ئوڤەیش ئۆجالان بە ڕاپەڕینەکەی بووە ئیلهامی تێکۆشانی ئازادی ژنانی کورد.

ناوەندی هەواڵ

 

ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان هەمیشە ئیلهامی لە دایکی "ئوڤەیش ئۆجالان" وەرگرتووە، کاتێک کۆیلایەتی ژنان لەژێر دەسەڵاتی پیاواندا شیدەکاتەوەو ڕێگا و ئامڕازەکانی ئازادی ژنان دەکات هەڵدەسەنگێنێت، هەمیشە باسی دایکی دەکات باسی ڕاپەڕین و سووربوونی و کەسایەتییە خەباتکەرەکەی دەکات.

 

عەبدوڵا ئۆجالان دایکی بە "جەنگاوەر" هەڵدەسەنگێنێت و دەڵێت:

من دەزانم کە دایکم کەسایەتییەکی تێکۆشەرەو لە تەمەنێکی بچووکدا فێری شەڕکردنی کردم، هێشتا کاریگەری لەسەر من هەیە، دایکم ئەو هەستەی لا دروست کردم تۆ ناتوانیت لەگەڵ من بیبەیت، ناتوانیت هەمیشە داوای پشتگیریم لێ بکەیت، ناتوانیت یارمەتی وەربگریت، ناتوانیت بگرییت و بەم شێوەیە دەژیت، بێگومان وەڵامێکت دەبێت، تەنانەت ئەگەر زۆر لەدواوە بێت، وەک هەستی تۆڵەکردنەوە یان گەشەکردن، دایکم خۆی ڕاپەڕیو بوو سەری بۆ کەس دانەدەواند، ئەگەر ژن یان پیاو بووایە جیاوازی نەدەکرد، دەچوو لێپرسینەوەی لێدەکرد.

 

ئوڤەیش ئۆجالان لە ٢٦ی تشرینی دووەمی ١٩١٨ لە باوکێکی کورد و دایکێکی تورکمان لە گوندی ئامارا (عومەرلی) لە ناوچەی خەلفەتی ڕاحا لەدایکبووە، لە منداڵیدا هاوسەرگیری لەگەڵ کەسێک کردووە لە گوندەکانی دراوسێ، کە نەیناسیوە، ئەو پیاوەی کە هاوسەرگیری لەگەڵ دەکات ژنێک دەکوژێت و دژی چەوساندنەوەی دواکەوتووی فیوداڵی ئەو سەردەمە دەوەستێت و لە دادگا شایەتی دەدات دژی ئەو پیاوەی کە هاوسەرگیریی لەگەڵ کردووە، دوای ئەو ڕووداوانە گەڕایەوە گوندەکەی خۆی و هاوسەرگیری لەگەڵ عومەر ئۆجالان کرد، ٩ منداڵەی بە ناوەکانی نەڤدە، بیناز، هاڤڤا، ئەینە، فەتما، عەبدوڵا، محەمەد، عوسمان و عەلی، بوو، نەڤدە و بینازی لە تەمەنی ٤-٥ مانگیدا بەهۆی نەخۆشیەوە لەدەستدا، دواتر عەلی کوڕی لە تەمەنی ١٢ ساڵیدا گیانی لەدەستداوە.

 

بوون بە منداڵی باش..

عومەر ئۆجالانی هاوژنی ئوڤەیش ئۆجالان لە ١٧ی تشرینی دووەمی ١٩٧٥ کۆچی دوایی کرد، ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان کە لە زانکۆی ئەنقەرە دەیخوێند، دوای دوو مانگ هەواڵی مردنی باوکی پێگەیشت و بۆ ماوەی سێ ڕۆژ لە گوندەکەی مایەوە، ئەمە دوایین جار دەبێت کە ئوڤەیش ئۆجالان کوڕەکەی ببینێت، عەبدوڵا ئۆجالان له هەڵسەنگاندنێکدا له بارەی قسەی دایکیەوه کە وتبووی "قوماشم بۆ بکڕە" وتی: هەرچەندە هەندێک پارەم دەست دەکەوت، بیرم لەوە نەکردبووەوە دیارییەک بۆ دایکم بکڕم، لەوانەیە ئەو وەک کەسێمی غەریب بینیبێتی، بە بۆچوونی من، بوون بە کوڕێک دەبوو جیاواز بێت، هەرچەندە بەپێی ئەوان من کوڕێکی باش نەبووم، بەڵام دەمویست ببم بە کوڕێکی باش بە شێوەیەکی تر، بۆ من بوون بە کوڕێکی شایستە بۆ کوردستان شەڕکردن و بیرکردنەوەو دروستکردنی بەها بوو، بەم شێوەیە، سەرەڕای هەموو ناکۆکییەکان، دەتوانم ببم بە کوڕێکی باش بۆ دایکم.

 

دیارییەکی بەنرختر لە جلوبەرگ

ئوڤەیش ئۆجالان، کە بەهۆی نەخۆشی شەکرەوە ڕەوانەی نەخۆشخانە کراو یەکەم جار قاچێکی بڕدرایەوە، لە ١١ی نیسانی ١٩٩٣ لە تەمەنی ٧٥ ساڵیدا کۆچی دوایی کرد، ئوڤەیش ئۆجالان برایەوە بۆ ئامارا کە لەوێ لەدایکبووە و بە بەشداری هەزاران کەس لەتەنیشت عومەر ئۆجالانی هاوژینی نێژرا، نەوەکەی ئاین ئۆجالان لە چاوپێکەوتنەکەدا وتی: پێش ئەوەی دوایین هەناسەی بدات، سەیری دایکم و پوورە هیوای کردو پێکەنی. لێیان پرسی: بۆچی پێدەکەنیت؟ داپیرەم پێی وتن: عەبدوڵڵا گوڵی زەرد و سوورو سەوز دەداتە دەستم، من پێکەنیم، ئەمە دوا قسەی ئەو بوو، ئەمەش ئەوە نیشان دەدات کە ڕێبەرایەتی شتێکی بەنرختری پێ بەخشیوە لە جلوبەرگ.

 

"وەرنە سەر گۆڕەکەم"

لە قسەکانیدا ئاین ئۆجالان باسی لە بەشداریکردنی ئوڤەیش ئۆجالان لە کۆنگرەی پارتی کرێکارانی گەل "HEP" کرد و وتی: داپیرەم بۆ هەموو ئەو زەحمەتیانەی کە بۆ ماوەیەکی زۆر بینیبووی ڕێبەری تاوانبار دەکرد، بەڵام بۆچوونەکەی بەتەواوی گۆڕا دوای ئەوەی لە ساڵی ١٩٩٢ بەشداری کۆنگرەی پارتی کرێکارانی گەلی کرد، لەبەر ئەوەی دایکی ڕێبەر بوو، هەمیشە لەژێر فشاردا بوو، بەڵام خۆشەویستی خەڵکی لە کۆنگرەکەدا بینی، بۆ ماوەی چەند ڕۆژێک و هەفتەیەک، هەمیشە باسی کۆنگرەکەی بۆ دەکردین، لەوێ چاوی بە موسا ئەنتەر کەوتبوو، دوای ماوەیەکی کورت لە کۆنگرەکە، داپیرم بە کوشتنی زۆر کاریگەر بوو، وشەی "کوردستان"م لە دەمی داپیرمەوە نەبیستبوو، دوای ئەوەی لە کۆنگرە گەڕایەوە، لەگەڵ دایکم دانیشت، بە منی وت: تۆ لەناوماندا بچووکترینی، ئەگەر ڕۆژێک کوردستان بونیاد بنرێت، وەرە سەر گۆڕەکەمان و سێ جار هاوار بکە کە کوردستان بونیاد نراوە.

 

عەبدوڵا ئۆجالان، ڕێبەری گەلی کورد لەبارەی تێکۆشانی دایکی بۆ ژیان دەڵێت: ژیانی دایکی ئوڤەیش چیرۆکی ئەو ژنانەیە کە نەیانتوانیوە کۆمەڵگەکەیان بونیاد بنێن و بچنە ناو ئەو کۆمەڵگەیەی کە بە قاڵبکراوی بونیاد نراوە، هەرچەندە خەباتی ئەو لە دژی جەنگی نادادپەروەری لە لایەکەوەیە، بەڵام ناڕەحەتی ژنان بوو کە ناتوانن بە کولتووری خوداوەندی خۆیان بژین.

 

"لەگەڵ هاوڕێکانم کۆمەڵگەیەک دروست دەکەم"

ڕێبەری گەلی کورد عەبدوڵا ئۆجالان لە بەرگرینامەکەیدا بەم شێوەیە هەڵسەنگاندنی کردووە:

ئەگەر گوێم لە ئاگادارکردنەوە و هێرشەکانی دایکم بگرتایە، لەوانەیە ڕێگای تراژیدیم نەبوایە، بەڵام لەوانەیە دایکم هێمایەک بووبێت بۆ نوێترین کولتووری خودوەند، وەک منداڵێک، لە هێماکان نەترسابووم، پێویستم بە خۆشەویستی نەبوو، هەستم بە ئازادی دەکرد، بەڵام بۆ ساتێک لەبیرم نەکرد کە بارودۆخی ژیانم تەنها شەرەفیئەو بوو و دەبێت بیپارێزم، من پارێزگاری لە شکۆمەندی ئەو دەکەم، بەڵام بەو شێوەیەی کە پێم وابوو ڕاستە دوای ئەم وانەیە، دایکم چیتر بۆ من بوونی نەبوو، ئەم خواوەندە لەبیرم چوو، هەرگیز پێویستم بەوە نەبوو بپرسم کە بیر لە چی دەکاتەوە بۆ من، جیابوونەوەیەکی دڕندانە بەڵام ڕاستییەکئەوەم بیر دێتەوە کە ئەو هەمیشە لە ساتە تراژیدییەکاندا خراپتر دەبوو، ئەوە ڕاستییەکە بوو کە زیرەکەکان نەیانتوانی بڕیار بدەن، ئەو پێی وتم: تۆ زۆر باوەڕت بە هاوڕێکانت هەیە، بەڵام تۆ بەتەنیا دەبیت، لە ڕاستیدا، من کۆمەڵگەیەک دروست دەکەم لەگەڵ هاوڕێکانم.

 

بەم شێوەیە چیرۆکی ژیانم دەست پێدەکات، ویستنی کۆمەڵگەیەک کە دایکم پێم ببەخشێت نەبوو، زوو بڵاو بووەوە. ئەوەی ئەو دەیویست ژیانێکی بچووک بوو.