سۆرگوڵ شێخۆ

 

قامیشلۆ-کاتێک مێژوو هەڵدەکۆڵرێت، دەبینین کە ئێستا هەموو پیشەکان لەلایەن پیاوانەوە بەکاردەهێنرێن و لەژێر ناوی داب و نەریتە کۆمەڵایەتییەکاندا لە ژنان قەدەغەکراون، هەموو ئەمانە لە زانستی ژناندا دۆزراونەتەوە و گەشەیان پێدراوە، یەکێک له گرنگترین بابەتەکانی بەرژەوەندی کۆمەڵگە تەندروستییە، ژنان خۆیان دەرمانی سروشتی لە ڕووەکی کێوییەوە دروست دەکەن و ئەمڕۆ ئەم کولتوورە جارێکی دیکە زیندووە.

بۆ دروست کردنی دەرمانی سروشتی لەلایەن دەستەی تەندروستی هەرێمی جزیرەی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سوریا بۆ ماوەی ٨ مانگ ئامادەکاری ئەندامی ناوەندی ژیانی دەرمانی سروشتی دەکرێت، ئەم ناوەندە دەستی کردووە بە زیندووکردنەوەی زانستی ژنان لە بواری پزیشکی سروشتیدا، شەهناز حەسەن، ئەندامی ناوەندی ژیانی پزیشکی سروشتی، لەم بارەیەوە قسەی کرد.

 

گەڕانەوە بۆ دەستی خاوەنەکانی

شەهناز حەسەن ئاماژەی بەوەکرد، ئەو کارەی ئێستا ئەنجامی دەدەن مێژوویەکی کۆن و درێژی هەیە و وتی: دروستکردنی دەرمانی سروشتی لەوانەیە نوێ بێت لە ناوچەکەدا، بەڵام مێژووەکەی دەگەڕێتەوە بۆ سەرەتای مرۆڤایەتی، کاتێک ژنان خۆیان بۆیان دەرکەوت، ئەوان بۆ تەندروستی کۆمەڵگە بەکاریان هێنا. کاتێک کەسێک دەگەڕێتەوە بۆ مێژوو، هەموو شتێک ڕووناک دەبێت، ئەوانەی ئەم پیشە و زانیارییانەیان لە ژنان وەرگرتووە پیاو بوون، بەڵام ئێستا هەوڵدەدەین هەموو ئەو زانستانەی کە لە ژنان دزراون بگەڕێنینەوە بۆ خاوەنەکانیان.

 

سەماد چەندین جۆری گیای سوتاندو ونی کرد

شەهناز حەسەن ئاماژەی بەوەکرد ناسینەوەی جوگرافیا کێشەی دروستکردووە و وتی: یەکێک لە سەختییەکانمان ئەوە بوو کە جوگرافیا و ئەو ناوچەیە نازانین کە جۆرەکانی تێدا لەدایکبوون، بۆ نموونە، هەندێک ڕووەک هەبوون، بەڵام نەماندەزانی لە چ ناوچەیەک و لە چ خاکێکدا گەشە دەکەن، بە هاوکاری لەگەڵ کۆمەڵگەدا، ئێمە ڕووەکەکان لە چۆڵەوانی و لە کێڵگەکان کۆ دەکەینەوە، . لەگەڵ باران بارین، ئەگەری گەشەکردنیان زیاتر بوو، هەندێک لە جۆرەکانی ڕووەک لە ئێستادا ونبوون و لە ناوچەکەدا نەدۆزراونەتەوە، هۆکارەکەشی بەکارهێنانی سەمادی کیمیاییە کە زیاتر زیان بە زەوی دەگەیەنێت و ڕووەکی جۆراوجۆر دەسووتێنێت، هەندێک لەو شوێنانەی کە سەمادی پێنەگەیشتووە هەموو ساڵێک گیای نوێ گەشە دەکات و تۆو بڵاودەکاتەوە، هەموو گیایەک سوودی هەیە، زۆرێک لە ژنان و کۆمەڵگە بەگشتی لەوانەیە گرنگییەکەی نەزانن، بەڵام ڕاستییەکی لەو شێوەیەی هەیە، هەموو وەرزێک دەست دەکەین بە کۆکردنەوەی ڕووەک لە چیا و بیابان و دۆڵ و کێڵگەکان.

 

دەرمان لە ١٠٨ جۆر دروست دەکرێت، چارەسەرکردنی نەخۆشیی بێ سنوورە

شەهناز حەسەن باسی لە پرۆسەکە کرد دوای کۆکردنەوەی گیاکان و چۆنیەتی دروستکردنی دەرمان وتی: دوای کۆکردنەوە، پاک دەکرێنەوە و وشک دەکرێنەوە دواتر لادەبرێن، هەندێک لە گژوگیاکان چاندراون، هەندێکیان خۆیان دەڕوێن، هەر ڕووەکێک ئەرکی هەیە، بەڵام کاتێک ئێمە ٣-٤ جۆر کۆ دەکەینەوە، ئەرکەکەیان بەهێزتر دەبێت، لە ١٠٨ جۆری ڕووەک و تۆوی بەرهەمهێندراو، دەرمانی سروشتی دروست دەکەین، بێ سنورە بۆ چارەسەری نەخۆشیەکان لە شێرپەنجەوە بۆ شەکرە، کۆڵۆن، کەم خوێنی، بەهێزکردنی تاڵەکانی قژ و بۆ زۆرێک لە نەخۆشییەکانی پێست و هتد. بەکار دەهێنرێن، زۆرێک لە تۆوەکان لە کوردستان و زۆرێک لە وڵاتانی ئەوروپاوە هاتوون بۆ ئێمە، بەڵام ئێستا هەوڵ دەدەین ئەو تۆوانە لەو کێڵگەیەدا بچێنین کە ئامادەمان کردووە و لەوانەیە لە خاکەکەماندا گەشە بکەن، هۆکاری نەبوونی ژمارەیەکی زۆر لە جۆرەکان لەسەر خاکەکەمان ئەوەیە کە زەوی و کەش و هەوای ناوچەکە زۆر جیاوازە لە ناوچەکانی دەرەوە.

 

دەرمانە سروشتی و کیمیاییەکان دەتواندرێت بەیەکەوە بەکاربهێنرێن

شەهناز حەسەن ئاماژەی بەوەشکرد، دەرمانە سروشتی و کیمیاییەکان دەتواندرێت بەیەکەوە بەکاربهێنرێن و وتی: نەخۆشەکان دەتوانن دەرمانی سروشتی و کیمیایی بەیەکەوە لە دەرمانخانەکان وەربگرن، بەڵام هەندێک حاڵەتی نائاسایی هەیە ئەگەر نەخۆشەکان دەرمانی گرژی دڵ و خوێن بەکاربهێنن و نەتوانن کۆڵ بدەن، ئێمە ناتوانین دەرمانێکی دیکەیان بدەینێ لێرە، ئەگەر نەخۆشەکە دەرمانی سروشتی نەخۆشی شەکرە وەربگرێت، پێویست ناکات دەرمانی کیمیایی بەکاربهێنێت، چونکە دەرمانەکەمان سوودی زیاترە.

 

لە داپیرانەوە بگاتە دەستی منداڵ و نەوەکان

شەهناز حەسەن لە کۆتایی قسەکانیدا وتی: پێویستە ژنان بزانن کە هەموو جۆرە ڕووەکێک دەرمانە، بەو زانیارییە پێویستە ڕووەک لە ماڵ و باخچەکانیاندا بچێنن و سوودیان لێ وەربگرن، بەهۆی خواردنی ناتەندروستەوە چەندین نەخۆشی بڵاوبوونەتەوە بۆیە زۆر گرنگە کە ئێمە بگەڕێینەوە بۆ کێڵگەکان و منداڵان و نەوەکانمان پێویستە ئەم زانیارییانە بزانن بۆ ئەوەی ئەم کولتوور و زانستە بەردەوام بێت، لە مێژووەوە تا ئێستا، دەبێت بە بەهێزی بەردەوام بێت، لە کاتێکدا کە گەمارۆیەک هەیە لەسەر ناوچەکە ئێمە هەوڵ دەدەین بۆ دۆزینەوەی ئامێرەکان و هەوڵ دەدەین یارمەتی خێزانەکان بدەین.