هێلین ئەحمەد

 

سلێمانی_  ٣٧ ساڵ بەر لە ئێستا، لە ١٦ی ئاداری ساڵی ١٩٨٨دا، ڕژێمی بەعسی دڕندە، لە ڕێگەی فڕۆکەوە هەڵەبجە، خورماڵ، گەڕەکەکانی پیر محەمەد، بەنخین خانە، کانی قوڵکە، گەڕەکی پاشا، گەڕەکی سەراو، گەڕەکی شەهیدان، گەڕەکی جولەکان و مۆردانەش، پاشان ڕێگەی سەرەکیە کانی عەنەب، بیاوێڵە، خەرپانی، جەلیلە، عەبابەیلێ، شنروێ، سازان، باڵانبۆ، ناوچەی نەورۆڵی، گوڵان، ڕێگەی هاوارم بیارە، ئەحمەد ئاوا، چەمی زەڵم و چواردەوری شار و دواتر تا سنورەکانی ئێران کیمیایی کرا، لە کاتژمێر ١١:٣٠ پێ نیوەڕۆ تەواوی ناوچەکان لە لایەن ڕژێمی دیکتاتۆری بەعسەوە، بە چەکی کیمیایی بۆردوومانکران، بڕیاری ئەم کیمیابارانکردنە بە بڕیاری  عەلی حەسەن مەجید ناسراو بە "عەلی کیمیایی" وەزیری بەرگری ئەوکاتەی عێراق ئەنجام درا، لە دوای کارەساتەکە لە ساڵی ٢٠١٠دا، دادگای باڵای تاوانەکان سزای لە سێدارەدانی سەپاند و جێبەجێ کرا، لە ئەنجامی کیمایبارانەکەدا ٥ هەزار کەس شەهید و ١٠ هەزار هاوڵاتی برینداروبێسەروشوێن بوون، لە ڕێگەی بڵاوکردنەوەی کیمیایەوە هاوڵاتیانی هەڵەبجە تا ئێستا بە دەستیەوە دەناڵێنن، زۆرێک لە هاوڵاتیان بنەماڵەکانیان لەدەستدا، یان بە دەست ئازار و برینەکانیانەوە دەناڵێنن، هەتا ئێستا منداڵانی ونبوو نەگەڕاونەتەوە ماڵەکانیان، زۆرێک لە دایکان ڕۆژانە بە هیوای گەڕانەوەی منداڵەکانیانەوە چاو لە دەرگای ماڵەکانیان دەڕوانن، سەرەڕای ئەو بارودۆخە لایەنی پەیوەندیدار هەوڵی جدی لە بارەی ونبووان و برینداران نادات.

 

"هەڵەبجە هەموڕۆژێک زامێکە لەسەر دڵی هەڵەبجەییەکان"

پەروین محەمەد، هونەرمەند باسی لە هێرشەکانی کیمیابارانکردنی هەڵەبجە کردو لە دوای دانانی سەری ڕێز و شکۆ بۆ شەهیدان وتی: زیاتر لە ٣٧ ساڵ بەسەر کیمایابارانکردنی هەڵەبجەدا دەڕوات، لە لایەن ڕژێمی بەعسەوە کوردان جینۆساید کران، هەردەم دوژمنان چاویان لە خاک و نەتەوەی کورد بووە، هەڵەبجەیان لە ناوبرد بەڵام سەدان هەڵەبجە لە دایک بوونەوە، لەدوای چەندین ساڵ تا ئێستاش گۆڕە بەکۆمەڵەکانی کورد و منداڵانی ونبووی شاری هەڵەبجە دەدۆزرێنەوە، بەڵام دەبینین وەک پێویست پێشوازی لە مەڕاسیم و دۆزراوەکانی ناوچەکە ناکرێت، کاتێک ونبووانی کیمیابارانکردنی هەڵەبجە دەدۆزرێنەوە، وەک پێویست لە مەڕاسیمێکی شکۆمەندانەدا بە بنەماڵەکانیان ئاشنا ناکرێن، یان لە ڕێگەی تۆڕی کۆمەڵایەتی چەندین وشەی نەشیاویان ئاڕاستە دەکەن.

 

لە کۆتایی قسەکانیدا وتیشی: هەڵەبجە ڕۆژبەڕۆژ بارودۆخی ناوچەکەی بەرەو لاوازتر دەڕوات، نەبوونی خزمەتگوزاری و ئاوڕنەدانەوە لە هاوڵاتیانی برینداری چەکی کیمیایی، گوزەرانی هاوڵاتیانی بەرەو لاوازی بردووە، حکومەت و لایەنە پەیوەندیدارەکان هیچ ئاوڕێک لە ناوچەکە نادەنەوە، ئەو برینەی بە هەڵەبجەوە بە جێ ماوە لە تەواوی جیهاندا کوردی پێ دەناسرێتەوە، بەڵام لە هەرێمی کوردستاندا هەردەم زام و ئازارەکانیان بە ساڕێژنەکراوی دەهێڵدرێتەوە، پێویستە گەلی کورد و لە ناویاندا هەڵەبجە بە تایبەتی لەسەر مافەکانی خۆیان بەدەنگبێن، تا کەمێک هەڵەبجە ئاوەدان بکرێتەوە.

 

" ڕژێمی بەعس تا ئێستاش هەوڵی لە ناوبردنی کورد دەدەن "

نەورۆز بابەڕەسوڵ باسی لە بارودۆخی هاوڵایاتیانی هەڵەبجە کردو وتی: هەڵەبجە زامێکی لە بیرنەکراوی هەر تاکێکی کوردە، ڕژێمی بەعسی دیکتاتۆر دەستی سەرەکی لە شەهیدکردنی هاوڵاتیانی هەڵەبجە و کوردستاندا هەبوو، بەڵام ئەو دەسەڵاتەی ئێستا حکومڕانی دەکات هاوشێوەی ڕژیمی بەعس خەریکی کوشتنی هاوڵاتی کوردستانە، ئەو کارەساتەی بەر لە ٣٧ ساڵ بەسەر هەڵەبجەی شەهیددا هات، تا ئێستاش هاوڵاتیان بەدەستیەوە دەناڵێنن، بریندارانی چەکی کیمیایی لە لایەن حکومەت و لایەنی پەیوەندیدارەوە چارەسەریان بۆ ئەنجام نادرێت، زۆرێک لە ونبووانی ئەو کارەساتە بە دواداچوون بۆ دۆزینەوەیان ناکرێت ، یان لە کاتی دۆزینەوەیاندا بۆ پڕبینەربوونی دەزگاکانی ڕاگەیاندن، بەردەوام ئاستەنگی و قسەی نەشیاویان دەدرێتەپاڵ، هەروەها هەڵەبجە بەردەوام لە دوای ڕژیمی بەعس ڕۆژانە بەدەستی بەعسیەکانی ئێستا دووبارە دەبێتەوە.

 

نەورۆز بابەڕەسوڵ لە کۆتایی قسەکانیدا وتیشی: هەموو بنەماڵەیەکی کورد شەهیدیکی هەیە، بەڵام دەبینین لایەنی پەیوەندیدار بێباک لە بارودۆخی هاوڵاتیان، شاری هەڵەبجە لە ڕووی خزمەتگوزاریەوە کارێکی باشی بۆ ئەنجام نەدراوە، داواکارییەکانیان جێبەجێ ناکرێت، پێویستە تەواوی هاوڵاتیانی شاری هەڵەبجە بەردەوام لە هەوڵدابن بۆ بەرەوپێشبردنی شارەکەیان داوای مافی خۆیان بکەن، هەوڵ بۆ دۆزینەوەی ونبووانی شاری هەڵەبجە بدرێت، بریندارانی چەکی کیمیایی چارەسەریان بۆ ئەنجام بدرێت.