سنیا مورادی

سنە- سێ ساڵ بەسەر سەرهەڵدانی ڕاپەڕینی "ژن، ژیان، ئازادی" لە ئێران تێدەپەڕێت، پرسیار ئەوەیە: ئەم ڕاپەڕینە چ کاریگەرییەکی لەسەر ژنان هەبووە؟ ژنانی چینە کۆمەڵایەتییە جیاوازەکان، لە شار و گوندەکانەوە، ئەو ژنانەی کە ڕەنگە لە ناوچە دوورەکان و دوور لە ناوەندەکەی ژیاون و دەرفەتیان نەبووە ڕاستەوخۆ بەشداری تێدا بکەن، بەڵام ئایا بوونی فیزیکی لە تەڤگەرەکاندا بەسە، یان لە ئاستی فیکری و ئایدیۆلۆژیشدا پەیڕەوکردن و بەشداریکردن پێویستە؟

 

ئێران شایەتحاڵی ڕاپەڕینێکی فیکری و ژنانی بوو کە یەکێتییەکی بێ وێنەی لە نێوان ڕەگەز و نەتەوە و کولتوورە جیاوازەکاندا دروست کرد، بەڵام پرسیارەکەی دەمێنێتەوە ئەوەیە ژنانە کێن کە یاوەری ئەم ڕاپەڕینە بوون؟ ئایا تەنیا نوێنەرایەتی بەرژەوەندی ژنانی بۆرژوازی و چینە دەوڵەمەندەکانی دەکرد، یان ژنانی کرێکار و ژنانی چینی خوارەوەش لەخۆ گرتبوو؟ ئایا ژنانی گوندنشین توانیان لە ڕێگەیەوە داواکارییەکانیان دەرببڕن و ئایا خاوەنی هەمان پاڵنەری خەباتکردن بوون وەک ژنانی شار، یان لە پەراوێزدا مانەوە؟ تا چ ڕادەیەک لەگەڵ دروشمی "ژن ژیان ئازادی" خەریک بوون و هەستیان بە بەشێک لەم ڕاپەڕینە کرد؟

 

شۆڕشی فیکری و ڕەگەزی... بانگەوازێک بۆ یەکڕیزی ژنان

شەرارە ئەحمەدی تەمەن ٣٤ ساڵ هاوڵاتی گوندەکانی ناوچەی جاوروود، سەرەڕای خۆشەویستییەکی چڕ و پڕی بۆ فێربوون، تەنیا توانی بە سەختی درێژە بە خوێندن بدات تا گەیشتە قۆناغی ئامادەیی، چونکە مافی ئەوەی نەبووە گوندەکە بەجێبهێڵێت، ئەو نوێنەرایەتی نموونەی هەزاران ژن دەکات کە بەهرە و بەرژەوەندییەکانیان لە گوندەکاندا نێژراون، ڕاستییەک کە بەداخەوە بە "ئاسایی" و لە ڕووی کۆمەڵایەتییەوە قبوڵکراو دادەنرێت.

 

سەبارەت بەوەی کە دروشمی "ژن ژیان ئازادی" بۆ ئەو واتای چییە، وتی: لە لە دایکبوونمدا هیچ بژاردەیەکم نەبوو، نە لە خێزانەکەمدا بژاردەیەکم هەبوو، دەستوەردانم لە هیچ کام لەو بابەتانەدا نەکرد، بەڵکو هەموویان چارەنووسی منیان لە قاڵب دا و کردیانم بە کۆیلە بۆ ئەوان، من و هەموو ئەو ژنانەی خەون بە ئازادییەوە دەبینن، ئازادی ڕادەربڕین و ئازادی جل و بەرگ و ئازادی بیرکردنەوە و هەموو شتێکمان دەوێت کە مرۆڤ ئازادی تێدا بێت.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، ئەمە ژیانم بوو تا ئەو ڕۆژەی بۆ یەکەمجار گوێم لە دروشمی "ژن ژیان ئازادی" بوو، ئەم دروشمە کاریگەرییەکی سەیر و سەمەرەی هەبوو، وەک ئەوەی دەنگێک لە شوێنێکی دوورەوە شوێنی ڕاستەقینەی خۆمم بیر بخاتەوە و بانگم بکات بۆ ئەوەی هەموو ئەو زنجیرانەی کە لە ملمدا بوون بشکێنم و تینوو بووم بۆ ئەم خەباتە.

 

ئاماژەی بەوەشکردووە، هەرچەندە هەمیشە لە دۆخێکی ململانێدا بووم، ململانێیەک لەگەڵ هەست و ئارەزوو و خەونەکانم، بەڵام هەرگیز نەمتوانی لەناو خۆمدا سەرکوتیان بکەم، هەمیشە زاڵ بوون. ئەم ئامانج و خەونانە ئەوە بوون کە منیان بە زیندووی هێشتەوە، تا ڕۆژێک دەنگی ژنانم بیست، ڕۆژ لە دوای ڕۆژ دەستیان کرد بە بەرزبوونەوە، ئەو ژنانەی چەند مانگێک ڕژانە سەر شەقامەکان، هەیەجانیان هەڵگیرساند لەناو مندا و ئەو بێدەنگییە ساردەی ڕابردووش ئیتر بوونی نەبوو.

 

شەرارە ئەحمەدی لە درێژەی قسەکانیدا وتی: خۆم لە هەموو ژنێکی شەقامەکەدا دەبینی، هاوارمان دەکرد بۆ ئازادی، دەستگیر دەکراین، دەکوژراین، لە هەموو شارێکدا بووم، دەنگی هەموو ئەو ژنانە بووم، بە تەواوی بوونمەوە هەستم پێدەکرد، ئاواتم ئەوە بوو لە ڕووی جەستەییەوە ئامادە بم، هەروەک چۆن لە ڕووی دەروونی و فیکرییەوە لە نێو ئەو قەرەباڵغییەدا ئامادە بووم، بەڵام ئەوە نەدەکرا. ئەگەر چوون بۆ شارەکە لە ڕۆژانی ئاساییدا قورس بوو بێت، لەو ڕۆژانەدا بە تەواوی مەحاڵ بوو.

 

سەبارەت بە گۆڕانکارییە کولتوورییەکان و کاریگەری ڕاپەڕین لەسەر پیاوانی گوندەکان، شەرارە ئەحمەدی ڕایگەیاند، ئەگەر دەتەوێت باسی کاریگەرییەکانی تری دروشمی "ژن ژیان ئازادی" بکەیت، پێویستە ئاماژە بە گۆڕانکاریی ئەرێنی لە ڕەفتاری پیاوانیشدا بکەیت، پیاوان تێڕوانینێکی فراوانتریان هەیە بۆ ژنان و چیتر وەک جاران ستەمیان لێناکەن، لەگەڵ ئەوەشدا هێشتا ڕێگەیەکی دووریان ماوە بۆ گەیشتن بەو خاڵەی کە ئێمە ئاواتەخوازین.

 

سەر بە ڕاپەڕینی ژنان: دەنگدانەوەیەک لە دەنگی ژنانی گوندنشین

مەستورە ئەحمەدی تەمەن ٥٥ ساڵ، هاوڵاتی هەمان گوندە، بەهۆی نەبوونی خوێندنگە و پێویستییەکان، دەرفەتی وەرگرتنی خوێندنی پێنەدرا. بەڵام بە هاوکاری کچەکانی ئێستا فێری خوێندنەوە و نووسین دەبێت، پاڵنەرێکی زۆری هەیە بۆ فێربوون، جگە لە کاری ڕۆژانەی، کاری دوورین و دروستکردنی خشڵی کوردی و بونیادنانی فەرش دەکات، پێی وایە پێویستە ژنان هەموو بەهرە و تواناکانی وەبەرهێنان بکەن و بەفیڕۆیان نەدەن.

 

لەو چوارچێوەیەدا وتی: دەبێت ڕاستییەکان بڵێم کە ژنانی گوندەکان زیاتر لە ژنانی شار خەبات دەکەن، چونکە بەبێ هیچ سەرچاوە و مەرجێکی گونجاو ڕووبەڕووی ستەمکاری دەبنەوە، ژنانی شار ناتوانرێت بە تاکە خەباتگێڕ هەژمار بکرێن، بارودۆخیان لەبارترە، تەنانەت ئەگەر جیاوازیش بێت، ڕەنگە پێداویستییەکانمان وەک یەک نەبن، و داواکارییەکانمان جیاواز بن، بەڵام ئازادی ژنان تەنها هی ژنانی شار نییە، مافێکە بۆ هەموو ژنان.

 

بەشێک لە نیگەرانییەکانی ژنانی گوندەکە پەیوەندییان بە خێزان، زەوی، کشتوکاڵ و ئاژەڵدارییەوە هەیە، مەستورە ئەحمەدی وتی: دەمانەوێت کچەکانمان درێژە بە خوێندن بدەن و نەیانخەینە ناو کاری گوندەکانەوە، یان تا ڕادەیەکی سنووردار. پێویستە کاتەکانیان بۆ پەروەردە تەرخان بکرێت، ڕاستە گوند پێویستی بە هێزی کار هەیە، بەڵام ئیتر کارەکە وەک جاران ماندوو نەماوە.

 

دایکایەتی و فێربوون... هاوسەنگییەک لە نێوان قوربانیدان و متمانە بەخۆبووندا

مەستورە ئەحمەدی وتی: باوەڕم بەوە نییە کە دایک دەبێت خۆی بە تەواوی بکاتە قوربانی، هەروەها پێویستە کاتێک بۆ خۆی تەرخان بکات، پێویستە لە هەموو قۆناغەکانی ژیانیدا بەردەوام بێت لە فێربوون و سوودی هەبێت، وڕاستییەکە ئەوەیە کە دایکان هەموو شتێکیان بۆ منداڵەکانیان دەوێت، منیش دەمەوێت کچەکانم تا دەتوانم فێربن. ئێستا هەردووکیان خوێندکاری زانکۆن، ئەمەش جێگای شانازییەکی گەورەیە بۆ من، دەزانم کە من وەک دایکێک بە باشترین شێوە بەشداریم کردووە.

 

شەڕم بۆ کچەکانم کرد کاتێک پیاوەکانی ناو خێزانەکە ڕێگریان لێکردبوون بچنە بەشی ناوخۆیی زانکۆ، ڕووبەڕووی ئەوان بوومەوە و سەرکەوتوو بووم، بە بۆچوونی من ژن دەتوانێت هەر شتێک بیەوێت بیکات، تەنها دەبێت ئیرادەی هەبێت، زۆر ژن لەم گوندەدا دەناسم کە لە بارودۆخێکی سەختدا دەژین و تووشی ستەمکاری دەبن، هەندێکجار پێیان دەڵێم، زۆرێک لە ژنان خوێنی خۆیان کردە قوربانی بۆ ئەوەی بتوانین بە سەری بەرزەوە بژین، دەبێت بەردەوام بین لەسەر ڕێبازەکەیان، ئەم ڕاپەڕینە بۆ ئێمە زیاتر بوو لە هەموو کەسێک، بۆ ئێمە کە لەلایەن بنەماڵەکانمان و کۆمەڵگەکەمان و حکومەتەکەمانەوە چەوسێندرابووین، هەر بۆیە هەست بە هەستێکی قووڵتر دەکەین کە سەر بە ڕاپەڕینی "ژن ژیان ئازادی"ین، کە هێشتا هەست بەهێزەکەی دەکەم لەناو خۆمدا.