مەدینە مامەدئۆغڵو

 

ئامەد- لە سەمسور دوای بوومەلەرزەکەی ٦ی شوبات بۆ ماوەی ٨ مانگە هیشتا برینەکان ساڕێژ نەکراون، ژنان لە ٢٥ی تشرینی دووەمی ئەمساڵدا لە چادر و کۆگاکان پێشوازی لێدەکەن، ژنانی زیانبەرکەوتووی بوومەلەرزەکە کە لە یەکەم ساتی بوومەلەرزەکەوە هەوڵی دووبارە بنیادنانەوەی ژیانیان داوە، بۆ ماوەی ٨ مانگ بەدوای شێوازێکدا دەگەڕێن و لەو ماوەیەدا ڕووبەڕووی هەموو جۆرە توندوتیژییەک بوونەتەوە، ڕێوشوێنی کاریگەر و بەردەوام نەگیراوەتەبەر دژی توندوتیژی، ژنانی ئەندامی کۆنفیدراسیۆنی سەندیکاکانی کرێکارانی گشتی "KESK" کە لە ٢٥ی تشرینی دووەم لە شارەکە کۆدەبنەوە بۆ ڕۆژی جیهانی بەرەنگاربوونەوەی توندوتیژی دژی ژنان، پشکنینی تەندروستی و خەبات لە دژی توندوتیژی لە هەرێمەکەدا ئەنجام دەدەن. ئەو ژنانەی کە لە شارەکانی کۆنتێنەر و چادرەکان کار دەکەن، ئاماژەیان بەوە کردووە کە ئەوانیش زیانبەرکەوتووی بوومەلەرزەکە بوون و تیشکیان خستە سەر گرنگی هاوکاری.

 

بەهۆی کێشەکانی دیکەوە ژنان گوێ بە توندوتیژییەکانی سەریان نادەن

قسەمان لەگەڵ ڕەنگین کلیچ، ئەندامی ئەنجومەنی ژنانی کێسک و سکرتێری ژنانی یەکێتی کرێکارانی تەندروستی و خزمەتگوزارییە کۆمەڵایەتییەکان (SES) ی لقی سەمسور کرد سەبارەت بە کێشەکانی ژنان لە شارەکە و بەرنامەی ۲۵ی تشرینی دووەم، ئاماژەی بەوەدا ژنان ڕووبەڕووی توندوتیژی ئابووری و جەستەیی و دەروونی دەبنەوە و لەدوای بوومەلەرزەکەوە، ژنان خەباتی ڕێکخستنیان لەگەڵ پرۆسەی پرسەدا یەکخستووە، هەروەها ژنان ناتوانن بە هۆشیارییەوە بژین سەبارەت بەو توندوتیژییانەی ڕووبەڕووی دەبنەوە، ژنان بەهۆی کێشە گەورەکانی ژیان و لە بواری نیشتەجێبووندا گوێ بەو توندوتیژییانە نادەن کە لە دژیان زیادیان کردووە، ئەم سیستەمەی ئێستا ئەوەیە کە ژنان ڕادەکێشێت بۆ ئەم دۆخە.

 

"ژنان لە بواری ئابوری ڕووبەڕووی توندوتیژی دەبنەوە"

ڕەنگین کلیچ ڕایگەیاند، ژنان لە بەرامبەر توندوتیژیدا بێدەنگن و ژنانی پەنابەر ناتوانن سکاڵا لەسەر ئەو هەڕەشەیە بکەن کە دەیبینن و وتی: توندوتیژی تەنها لایەنێکی ئەم پرۆسەیەیە، لە ماوەی ٨ مانگدا، جۆرەکانی توندوتیژی هەردووکیان جیاواز و بەربڵاو بوون، ئەمڕۆ ژنان بەتایبەتی لە بواری ئابووریدا ڕووبەڕووی توندوتیژی جەستەیی و دەروونی دەبنەوە. ئەم دۆخە تەنیا لە یەک شوێندا ڕوودەدات، توندوتیژی لە چادر و کۆگاکان بەردەوامە کاتێک ئەم دۆخە گەشە دەکات، توندوتیژی یاسایی و سیستماتیک دەکرێت.

 

"کار بۆ کێشەی تەندروستی و کۆمەڵایەتی دەکرێت"

ڕەنگین کلیچ ڕایگەیاند، لە بواری کێشە تەندروستییەکاندا کار دەکەن جگە لە توندوتیژی، پێشانگای فیلم و ڕاگەیاندنی ڕۆژنامەوانی وەک بەشێک لە بەرنامەکە پێشکەش دەکرێت، وتیشی: هەروەها لە هەفتەی ٢٥ی تشرینی دووەم سەرنج ڕادەکێشین بۆ زیادبوونی توندوتیژی ئەم کارەساتە سروشتییە، کە لە هەژاریدا ڕوویدا، توندوتیژی دژی ژنان زیادی کرد. کارمان لەسەر ئەم بابەتە ئەنجام دەدرێت، هێشتا کێشەی تەندروستی زۆر گەورە لە شارەکەدا هەیە، بە تایبەتی لەبەر ئەوەی ژنان ناتوانن لە بارودۆخێکی پاکدا بژین و ئاوی پاکیان نییە، ئەوان لەگەڵ نەخۆشییە گوازراوەکان دەناڵێنن، پشکنینی تەندروستی دەکەین و کارەکانمان بۆ زیادکردنی ئەو چالاکییانە ئەنجام دەدەین، ئەمە پرۆسەیەکی زۆر قورسە بۆ ژنان و بۆ ئێمە، چونکە هیچ ڕووداوێک نییە کە بڵێین تەنها ئەمە هەیە، ئەم پرۆسەیە کێشەی زۆر گەورەی لەگەڵ خۆیدا هێناوە، ئەو کەسانەی کە لەگەڵ ئەم کێشانەدا دەژین ژنانن.

 

"ئامانجمان هیوادانە بە ئامانج"

ڕەنگین کلیچ ئاماژەی بەوەکرد، بەنیازن لە ڕێگەی کارەکانیانەوە پشتیوانی بۆ ژنانی زیانبەرکەوتووی بوومەلەرزەکە زیاد بکەن و وتی: ئێستا پرۆسەی پرسە بۆ ژنان هەیە، هەژارییەکی گەورە هەیە، سەرنج بۆ ئەم توندوتیژییە و هەژاری و نەبوونی سەرەتاییترین مافەکان ڕادەکێشین و یەکگرتوو دەبین لە نەهێشتنی ئەم کێشانە، لە کاتێکدا هێشتا لە پرۆسەی پرسەداین، دەمانەوێت لە ٢٥ی تشرینی دووەم هیوا بدەینە ژنان، دەڕۆین بۆ مەیدانەکان تا هەست بکەن کە ئەوان بەتەنیا نین.

 

"یەکگرتن دەبێتە هۆی گەشکردنی دەنگمان"

ڕەنگین کلیچ ئاماژەی بەوەدا کە لەم چوارچێوەیەدا، ئەو هاوکارییەی لە دەرەوەی وڵاتەوە دێت زۆر گرنگە و ئاماژەی بەوەشکرد کە کاتێک هاوپەیمانێتییەکە لەسەر بنەمای چارەسەرێک دەبێت، کاریگەرتر دەبێت، وتی: دەرکەوتن ئێمە زیندوو دەکاتەوە و هیوامان پێدەبەخشێت. هاوکاری لەم قۆناغەدا زۆر گرنگە، بارودۆخێکمان دەوێت کە زیاتر لە کار تێبگات و چارەسەر بدۆزێتەوە بۆ خاڵێکی چارەسەری هەمیشەیی بۆ کێشەکانی ئێستا، ئەم تۆڕە یەکگرتنە وامان لێدەکات هەست بکەین کە تەنها نین. دیسان دەبێتە هۆی ئەوەی دەنگمان گەشە بکات.