بەرژین کارا

 

مەخموور- چارەسەری سروشتی جەستەیی یان چارەسەری فیزیکی ئەنجام دەدرێت بۆ گەڕاندنەوەی جووڵە کردارییەکان کە کەمبووەتەوە بەهۆی هۆکارەکانی وەک برینداربوون، نەخۆشی، تراوما یان چوونە تەمەنەوە، چارەسەری فیزیکی ڕۆڵێکی گرنگی هەیە لە چارەسەرکردنی زۆرێک لە نەخۆشییەکان، دەتوانێت پرۆسەی باشترکردنی تۆڕەکان خێراتر بکات کە بەهۆی برینداربوون، نەشتەرگەری یان نەخۆشییەوە دروست دەبێت، واتە دەتوانێت جۆری ژیانی تاکەکان باشتر بکات و یارمەتییان بدات بۆ ئەوەی چالاکییەکانی ڕۆژانەیان ئاسوودەتر بکەن، جگە لە ڕاهێنانی جەستەیی، چارەسەری فیزیکی هەست و پەیوەندییە کۆمەڵایەتییەکانیش دەگرێتەوە.

 

لە کامپی پەنابەرانی شەهید ڕۆستەم جودی "مەخموور" نەخۆشخانەی چارەسەری جەستەیی شەهید ڤیان کە لە ساڵی ٢٠٠٣ دامەزراوە، خزمەتگوزاری تەندروستی بۆ گەل دابین دەکات، بەڵام تەنها سێ پزیشک هەن، یەکێک لە پزیشکەکانی نەخۆشخانەکە، پزیشک تیرەژ دەمیرە، کە بۆ ماوەی ١٣ ساڵە لە نەخۆشخانەکە کار دەکات، قسەی بۆ کردەین و ئاماژەی بەوەکرد، سەرەڕای نەبوونی دەرفەت سەرکەوتوون لە کارەکانیان.

 

"زۆربەی نەخۆشەکان کە دێن ژنن"

تیرەژ دەمیر، کە بەشی چارەسەری فیزیایی خوێندووە، ڕایگەیاند کە بۆ ماوەی ١٣ ساڵە ناوەندی فیزیکی کار دەکات و وتی: لەم دواییانەدا دوو ئەنداممان بۆ کارکردن وەرگرتووە، ژنێک و پیاوێک. ئێستا سێ کەسین ئەم کارە دەکەین، بە شێوەیەکی قۆناغ بە قۆناغ، ئەندامانی تر فێر دەبن، ناوەندی فیزیکی هەبوو، هەروەها کاتێک خوێندکاربووم، ناوەندی فیزیکی لە ساڵی ٢٠٠٣ کرایەوە، ئێستا کارەکەمان بە باشی دەڕوات، بەڵام نەخۆشەکانمان زۆر زیاد دەبن، زۆترین نەخۆش تا ٢٠ نەخۆش وەردەگرین، کاتێک ژمارەکە زیاد دەکات، ئێمە ناچار دەبین هەندێک نەخۆش بوەستێنین هەتا ئەو کاتەی ئەوانەی لەگەڵمانن چارەسەرەکانیان تەواو دەکەن، زۆربەی نەخۆشەکان ژنن کە دێن، ئەو کەسانەن کە زۆرترین زیانیان بەرکەوتووە بەهۆی دۆخی پەنابەرییەوە.

 

ڕاشیگەیاند، زۆربەی ئەوانەی سەردان دەکەن نەخۆشی پشت و مل و شانیان هەیە، وتی: ژنان لەبەرئەوەی زۆر کار بە دەستیان دەکەن وەک ئامیری جل دوورین، تا و ئامێرەکانی دەرزی لە ڕابردوودا زیاتر بەکاریان هێناوە و ئێستا کۆمپیوتەر و مۆبایل بەکاردەهێنن، ئەمەش کاریگەرییەکی زۆری لەسەریان هەیە، هەروەها ئەو کەسانەی کە تووشی رووداو دەبن و ئیفلیج دەبن دێن، بە تایبەتی لە هاویندا، نەخۆشە ئیفلیجەکان تووشی نەخۆشی خوێن دەبن، لەبەر ئەوەی کامپەکە لە هاویندا زۆر گەرمە، ئەمە دەبێتە هۆی ئیفلیجی.

 

"تێگەیشتن لە دەروونی نەخۆشەکان زۆر گرنگە بۆ ئێمە"

تیرەژ دەمیر وتیشی: نەخۆشییە جەستەییەکان وەک ئەوانی تر نین، نەخۆشەکانی دیکە دەچنە لای پزیشک و شتی پێویستیان پێدەدرێت و نازاندرێت ئایا دووبارە دەیبیننەوە یان نا، بەڵام لە چارەسەری فیزیاییدا، ئێمە لەگەڵ نەخۆشەکاندا دەژین و ڕووبەڕووی هەندێک کێشە دەبینەوە لەگەل هەندێک نەخۆش بۆ چەند کاتژمێرێکی زۆر دەمێنینەوە، هەندێک لەگەڵمان فێری قسەکردن، پیاسەکردن، چۆنیەتی وەرگرتنی کەوچک دەبن، بە وردی مامەڵەیان لەگەڵ دەکەین، تێگەیشتن لە دەروونی نەخۆشەکان بۆ ئێمە زۆر گرنگە، لەبەر ئەو هۆکارە، ئەندامانی ئێمە دەبێت هەمیشە بە زەردەخەنەوە یارمەتییان بدەن.

 

"کاتێک دەستمان پێکرد تەنها ژوورێکمان هەبوو"

پزیشک تیرەژ دەمیر تیشکی خستە سەر دەرفەتەکان و وتی: پێویستیەکانمان بۆ چارەسەر کەمە، بەگوێرەی پەنابەران، ئەمە باشە و گەیشتووینەتە ئاستێک، کاتێک ئێمە تازە دەستمان پێکرد، تەنها یەک ژووری بچووکمان هەبوو بە هێواشی گەشەمان کرد، ئەمەش بە چەندین ساڵ لە بەرخۆدان ئەنجامدرا،زۆر کارمان کرد، لە ڕابردوودا لەلایەن وەک یونیسێف و شاندی جۆراوجۆر یارمەتی دراین. بەڵام بە تێپەڕبوونی کات، ئەوانیش یارمەتییەکانیان وەستاند، هەندێک جار کاتێک نەخۆشەکانمان چارەسەر دەکرێن، ئەوانیش یارمەتیمان دەدەن.

 

"چەندین کەسمان لە نەشتەرگەری ڕزگار کرد"

دەربارەی ئەنجامی چارەسەرکان پزیشک تیرەژ دەمیر وتی: زۆرێک لە نەخۆشەکانمان ئەنجامی ئەرێنییان هەبووە، تەنانەت زۆر کەس هەن کە لە نەشتەرگەری ڕزگارمان کردن، ئامانجمان لە کردنەوەی ئەم شوێنە دۆزینەوەی چارەسەر بوو بۆ ئەو کەسانەی کە ناتوانن بچنە دەرەوە بۆ ئەوەی چارەسەریان بۆ بکرێت.