ناوەندی هەواڵ

 

توێژینەوەیەک لەسەر زیاتر لە ٢٢٦ هەزار کەس لە سەرانسەری جیهاندا دەریخستووە هەر هەنگاوێکی زیاتر لە هەزار هەنگاو مەترسی مردن بە ڕێژەی  ١٥% کەم دەکاتەوە.

 

تیمێک لە زانکۆی پزیشکی لۆدز لە پۆڵەندا و کۆلێژی پزیشکی زانکۆی جۆنز هۆپکینز لە ئەمریکا بۆیان دەرکەوتووە کە سوودەکانی پیاسەکردن بۆ هەموو ڕەگەز و تەمەنێک جێبەجێ دەکرێت بەبێ گوێدانە ئەوەی لە کوێ دەژین، بەڵام گەورەترین سوودەکان لە خوار تەمەنی ٦٠ ساڵیدا دەبیندرێن.

 

پرۆفیسۆر ماسیا باناخ، لە زانکۆی لۆدز وتی: لە کاتێکدا ژمارەی دەرمانە پێشکەوتووەکان بۆ چارەسەر لە زیادبووندایە، بەڵام ئەوان تاکە وەڵام نین، پێم وایە پێویستە هەمیشە جەخت لەسەر ئەوە بکەینەوە کە گۆڕانکارییەکانی شێوازی ژیان، لەوانە خۆراک و وەرزش، کە پاڵەوانێکی سەرەکی شیکردنەوەکەمان بوو، لەوانەیە لانیکەم وەک یان تەنانەت زیاتر کاریگەر بێت لە کەمکردنەوەی مەترسی دڵ و درێژکردنەوەی ژیان.

 

بەپێی زانیارییەکانی ڕێکخراوی تەندروستی جیهانی، نەبوونی چالاکی جەستەیی دەبێتە هۆی مردنی ٣.٢ ملیۆن کەس لە ساڵێکدا، ئەمەش چوارەمین هۆکارە لە جیهاندا.

 

هەنی فاین، ڕاهێنەری تایبەتی و ڕاهێنەری کۆمپانیای وەرزشی جیهانی باری، جەخت لەسەر ئەو کێشانە دەکاتەوە کە بەهۆی زۆر دانیشتنەوە دێن، وتوویەتی: دانیشتن دەتوانێت میتابۆلیزم خاو بکات و کاریگەری لەسەر گەشەی ماسولکەکان و بەهێزی ماسولکەکان هەبێت، دەتوانێت ببێتە هۆی ئازار، دانیشتن بۆ ماوەیەکی زۆر دەتوانێت ببێتە هۆی هەموو جۆرە کێشەیەکی پشت، ئەمە زۆر دەبینین لەگەڵ ئەو کەسانەی کە ئیشی نووسینگەیان هەیە، کە پشتیان بەردەوام لە شوێنێکی پەستێنراودا دادەنرێن کە دەبێتە هۆی کێشەی زۆر زیاتر لە ژیانیاندا.

 

پیاسەکردن دەتوانێت پەستانی خوێنت دابەزێنێت، ماسولکەکانت بەهێز بکات بۆ پاراستنی ئێسکەکانت، دەتوانێت ئاستی وزە زیاد بکات، هەروەها ئێندۆرفینت پێدەبەخشێت و دەتوانێت یارمەتیت بدات کێشێکی تەندروست بپارێزیت لەگەڵ خواردنی تەندروست.

 

سوودەکانی تر بریتین لە بەهێزکردنی تەندروستی دەروونی و کاتی گرنگ دوور لە شاشە و سەرقاڵکردنی تر.