ڕۆنیدا حاجی

 

حەسەکە- ساڵێکی تەواو لە سووریا بەسەر ڕووخانی ڕژێمی پێشوودا تێپەڕیوە بەبێ هیچ گۆڕانکارییەکی بەرجەستە، بەڵکو سیاسەتی وەدەرنان و کۆمەڵکوژی بەردەوام بووە و ئازارەکانی هاوڵاتیانی گەورەتر کردووە، ئەمساڵیش ئاشکرای کردووە کە نەبوونی چاکسازی ڕاستەقینە وڵاتی لە قەیرانەکانیدا نوقم کردووە نەک دەرگایەک بەڕووی هیوادا بکاتەوە.

 

سووریا و ناوچەکە بە گشتی بە قۆناغێکی سست و ئاڵۆزدا تێدەپەڕن، کە بە قۆناغی چارەنووسی خۆنووسین پێناسە دەکرێت، لەو چوارچێوەیەدا، ئەڤین محەمەد، هاوسەرۆکی پارتی سووریای داهاتوو، دیارترین پێشهاتە سیاسییەکانی شیکردەوە، تیشکی خستە سەر ئاستەنگ و ئاسۆکانی بەردەم قۆناغی ئێستا.

 

ئەڤین محەمەد جەختی لەوە کردەوە، کە ٨ی کانوونی یەکەمی ٢٠٢٤ خاڵی وەرچەرخانێک بوو بۆ گەلی سووریا، بەو پێیەی وەک ئاماژەیەک بۆ کۆتایی هاتنی سەردەمێکی نادادپەروەری و ستەمکاری سەیر دەکرێت، بەڵام سیاسەتەکانی "پەراوێزخستن و وەدەرنان" لە حکومەتی ئێستادا بەردەوامن، وتی: ٨ی کانوونی یەکەم ساڵڕۆژی ڕووخانی ڕژێمی پێشووی سووریایە، ئەو ڕژێمە ستەمکارەی کە بۆ دەیان ساڵ بارگرانی لەسەر سووریاکان هەبوو.

 

ئاماژەی بەوەشدا، دوای ڕووخانی ڕژێم، هاوڵاتیان چاویان له داهاتوویەکی باشتر بوو، پێویستە حکومەتی کاتی بە سیاسەتە سەرکوتکەر و تایبەتیەکانی بەسەر هەڵەکانی ڕژێمی پێشوو زاڵ بێت، بە داخەوە سیاسەتی پەڕاوێزخستن که ئەمڕۆ پراکتیز دەکرێت، چارەسەر نییە، بەڵکو بەردەوامبوونە لە پشتگوێخستنی ئازارەکانی گەلی سووریا.

 

جەختیشی لەوە کردەوە، کە ڕێککەوتنی ١٠ی ئادار هەنگاوێکی چارەنووسسازە بەرەو دەرکردنی سووریا لە قەیرانەکانی، هەروەها گەلی سووریا لە گروپە هەمەچەشنەکان پێکهاتوون، حکومەتی کاتیش دەبێت دان بەم فرەچەشنییەدا بنێت و ناناوەندی بگرێتەبەر، دەبێت لەم راستیانە تێبگات و بیانخاتە ناو دڵی پێویستیەکانییەوە، هەروەها دەبێت تێبگات کە بەرژەوەندی گەلی سووریا لە جێبەجێکردنی ڕێککەوتنی ١٠ی ئاداردایە، بەو پێیەی هەنگاوێکی یەکلاکەرەوەیە بۆ کۆتاییهێنان بەو قەیرانەی ئێستا.

 

ئەڤین محەمەد تیشکی خستە سەر ئەو ڕۆڵە دیارانەی کە ژنان لە سەرەتای شۆڕشەوە تا ڕووخانی ڕژێمی پێشوو بینیویانە و وتی: ئێستا گەلی سووریا زۆر پێویستی بە دەستورێکی نوێ هەیە کە ڕەنگدانەوەی خواستەکانیان بێت، هەروەها عەقڵیەتی وەدەرنان ئیتر قبوڵکراو نییە، گەلێک کە تامی ئازادی و دیموکراتیکی کردبێت، ناتوانێت بگەڕێتەوە سەردەمی ستەمکاری.

 

ئاماژەی بەوەشکرد، سووریا پێویستی بە دەستورێکی سەردەمی هەیە کە بە بەشداریی سەرجەم هاوڵاتیانی بەبێ جیاوازی نووسرابێت، هەروەها دەبێت ڕۆڵی ژنان لە داڕشتنیدا لەبەرچاو بگیرێت، بەو پێیەی ئەوان هاوبەشی بناغەی بوون بۆ گەیشتن بەم قۆناغە، بەبێ بەشداری چالاکانەی ژنان، ناتوانرێت سووریایەکی نوێ لەسەر بنەمای دادپەروەری و یەکسانی بونیاد بنرێت.

 

ڕوونیشیکردەوە، ساڵێک تێپەڕیوە بەسەر دەستپێکردنی کارەکانی حکومەتی کاتی سووریا بەبێ ئەوەی هیچ دەستکەوتێکی بەرجەستە لەسەر زەوی بەدەستبهێنێت، ناوخۆی سووریا شاهیدی کۆمەڵکوژی و سیاسەتی دوورخستنەوە بوو کە لەوەش مەترسیدارتر بوو، هەروەها ڕووبەڕووی سیاسەتێک بووینەوە کە لەسەر بنەمای دوورخستنەوە و ڕەتکردنەوەی گوێگرتن لە بۆچوونەکانی دیکە و بێبایەخکردنی بۆچوونە جیاوازەکان بوو، لەگەڵ قسەی ڕق و کینە، بەم سیاسەتانەش ناگەینە ئەو سووریایەی کە گەلەکەی ئاواتەخوازە، گەلی ئەمڕۆ بە قۆناغێکی پێشکەوتن و گۆڕانکاریدا دەگوزەرێت، هەربۆیە ئەو کارانە بە هیچ شێوەیەک قبوڵکراو نین.