شیرین محەمەد

 

قامیشلۆ- لە ١٢ی ئاداری ئەمساڵدا، حکومەتی کاتی سووریا دەستورێکی نوێی ڕاگەیاند، ناوەڕۆکەکەی ژنانی لە سەرانسەری سووریا و بەتایبەت ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا توڕەکردم ژنانی ناوچەکە دژایەتی خۆیان بۆ ئەم یاسایە دەربڕی، بەتایبەتی دوای ئەو خەباتە درێژخایەنانەی کە ژنانی سووریا لە هەموو بوارەکاندا بۆ گەیشتن بە مافەکانیان ئەنجامیانداوە.

 

ستیر قاسم، ئەندامی کۆردیناسیۆنی ئەنجومەنی ژنان لە ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا ئاماژەی بەوەکرد، گەلی سووریا سەریان سوڕما لە ڕاگەیاندنی دەستووری نوێ لەلایەن حکومەتی کاتی لە شەوی ١٢ی ئاداردا، چونکە ئەم یاسایە خواستەکانی گەلی سووریای بێهیوا کرد و بە تایبەتی بۆ سوودگەیاندن بە ئیدارەی نوێ و بەرژەوەندییە سیاسییەکانی داڕێژراو ئەم یاسایە مافی نەتەوە جۆراوجۆرەکانی سووریا پشتگوێ دەخات و دەتوانین بە یاسایەکی دووفاقی لە قەڵەم بدەین کە لە بەرژەوەندی گەلی سووریا نییە، هەوڵ و بەرخۆدانی ژنان کە زۆر گەورە بووە، جارێکی تر لێیان لێ وەرناگیرێتەوە و یەکڕیزی ژنانی زۆر بە پێویست ناوبرد بۆ وەرگرتنەوەی مافەکانیان.

 

جەختیشی لەوە کردەوە کە لەم یاسایەدا هیچ پێوەرێکی دیاریکراوی سیاسی، کولتووری، کۆمەڵایەتی، یاسایی نییە، ئەو ماددانەی کە وەک ماددەیەکی پەیوەندیدار بە ژنان باس دەکرێن زۆر بێواتان، وەک ماددەی تایبەت بە مافی ژنان بۆ خوێندن و کارکردن، ئەمانە چ مافێکن؟ ژنان ماوەیەکی زۆرە ئەم مافانەیان هەیە، ئەمانە هیچ شتێکی نوێ بۆ دەستوور زیاد ناکەن. دەشڵێت "مافی خوێندن و کارکردن مافێکی بنەڕەتییە بۆ ژنان و پێویست ناکات لە دەستووردا ئاماژەی پێبدرێت، ئه م یاسایه بۆ ژنانی سووریا شۆک بوو به تایبەتی ژنانی ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا و ئه م یاسایەیان ڕەتکردەوه و دژایەتیی تەواوی خۆیان بۆ له ڕێگەی مانگرتن و ڕێپێوانەکان که له ناوچەکه ئەنجامیان دا دەربڕی.

 

ستیر قاسم هەروەها بەبیری هێنایەوە: ژنان لە ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا لە ساڵی ٢٠١١ەوە هەوڵیانداوە خۆیان ڕێکبخەن و نوێنەرایەتی یەکەیەکیان دەکەن کە لە هەموو بوارەکاندا جێگەی خۆی سەلماندووە بە سیاسی و سەربازییەوە، بەم شێوەیە گۆڕانکاریی بەرچاو بەدیهات و ژنان دەستکەوتی زۆریان بەدەستهێنا، لەوانەش یاسای خێزان کە لەسەر بنەما و بڕیارە تایبەتەکان بە ژنان دامەزراوە، هەروەها یاسا و ڕێککەوتنە نێودەوڵەتییەکانی وەک "سیداو" کە دان بە مافە تەواوەکانی ژناندا دەنێت بەبێ هیچ جیاوازییەک".

 

" پرسی ژنان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا پرسی ژنانی سووریا و هەموو ژنانە"

وتیشی: دەستووری نوێی سووریا نوێنەرایەتی ژنانی ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا و تەنانەت ژنانی هەموو سووریا ناکات، چونکە ئەوانیش مێژوویەکی قووڵی خۆڕاگری و قوربانیدانیان هەیە، ژنان لە سووریا بە تایبەت ڕێکخراو و چالاکانی ژنان هەرگیز لە بەرامبەر ئەم یاسایەدا بێدەنگ نابن. هەموومان بەردەوام لە پەیوەندیداین بۆ گۆڕینی ئەم یاسایە. ئەم یاسایە ئێمەی بۆ دەیان ساڵ دواخستووە و قبوڵ ناکەینم پێویستە هاوپەیمانی و ڕێکخراوی یەکگرتوو دروست بکەین، چونکە پرسی ژنان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا پرسی ژنانی سووریا و هەموو ژنانە.

 

لە کۆتایی قسەکانیدا بۆ هەموو ژنانی سووریا ڕایگەیاند: پێویستە بەردەوام بین لە تێکۆشان بۆ بەدەستهێنانی هەموو مافەکانمان و پاراستنی دەستکەوتەکانمان، ئێمەی ژنانی ناوچەکانی باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا دەستمان کردۆتەوە بۆ هاوکاریکردن لەگەڵ هەموو ژنان لەپێناو ڕزگارکردنیان و بەدەستهێنانی مافەکانیان بە ئازادی، هەموو کەس دەبینن کە ئەزموونی ژنان لە باکوور و ڕۆژهەڵاتی سووریا ئەزموونێکی پێشەنگانەیە.