نیهایەت ئەحمەد

 

سلێمانی- پڕۆژەی "هەژماری من" یەکێکە لەو پڕۆژانەی دوای گەڕانەوەی مووچەی هەرێمی کوردستان بۆ بەغدا لەلایەن پەدەکەوە پەرەی پێدرا، تا فەرمانبەران و مووچەخۆران لە ڕێگەی بانکییەوە مامەڵە لەگەڵ وەرگرتنی مووچەکانیان بکەن، ئامانجی بەرچاو لێی بە دیجیتاڵکردنی پرۆسەی مووچەدانە لە هەرێمی کوردستان، کە لە مانگی ئەیلولی ساڵی ٢٠٢٣ەوە دەستی پێکردووە.

 

پڕۆژەی هەژماری من بووەتە جێی گومانی مووچەخۆران و باس لەوە دەکەن، ژمارە بانکییەکە، کە مووچەی دەچێتە سەر، ڕاستەوخۆ لەلایەن حکومەت و بە تایبەتتر دەسەڵاتدارانی پەدەکەوە بەڕێوە دەبرێت و بە ناوی لێبڕین و پاشەکەوت و چەندین ڕێگەی دیکەوە دەیانەوێت مووچەی فەرمانبەران و مامۆستایان قۆرخ بکەن و بۆ بەرژەوەندی حزبی بەکاری بهێنن.

 

جێی ئاماژەیە، چەند ساڵێکە مووچەی فەرمانبەران بە هۆی کێشمەکێشی نێوان حزبەکانی ناو هەرێمی کوردستان دوادەکەوێت و لەوادەی خۆیدا دابەش ناکرێت، حکومەتی فیدڕاڵی عێراق بەبێ ڕێکەوتنی هەرێمی کوردستان ئامادە نییە مووچە بۆ هەڕێم ڕەوانە بکات، کە مانگانە بەشەمووچەی فەرمانبەران ٧٠٠ ملیارە.

 

"لە ڕێگەی هەژماری منەوە دەیانەوێت دەست بەسەر ئیرادەی خەڵکدا بگرن"

ماردین مەحسوم فەرەج، مامۆستای زانکۆ و شارەزای بواری ئابووری، دەربارەی پرۆژەی هەژماری من لە چوارچێوەی قۆرخکاریدا ڕوونیکردەوە، لایەنێک دەست بەسەر داهاتی هاوڵاتیدا دەگرێت و ئامانجی بەدەستهێنانی قازانجی تایبەت بە خۆی هەیە، وتیشی: هەر کۆمەڵگەیەک قازانجی تایبەتی تیایدا زاڵ بوو، قازانجی کۆمەڵایەتی لاواز دەبێت، واتا تاکەکانی کۆمەڵگە بەشێوەیەکی بەرچاو زیانی دارایی پێدەگات، لە ڕێگەی بەرزبوونەوەی نرخەکان و لایەنی تەندروستی و کۆمەڵایەتیش کاریگەری تەواو دروستدەکات، کە دەبێت بە هۆی دانانی پڕۆژەی بانکی وئەویش بەشێک دەبێت لە قۆڕخکاری.

 

ماردین مەحسوم، دەربارەی باشترین ڕێگە بۆ دابەشکردنی مووچەی فەرمانبەران لە کەرتی گشتیدا وتی: ئێمە کە باس لە مووچەی فەرمانبەران دەکەین، باس لە خەرجی گشتی دەوڵەت دەکەین، واتا لەژێر دەسەڵاتی دەوڵەتدا دابەشدەکرێت بۆ ئەو کەسانەی پشکیان هەیە لە داهاتی گشتیدا، دروستترین شێواز لە سیستمی دارایی بۆ پێدانی خەرجییەکان لە ڕێگەی سیستمی بانکییەوە بێت، بەڵام لێرەدا پرسیارێک دێتە کایەوە، ئایە چ جۆرە سیستمی بانکیەک هەڵبژێرین، ئایا کەرتی تایبەت بانکەکان بەڕێوە ببات یان کەرتی گشتی، ئەگەر هاتوو کەرتی گشتی ئامانج لێی بەدەستهێنانی پارە و قازانجی دارایی بێت، ئەوا سوڕی پارە لە نێو ئابووریدا زیاد دەکات، لێرەدا ئەگەر بەشێوەی یاسا و بێ مەرامی سیاسی و ئابووری دەتوانێت بژێوی و ئاستی گوزەران بەرز بکاتەوە، بەڵام ئەگەر کەرتی تایبەت، مووچەی فەرمانبەران دابەش بکات ئامانج لێی بەدەست هێنانی قازانجە بۆ کەرتی تایبەت، کە لە ژێر ناوی بانکێکدا بێت یاخود لەژێر ناوی دەستەی حزب و لایەنێکدا بێت، ئامانجی سەرەکی وەگەڕخستنی قازانجە.

 

"بێ گرنگیدان بە مافی مووچەخۆران، پارەدان دەکرێت بە دیجیتاڵی"

 ماردین مەحسوم، ئاماژەی بەوەشکرد، دابەشکردنی مووچە بە ڕێگەی کارتی بانکی بە ناوی "هەژماری من" کە حکومەتی هەرێمی کوردستان لە مانگی ئەیلولی ٢٠٢٣ەوە دەستی پێکردەوە و ئامانج لێی بەدیجیتاڵکردنی پارەدانە، واتا پێدانی مووچە بە ڕێگەی کارتی بانکی لەو بارەیەوە وتی: ێمە کە باس لە هەژماری من دەکەین و خەڵک پێی دروست نیە، دەتوانریت پۆڵێنی بکەین بۆ دوو بەش، لایەنی یەکەم تاکەکانە کە مووچە وەردەگرێت لە دەمودەزگای کەرتی تایبەتدا و تووشی قەیرانی ئابووری دەبێت کاری هەرەسهێنانی بانکەکەی، هۆکارە بۆ دواکەوتنی. یاخود لە کاتی وەرگرتنی پارەکەشدا لەوانەیە بڕێک پارەی لێوەربگیرێت، لە کەرتی گشتیشدا دابەشکردنی مووچە بەشێوەی کارتی بانکی، دەبیتە هۆکارێک بۆ ئەوەی فەرمانبەر متمانە بە حکومەت نەکات، چونکە لایەنێکی دیاری کراوەوە بەڕێوە دەبرێت و ڕێگەیەکی زۆر ئاسانە بۆ دەستبەسەرداگرتنی مووچە و بەدەستهێنانی ئابووری حزبی کە قۆرخکارییەکی هێمن ئەنجام بدات، فەرمانبەران پرۆژەی هەژماری منیان لاپەسەند نییە لەبەر چەند هۆکارێک، کە دەکرێت بگەرێتەوە بۆ پچرانی متمانە لە نێوان هاوڵاتی و دەمودەزگای حکومەتدا، بەهۆی پێنەدانی مووچە و کەم کردنەوەی بە بیانووی پاشەکەوتکردنەوە و هەروەها قەیرانی دارای چەند ساڵە کە لە ٢٠١٤ەوە دەستی پێکردووە، وایکردووە متمانەی خەڵک بە حکومەت نەمێنێت، چونکە پشێنەی لەگەڵ حکومەتدا هەیە.

 

لە درێژەی قسەکانیدا باسی لەوە کرد، کە هەژماری من لە رێگەی ڕێنماییەوە بەڕێووە دەبرێت و بە ڕێککاری یاسایی بەرنامەڕێژی بۆ نەکراوە، تا ئێستاش ڕێنمایی دراوە بە مووچەخۆران کە دەتوانن لە ڕێگەی کارتی بانکی، مووچەکانیان وەربگرین، بەڵام لەهەمان کاتدا، ئاماژە بەوە نادا ئایا ٧٠٪ مووچە وەردەگیرێت یان لە ١٠٠٪، هەروەها فەرمانبەرانی ئاگادار نەکردووەتەوە لە شێوازی وەرگرتنی قەرزەکانی لای حکومەت.

 

لە درێژەی قسەکانیدا ئەو مامۆستای زانکۆیە وتی: هەژماری من لە قازانجی کەرت و لایەنێکی دیاریکراوە، مووچەی فەرمانبەران لە ڕێگەی ئەم پرۆژەیەوە زۆر بە ئاسانی ڕەنگە ڕووبەڕووی فەوتان یاخود پێنەدان ببیتەوە، ڕەنگە لە داهاتوەیەکی نزیکدا، حکومەت هەژماری من وەکو کارتێک بەکاربهێنێت بۆ ئەوەی قەرزی کەڵەکەبووی چەند ساڵەی کە بەهۆی دواکەتنی مووچەوە لەلایەن هاوڵاتیانەوە لێ وەربگیرێتەوە، بۆیە ئەمانە هەمووی ترسن و هاوڵاتی ناتوانێت هەژماری من پەسەند بکات.

 

"باشترین چارەسەر بۆ بارودۆخی فەرمانبەران دڵنیاییە"

هەروەرها ڕوونی کردەوە "لە کۆتاییدا دەگەین بە دوو ڕاستی، بە کۆی گشتی هەژماری من ئامانج لێی بەدەستهێنانی قازانجە هەورەها زاڵ بوونی هەژموونی حزبە بەسەر هاوڵاتیاندا، واتا ئەگەر هەژماری من بچێتە بواری جێبەجێکردنەوە هەستی نیشتمانی بوون دەکرێت بە پەیوەستبوون بە حزبەوە و مووچە و داهاتی هاوڵاتیان دەچێتە ژێر دەسەڵات و لایەن و دەستەکەیەکی مەزاجییەوە و دووبارە هاوڵاتیان زەرەمەند دەبن.

 

وتیشی: باشترین چارەسەر بۆ باشکردنی باروگوزەرانی خەڵک لە هەموو وڵاتێکدا "دڵنیاییە" هاوڵاتی چارەسەری ئەوەیە دڵنیا بێت لە مووچە و ماف و دەستکەوتەکانی خۆی، کەواتە پێویستە هەژماری من ڕەت بکرێتەوە و مووچەی هاوڵاتیانیش نیشتمانی بکرێت.