ژنان لە هەرێمی کوردستان لە بوارە جیاوازەکاندا دەسکەوتی گەورەیان هەیە، لە توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی زانستیی، پزیشکی=ی، پەرستاریی، مامۆستایەتی و کاری پەروەردەیی ڕۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن.

 

لە هەرێمی کوردستان، خوێندنی باڵا بۆ ژنان گۆڕانکارییەکی بنەڕەتی بەخۆیەوە بینیووە، لە ماوەی دوو دەیەی ڕابردوودا، ژمارەی ژنان لە زانکۆکاندا بەشێوەیەکی بەرچاو زیادی کردووە، ئەم زیادبوونەش تەنها لە ڕووی ژمارەوە نییە، بەڵکو لە رووی کوالێتی و جۆری بەشەکانیشییەوە گرنگە.

 

کچان ئێستا لە زانکۆکانی وەک سلێمانی، سەڵاحەدین، سۆران، دهۆک، راپەڕین، و..هتد، بەشداری چالاکیان هەیە، لە هەندێک بواری وەک پزیشکیی، دەروونناسیی، یاسا و زمانەوانیی، ژمارەی کچان هاوتا یان زیاترە لە کوڕان، ئەمە نیشاندەری گۆڕانکارییەکی قووڵە لە ڕوانگەی کۆمەڵگەوە بەرامبەر بە خوێندنی ژنان.

 

دەرفەتەکانی خوێندن بۆ ژنان لە هەرێمی کوردستان بەرەو فراوانبوون دەچن، زانکۆ حکومی و تایبەتەکان هەوڵی زۆر دەدەن بۆ پەرەپێدانی بەشداری ژنان، کورسیە نێودەوڵەتی و ناوخۆییەکان، یارمەتی دارایی، پڕۆگرامە گونجاوەکان زیاتر کچان هاندەدەن بۆ بەردەوامبوون لە خوێندن.

 

بواری پزیشکیی، ئەندازیاریی، یاسا، زمان و زانستە مرۆڤایەتییەکان زیاتر هەڵبژاردەی کچانن. ئەمە نیشانی دەدات کچان هەڵبژاردەی پیشەیی خۆیان بە شێوەیەکی ئازادانە دەکەن و گرنگی بە پسپۆڕیی و توانا تاکە کەسییەکانیان دەدەن.

 

گەرچی پێشکەوتنی بەرچاو دیارە، بەڵام هێشتا ژنان لە هەرێمی کوردستان دەبێت رووبەڕووی هەندێک کۆسپی کۆمەڵایەتی و نەریتیی ببنەوە، هەندێک بنەماڵە هێشتا دژی خوێندنی باڵای کچانن و فشاری کۆمەڵایەتی کاریگەریان لەسەر بڕیارەکانی ژنان هەیە.

دووریی ژیانی زانکۆ لە شوێنی نیشتەجێبوون، گرفتی گواستنەوە، نەبوونی ئەمنییەت جاری وایە دەبنە هۆی سنووردارکردنی دەرفەتەکانی خوێندن، هەروەها هەندێک بواری پیشەیی هێشتا بە شێوەیەکی نافەرمی بۆ ژنان سنووردار دەکرێن.

 

ژنان لە هەرێمی کوردستان لە بوارە جیاوازەکانی زانستیی و پیشەیی دەسکەوتی گەورەیان هەیە، لە توێژینەوە و لێکۆڵینەوەی زانستیی، پزیشکیی، پەرستاریی، مامۆستایەتی و کاری پەروەردەیی رۆڵێکی بەرچاو دەگێڕن.

 

هەندێک لە ژنان گەیشتوونەتە پلەی پڕۆفیسۆری زانکۆ، بوونەتە سەرۆکی بەش، یان بەڕێوەبەری پڕۆژە گرنگەکان، ئەمەش نیشانی دەدات کە توانا و لێهاتوویی ژنان سنووری جوگرافیی و کۆمەڵایەتیی تێپەڕاندووە.

 

حکومەتی هەرێمی کوردستان هەوڵی بەردەوامی بۆ پەرەپێدانی خوێندنی ژنان داوە، یاسای یەکسانی هەلەکان پاڵپشتی یاسایی بۆ بەشداری ژنان لە خوێندنی باڵا دابین دەکات.

 

سیاسەتەکانی کەمکردنەوەی جیاوازیی جێندەریی لە بواری خوێندندا، دابینکردنی دەرفەتی یەکسان، هانی بەشداریی ژنان لە بڕیارە گشتییەکاندا، هەمووی ئاماژەن بۆ گۆڕانکاریی ئەرێنی.

 

داهاتووی خوێندنی باڵا بۆ ژنان لە هەرێمی کوردستان گەشبینانەیە. پێشبینی دەکرێت رێژەی بەشداریی ژنان زیاتر ببێت، هۆشیاری کۆمەڵایەتی باشتر بێت، دەرفەتەکانی کار و پێشکەوتن فراوانتر ببن.

 

وزە و توانای ژنی گەنج، بایەخدان بە خوێندن و گرنگیدان بە پەرەپێدانی تاکەکەسیی، هۆکارگەلێکن داهاتووی خوێندنی ژنان لە هەرێمی کوردستان بە گەشاوەیی دەبینن، بەراورد بە دەیەکانی ڕابردوو، گۆڕانکارییەکی بەرچاو لە بواری خوێندنی ژناندا روویانداوە، ئاستی خوێندەواریی، خولیای زانستیی، بەشداریی کۆمەڵایەتی ژنان بەرزتر بووەتەوە.

 

لە کۆتاییدا، ڕۆڵی ژنان لە خوێندنی باڵادا لە هەرێمی کوردستان نیشاندەری گۆڕانکارییەکی قووڵ و بەردەوامی کۆمەڵایەتییە کە هیوادارین لە داهاتووشدا بەردەوام بێت و پەرە پێ بدرێت.