کارۆلین بازی

بەیروت- ئەو توێژەر و مامۆستای زانکۆیە بڕیاری دا کێشەکانی ژنانی لوبنانی قوڵتر بکاتەوە دکتۆر ئەززە شارارا بایدۆن ڕێگەی نەدا ڕاستی پیاوسالاری لێ وەربگرێت، بیرۆکە ئازادکەرەکەی چەندین بڵاوکراوەی هەیە، لەوانە "جێندەر، چی دەڵێیت، هاوڵاتییەک، ژن نییە و توندوتیژی خێزانی،  پیاوان قسە دەکەن.٥٤ ".

 

ئەزیزە بایدون لە کتێبی "بە چاوی ژنانەوە: کاروباری ژنانی لوبنانی و کێشەکانیان" هەندێک لە وتارەکانی پێشووی خۆی بڵاوکردۆتەوە کە تەوەری سەرەکی کۆبوونەوەی ئاژانسەکەمان بوو لەگەڵیدا.

 

کتێبەکە باسی کاری ژنانی لوبنانی و کەیسەکانیان دەکات

توێژەر و چالاکوانی فێمینیست ئەززە شەرارە بایدۆن بە ئاژانسەکەمان دەڵێت: "کتێبەکە کۆمەڵێک وتار لەخۆدەگرێت، کە زۆربەیان لە ساڵانی پێش پاندێمیکدا نووسراوە وتارەکە باس لە کاروباری ژنانی لوبنان و ژمارەیەک لە کێشەکانیان دەکات لەنێو ئەم بابەتانەدا، بۆ نموونە ئەرکی ماڵەوەی ژنان بارودۆخی ژنان و ئەوانی تر لە چەمکی تەندروستی دەروونیدا دەگۆڕێت هەروەها لە نێو ئەو بابەتانەی لە کتێبەکەدا هاتووە، بۆ نموونە جیاوازی نێوان ژن و پیاو لە بینینی توندوتیژی دژی ژنان و لە دادگاکانی ئایینیدا، "بەتایبەتی شەری جەعفەری" و سزای مەدەنی و شێوازەکانی مامەڵەکردن لەگەڵیدا".

 

ئەززە شارارا بایدون وتی: "کتێبەکە لینکێکی تێدایە بۆ چاوپێکەوتنەکان کە ساڵانێکە لەگەڵ من کراوە لێرەدا قوتابیەکە هۆکاری بڵاوکردنەوەی بابەتێکی شەخسی دەپرسێت. لە پێشەکی کتێبەکەدا ڕاستکردنەوەیەک هەیە، هیوادارم خوێندکاران بیبینن و بەردەوامیشی دا: "ئەو کار و بابەتانەی کە لە کتێبەکەدا هەڵمگرتووە لەلایەن فێمینیستەکانمانەوە دیاری کراوە و تێدەکۆشن بۆ بەرزکردنەوەی هۆشیاری کۆمەڵگا سەبارەت بە ئەوان و فشار خستنە سەر پەرلەمان و حکومەت بۆ ئەوەی بیانخاتە ناو سیاسەت و پراکتیک.

 

کێشەکانمان لەسەر بنەمای ڕاستیەکانی ئێستان

کێشەکانی ژنان هەمیشە گرنگ نەبوون و لە ئاستی دووەمدا دەبینران، بەتایبەتی لە کاتی قەیراندا، ئەززا لەو بارەیەوە لێدوانی دا و دەڵێت: "لەودیو پێگەی تایبەتی من کە بەدواداچوونی چالاکی پراکتیکی دەبینێت لەبەر ڕۆشنایی قەیرانی گشتی و تایبەتدا بابەتێکی دەروونییە، هەروەها من وا بیردەکەمەوە کە ئەم بەدواداچوونە پێویستە بۆ هۆکاری "سیاسی". وڵاتەکەمان پڕە لەقەیران کە چەندین ڕێبازی کۆمەڵایەتی و فەرهەنگی خاو دەکاتەوە و هەندێک جار شکستیان پێدەهێنێ. ئەم بنەمایانە بریتین لەو بنەمایانەی کە مامەڵە لەگەڵ کاروباری ژنان و کێشەکانیان دەکەن بەڵام وەک فێمینیستێک، ئێمە چیتر ئەمە قبوڵ ناکەین. ئایا دەزانی شەڕی لوبنان بۆ نموونە پازدە ساڵ چالاکی فێمینیستیی گرتەوە؟ ئێستا دەڵێین کێشەکانمان بنەڕەتین و لە دڵی ڕاستین "بۆ ئێمە پێویستە کار بکەین بۆ جێبەجێکردنی ئەو ئەرکانەی کە لەچوارچێوەی ئەواندا پێشکەش دەکرێن".

 

"ڕەگەزی دادوەری لە حاڵەتی پاراستنی ژنی قوربانیدا دیاری نەکراوە"

لە بەشی یەکەمی کتێبی "بە چاوی ژنان: کاروباری ژنانی لوبنانی و کێشەکانیان" نووسەرەکە دەپرسێت: " لەدادگایی توندوتیژی سێکسیدا، ئایا بڕیارەکانی دادوەرە ژنەکان جیاوازن لەبڕیارەکانی دادوەرە پیاوەکان؟" لێدوان لەسەر ئەم بەشە و دەڵێت؛ لێکۆڵینەوەیەکی سەرەتایی لە کتێبەکەم، هەوڵێکی کەمدەرابەریە بۆ دۆزینەوەی جیاوازی لەنێوان بڕیارەکانی دادوەران لەحاڵەتی توندوتیژی سێکسیدا بۆ وەڵامدانەوەی ئەم پرسیارە، ، پێویستی بە توێژینەوەی فراوان هەیە. ئەوەی کە بەلێکۆڵینەوە لەژمارەیەک دۆسیەی بڕیارەکانی دادوەری دیاری کراوە ئەوەیە کە ڕەگەزی دادوەری لەحاڵەتی پشتگیریکردنی هاوسەری قوربانیدا دیاری نەکراوە و نە لەگەرمی سزای بەرامبەر تۆمەتباردا، دادوەر ژن بێت یان پیاو، هەوڵ دەدات پارێزەرێک بداتە قوربانیەکە.

 

لێکۆڵینەوە و دیالۆگ لەسەر کێشەکانی ژنان و کێشەکانیان

ئەززا پێی باش بوو شێوازەکان کۆبکاتەوە لە توێژینەوەکاندا کە ڕێکخراوە فێمینیستیەکان بڵاویان کردووەتەوە بۆ زیادکردنی کۆکردنەوەی وتارەکان لە کتێبەکەیدا ئەو دەڵێت: "من توێژینەوەم بڵاوکردۆتەوە لەلایەن ڕێکخراوەکانی کۆمەڵگای مەدەنی فێمینیستی کە شوێنی سەرەکین لە بەرهەمهێنانی توێژینەوەی ژنان، من هەوڵم دا ئەو ڕێبازە توێژینەوەیە بکۆڵمەوە کە لە جێبەجێکردنی توێژینەوەکەیدا پەسەند کراون. "ئەم لێکۆڵینەوەیانە بەنیازن و بەپێی پێداویستییە پراکتیکییەکانی هەریەک لەو ڕێکخراوانە کە ئامانجیان لایەنی بنەمایی بێت".

 

هەموو توێژەران لەچوارچێوەی یاسای مافی مرۆڤ و پەسەند کردنی یەکسانی ڕەگەزی کار دەکەن

ئەززا بایدون ڕایگەیاند کە ڕێکخراوی "کەفا" بۆ نموونە پەیڕەوی جێبەجێکردنی یاسای ٢٩٣ / ٢٠١٤ و بەدواداچوونی بۆ بڕیارە دادوەرییە پەیوەندیدارەکان دەکات، بەڵام ڕێکخراوی "عەباد" کە نیگەرانە لە پرسی بەشداری پیاوان لە خەبات، خەریکی توندوتیژی و جیاکارییە لە دژی ژنان، توێژینەوەیەک لەسەر ناسنامەی پیاوان ئەنجام دەدات و ئەوی تریان باس لە دەستدرێژیکەران دەکات سەبارەت بە توندوتیژی خێزانی ئەم ڕێکخراوانە ئەکادیمیەکان ڕادەکێشن بۆ ئەنجامدانی توێژینەوەکانیان. کەواتە ئەوان بە شێوەیەکی ئاسایی دەست ناکێشن بە ڕێبازی لێکۆڵینەوەکانیان، هەموو توێژەران بە بێ جیاوازی لە چوارچێوەی یاسای مافی مرۆڤ و پەسەند کردنی یەکسانی ڕەگەزی کار دەکەن ئەمە بۆ خوێنەرانی ئەم لێکۆڵینەوەیانە دەرناکەوێت کە توێژەران تووشی هەرجۆرە چاودێرییەک بوون.

 

لە یەکێک لە بڕگەکانی کتێبەکەدا کە پەیوەندی بە توێژینەوەی فێمینیستیەوە هەیە، لەژێر ناونیشانی "شوێنێک بۆ هەموو بیرۆکەکان"، نووسەر پەیوەندیدار دەبێت لەگەڵ ئەو خوێنەرانەی نوسینەکانی وەردەگرن، بۆیە ئەو مامەڵە لەگەڵ کاردانەوەکانیان کرد بەرامبەر ئەو وتارانەی کە کەیسەکانی ژنانیان لەخۆگرتبوو لەو بارەوە دەڵێت: "من بۆم دەرکەوت کە چاودێریی ناوبراو گرنگە بۆ چالاکی سیاسی و فێمینیستی لە نێوان ژناندا یان بۆ توێژەرانی بواری لێکۆڵینەوەی سێکسی".