نەجوا راهم

جەزائیر- دوای چەندین ساڵ لە لێکۆڵینەوە و بەڵگەنامە و ئەرشیفکردن و کۆکردنەوەی زانیاری، نووسەر و هونەرمەندی شێوەکاری سوهام شەریت توانی ژیاننامەی چیرۆکی ژنێکی خەباتکار بڵاوبکاتەوە.

 سوهام شەریت نووسەری جەزائیری تیشک دەخاتە سەر چیرۆکی خەبات و تێکۆشانی زەعرە عوسمانی لە ڕێگەی کارەکانییەوە لەسەر ڕۆمانی "بەشێک لە مێژوو، چیرۆکی دوو هاوسەر "، ئەو ژنەی کە لە ساڵانی کۆلۆنیالیزمی فەرەنسادا خەباتی لەگەڵ زانست و چەکدا کردووە و بەشدارییەکی زۆری لە هۆشیارکردنەوەی کۆمەڵگه‌دا کردووە، بەتایبەتی ژنان لە ساڵانی کۆلۆنیالیزمی فەرەنسادا.

نووسەر لە چاپی شەشەمی خۆیدا دەگێڕێتەوە، دوای ئەزموونێکی دوور و درێژ لە بواری نووسین لە فۆڕمە جۆراوجۆرەکانی شیعر و نووسین، کە تێیدا بە چەندین ئەزموونی جیاواز تێپەڕیوە، چ لە فەلسەفەدا بێت یان لە هونەری پەیام و چیرۆکدا، سوهام هەڵیبژاردووە کە دەربارەی زەعرە عوسمانی بنووسێت چونکە پێی وایە مێژوو ستەمی لێکردووە و یەکەم ژنە لە مێژووی تەبسا هاتە ناو بواری فێرکردنەوە.

زەعرە عوسمانی، زانستی بۆ خزمەتی وڵاتەکەی تەرخان کرد، بنەمای پەروەردەیی وەک بەشێک لە پلانی ڕوبەڕووبونەوەی دوژمن و بڵاوکردنەوەی هۆشیاری و بەرەنگاربوونەوەی نەخوێندەواری دامەزراند.

ژیاننامەنووس سوهام شەریت دەڵێت زەعرە عوسمانی چیرۆکی بەرەنگاری و خەباتی ژنێکی ئازا و بەهێزە کە یەکەم مامۆستای ویلایەتی تەبسا بووە و لە تەمەنی ١٤ ساڵییەوە دەستی بە فێرکردنی کچان و ژنان کردووە لە ژینگەیەکی داخراو کە کۆمەڵێک بەربەستی هێناوەتە ڕێگای.

وە سەبارەت بە چیرۆکی تەحەدا و سەرکەوتنی ئەم ژنە کە لە ساڵی ١٩٤٨ گەشتی بۆ شارێکی دیکەی قوستەنتین کرد، لەوێ لەلایەن ژنان و پیاوانەوە ڕەخنەی لێگیرا و ڕەتکرایەوە، چونکە زەعرە عوسمانی تەحەدای کۆمەڵگەی پیاوسالاری دەکرد و مامەڵەی لەگەڵ گروپە جۆراوجۆرەکانی کۆمەڵگادا دەکرد.

زەعرە وانەی هۆشیاری لەسەر ماف و ئازادیەکان دەدا و هانی ژنانی دەدا بە شێوەیەکی شارستانیانە پراکتیزەکردنی دیموکراسی بکەن، کاری لەسەر مانای ئازادی ژنان و پێویستی هۆشیاری ژنان و مافی خوێندن و پەروەردە و کولتوور و ڕووبەڕووبوونەوەی کۆمەڵگه بە هەموو سپێکترۆمەکانییەوە دەکرد.

سوهام لە ڕێگەی ڕۆمانەکەیەوە وێنایەکی پێشکەش بە خوێنەر کرد کە چەندین شایەتحاڵی مێژوویی و بەڵگەنامەی تێدایە کە تا ئێستاش بوونیان هەیە و شایەدی مێژووی ئەم خەباتەن، کە زەعرە لە ژینگەیەکی پیاوانەدا سەرپێچی هەموو ئاستەنگ و هەلومەرجەکانی کرد.

زەعرە وەک ژنێکی شۆڕشگێر لەو شوێنەی کە پەیوەندی بە ریزەکانی بەرەی رزگاری نیشتمانییەوە کرد، بۆ خەباتکردن بە چەک و چەندین هەوڵی هێزە داگیرکارییەکان بۆ دەستگیرکردنی، هەریەکێک لەو قۆناغانەی کە لە کتێبەکەدا بەڵگە کراوە، بە وێنە، هەروەها لە فیلمەکەدا بە ناوی l'algérie en flamme لەلایەن دەرهێنەر René Vauthier.

ئەو نووسەرە ئەو گرفتە راستەقینانەی هێناوەتەوە کە لە کاتی بەڵگەنامەکردنی رێپێوانی ئایکۆن و سیمبولی ئەو ژنە خەباتکارە جەزائیرییە رووبەڕووی بووەتەوە، لە رێگەی پەراوێزخستنی و نەبوونی ناوەکەی لە مێژووی ئەو فێمینیستانەی کە بە زانست و چەک و قەڵەم و پەروەردە و بڵاوکردنەوەی هۆشیاری خەباتیان کردووە.