Navenda Nûçeyan- Komeleya Rojnamegerên Jin a Mezopotamyayê (MKG) rapora xwe ya binpêkirina mafan di meha Adara 2025’an de bi raya giştî re parve kir. Di raporê de hat diyarkirin ku binpêkirinên mafan ên ku rojnameger rastî wan tên ne tenê qadên fizîkî û hiqûqî ne, tên binçavkirin û dibin hedefa kampanyayên lincê.

Li gorî rapora MKG’ê, di meha Adarê de herî kêm 54 car mafên rojnamegeran hatiye binpêkirin. Bi taybetî zêdebûna wê piştî di xwepêşandanên 8’ê Adarê Roja Jinan a Cîhanê de û operasyonên li dijî Şaredariya Bajarê Mezin a Stebolê bal kişand û wiha hat gotin: “Di vê heyamê de li dijî rojnamegerên ku li kolanan nûçe dişopandin êrîşên polîsan çêbûn û hevalên me tevî nasnameya wan a pîşeyî jî lêdan xwarin, hatin hedefgirtin, tundiya fîzîkî li wan hat kirin û alavên wan hatin desteserkirin. Her wiha rojnamevanên ku di medyaya dîjîtal de bûne hedefa êrîşên zayendî, tenê ji ber ku erka xwe ya agahdarkirina gel bi cih tînin, bi polîtîkayeke sîstematîk a tirsandinê re rû bi rû mane.”

‘Rojnameger rastî binpêkirina mafan hatine’

Di raporê de hat destnîşankirin ku di meha Adarê de 6 rojnameger bi êrîşan rû bi rû mane, 5 rojnameger hatine binçavkirin, rojnamegerek hatiye girtin û avêtine ser malên 3 rojnamegeran. 9 rojnamegerên jin bi muameleya xerab re rû bi rû mane, 6 rojnameger dema nûçe dişopandin hatin astengkirin.

Rojnameger tên darizandin

Di vê tabloyê de em awa û belavbûna gefên li hemberî rojnamegerên jin ên li qadan li ber xwe didin, bi zelalî dibînin. Li gel şîdeta fizîkî, mekanîzmayên darazê jî bûne amûreke din a zexta li hemberî rojnamegerên jin. Der barê gelek rojnamegerên jin de lêpirsîn tên destpêkirin, doz tên vekirin û bi hinceta naveroka nûçe û parvekirinên medyaya dîjîtal, bi pêkanînên kontrola edlî, tên astengkirin. Di meha Adarê de der barê rojnamegerek de lêpirsîn hat vekirin, der barê 3 rojnamegeran de dozên nû hatin vekirin û darizandina 4 rojnamegeran berdewam kir. Gelek ji van pêvajoyên darazê li ser sûcên ne zelal û ji şîroveyê re vekirî tên kirin û sînorên rewa yên rojnamegeriyê binpê dikin.

‘Em bêdeng namînin’

Binpêkirinên mafan ên ku rojnameger pê re rû bi rû dimînin ne tenê qadên fîzîkî û hiqûqî ne. Siyaseta sansur û astengkirinê ya cidî di medyaya dîjîtal de jî heye. Pîşeya rojnamegeriyê bi taybetî ji bo jinan her roj vediguhere qadeke xeternak. Em careke din teqez dikin ku em li kêleka hemû rojnamevanên ji ber berdewamiya pîşeya xwe bûne hedef, tên cezakirin an jî hewl didin wan bêdeng bikin, li pêşberî van binpêkirinan bêdeng namînin.

 Em ji raya giştî re radigihînin ku em bi 9 rojnamegerên jin ên îro li girtîgehan girtî re ne û em dixwazin hemû hevriyên me tavilê bên berdan. Rojnamegerî ne sûc e. Rojnamegerên jin wê bêdeng nemînin û li pey rastiyan bin. Ev têkoşîn ne tenê ji bo azadiya çapemeniyê, di heman demê de ji bo raya giştî jî ji bo bidestxistina agahiyên rast tê meşandin.”