Enqere – Konferansa Jinan a ku Partiya Çepên Kesk bi dirûşmeya “Bi serhildanê em xwe bi rêxistin dikin û azadiya xwe diparêzin" li dar xist, dest pê kir. Ji konferansa ku li Navenda Çand û Perwerdehiyê ya Odeya Endezyarên Makîneyê dest pê kir re, ji Tirkiye û Kurdistanê 400 delege tevlî bûn.

Di salona konferansê de postera Denîz Poyraz a ku di dîroka 17'ê Hezîrana 2021'an de di êrîşa çekdarî ya li hemberî Rêxistina Partiya Demokratîk a Gelan (HDP) ya Îzmîrê de hat qetilkirin, hat daliqandin. Beriya destpêkirina konferansê bê navber dirûşmeyên "Jin, jiyan, azadî", "Bîjî Serok Apo" û "Bê Serok jiyan na be" hatin berzkirin.

Konferans, ji bo bîranîna jinên di têkoşîna azadî û demokrasiyê de jiyana xwe ji dest dane, bi deqeyek rêzgirtin destpê kir. Ji bo dîvanê Berdevka Meclîsa Jinê ya Partiya Çepên Kesk Canan Çalagan, Parlamentera Edeneyê Tulay Hatîmogullari û Endama Koordînasyona Jinan a HDP'ê Latîfe Demîrcî Kahya hatin hilbijartin, axaftina vekirinê ya konferansê ji aliyê Tûlay Hatîmogullarî ve hat kirin. Tûlay Hatîmogûllarî di axaftina xwe de peyama ew ê têkoşîna jinan mezin bikin da.

‘Tu pêvajo ji bo têkoşîna me ya azadiya jinê hêsan nebû’

Piştre Hevberdevka Partiya Çepên Kesk Çîgem Kiliçgun Ûçar axivî û wiha got: "Jinên hêja; Piştî pêvajoyeke dûr û dirêj, dijwar, bi zehmet û têkoşîn, îro em konferansa jinan a Partiya Çepên Kesk li dar dixin. Belê, ji bo têkoşîna me ya azadiya jinê ti carî hêsan nebûye. Em bi ked û bedelên mezin hatine vê rojê. Ji bo vê me bi sedan hevrêyên xwe winda kirin. Em bi têkoşîna her rêhevaleke jin a ku me winda kiriye, rêya xwe dimeşînin. Em careke din bi rêzdarî li ber bîranîna wan ditewînin. Ji Rosa ji Sakîne re, ji hemû jinên ku ev têkoşîn dane ser milê xwe, ji rêhevalên me yên di zindanê de dîl hatine girtin, ji Dayikên me yên Aştiyê yên ku di şexsê Perîşan Akçelîk û Adalet Safalî de banga aştiya bi rûmet qet nesekinîn, ji Dayikên Şemiyê re silav. Di şexsê Dayika Berfo de li dijî her cure zilmê li Qada Galatasarayê ji aqûbeta windayên xwe pirsîn. Ji têkoşîna edaletê ya Emîne Şenyaşar re silav. Bi hezaran silav ji berxwedana jinên kedkar ên li dijî serdest û kapîtalîstan ketine grevê. Silav li hemû jinên ku dibêjin bedena wan, keda wan, nasnameya wan, baweriya wan e, jiyana wan a wan e û ji têkoşîna xwe paşve gav navêjin.

‘Em hêza xwe ji jinan û hevgirtina jinan digirin’

Em bi têkoşîn, rêxistin û hevgirtina xwe li vir in. Em bi hemû ferq û cudahiyên xwe, bi deng û gotinên xwe, li dijî kesên ku hewl didin têkoşîna me ya azadiya jinê bitepisînin, li ber xwe didin. Li dijî polîtîkayên şer û tecrîdê em parêzvanên aştiya bi rûmet û di avakirina rêya 3'yem de pêşeng in. Yên ku li dijî tundî û qetlîamên li ser jinan serhildanê li kolan, qadan û qadan organîze dikin em in. Yên ku bi gotina 'Her jineke ku tê qetilkirin serhildana me ye' em in. Em bi felsefeya 'Jin, jiyan, azadî' bi rê ve dibin. Em hêza xwe ji jinan û hevgirtina jinan digirin. Di konferansa xwe ya 2 rojan de em ê bi hev re rê û rêbazên hîn zêdetir berfirehkirina vê hevgirtin û têkoşîna xwe nîqaş bikin. Em ê bi biryar û planên xurt berxwedana xwe ya li dijî polîtîkayên zayendperest ên desthilatdariya zilamsalar bi rêxistin bikin.

‘Li hemberî vê tifaqa qirêj ne Gelê Kurd û ne jî jin wê gavekê jî paşve navêjin’

Jinên hêja; Li dijî êrîşên piralî yên vê desthilatdariya faşîst a dijminê kurd, jin, kedkar, kedkar û xwezayê ye, berpirsyariya me hemûyan e. Ji bo me her cihê ku em lê ne qada têkoşînê ye. Parlamento jî beşek ji van qadan e. Lê belê weke ku me piştî hilbijartinê jî diyar kir, meclisa serdema 28'an li cihekî ye ku divê herî zêde ji bo me jinan bi ciddî bê girtin. Ji ber ku di vê Meclîsê de hêzên ku bi tifaqa AKP-MHP’ê re li ser maf û destkeftiyên me bazar dikin hene. Ji bo tasfiyekirina Têkoşîna Azadiya Gelê Kurd tifaqek hatiye avakirin. Em van koman ji êrîş û komkujiyên di salên 90’î de li dijî kurdan pêk anîne nas dikin. Em kiryar ji hin cînayetan nas dikin. Em ji komkujiya Konca Kuriş dizanin. Lê belê ev hêz jî me, têkoşîn û îradeya me baş nas dikin. Li hemberî vê tifaqa qirêj ne Gelê Kurd û ne jî jin wê gavekê jî paşve navêjin.

‘Bingeha van qeyrana aborî, xizanî û bêkariyê polîtîkayên şer û tecrîdê ne’

Tifaqa faşîst a AKP-MHP'ê ku bi polîtîkayên şer, şîdet û tecrîdê hewl da rejîma yek zilamî ava bike, welat kişand nava krîzeke mezin a aborî. Her ku xizanî, betalî û îstîsmara karkeran kûr dibe û mirov nikarin nan bigihînin malên xwe, bi gotina 'pirsgirêk psîkolojîk e, ne aborî ye' tinazên xwe bi mejiyê gel dikin. Ev tinazî li xizanî û bêkarîya jin, ciwan, karker û kedkaran e. Bingeha van qeyrana aborî, xizanî û bêkariyê polîtîkayên şer û tecrîdê ne.

‘Çareseriya pirsgirêka Kurd birêz Abdullah Ocalan e’

Di navbera salên 2013 û 2015’an de pêvajoyeke pir bi nirx hebû ku me hemûyan jiya. Dema ku şer rawestiya, me dît ku îstîhdam zêde bû, bêkarî kêm bû, dewlemendî zêde bû. Divê em ji bo vê têbikoşin. Li vî welatî AKP û MHP hene ku bêhiqûqiya şer û zimanê şer li ser civaka xwe ferz dikin. Em bipirsin, gelo bi rastî pirsgirêka kurd li Tirkiyeyê nayê çareserkirin? Ji bo vê pirsgirêkê çareseriyek heye? Helbet Birêz Abdullah Ocalan ku ev demeke dirêj e li Îmraliyê di bin tecrîdê de tê ragirtin, ji bo vê pirsgirêkê çareseriyek afirand. Wêneya rast ev e ku di mijara çareseriya pirsgirêka kurd de aştiyeke bi rûmet û aştiyeke rasteqîn tekane birêz Abdullah Ocalan e. Hevoka wî bi xwe ye: 'Ger derfet bê dayîn ez ê di nava hefteyekê de vê pirsgirêkê çareser bikim'. Deklerasyona ku di sala 2013’yan de ji aliyê Birêz Ocalan ve hatiye dayîn, wê di bîra me de bimîne. Ji bo vê em ê ti carî dest ji têkoşînê bernedin.

‘Em ê di pêşerojê de jî paşve neavêjin’

Hevalên me yên ku pergala hevserokatiyê ya bi temsîliyeta wekhev û pergala fermuarê bi kedeke mezin ava kirin, îro di doza komploya Kobanê de tên darizandin. Her yek ji me vê doza komployê dişopîne, berovajî vê yekê ya ku li wir tê darizandin siyasetmedarên me yên jin in ku desthilatdariya mêr dinirxînin. Em ji paradîgmaya xwe ya demokratîk, ekolojîk, azadiya jinê paşde gav neavêtine û em ê di pêşerojê de jî paşve neavêjin.

‘Em ê li ser serdema nû nîqaş bikin’

Em bi zelalî tînin ziman ku AKP'ê di vê hilbijartinê de deng winda kir. Tevî hemû îmkan û hîle û fêlbaziyên dewletê jî ji aliyê hejmarî ve tenê karibû 2-3 puanan zêde bike. Me piştî hilbijartinan çi kir? Tiştê ku hemû alî nekarîn bikin me kir. Em bi hezaran jin hatin cem hev. Me li ser esasê rexne û xwe-rexneyê hesabê pêvajoyê kir û bi rexneyên pir wêrek re rû bi rû man. Ev cesaret ji me re dibêje ku paradîgmaya me rast e, divê partiya me bihêztir bibe. Me ji hemû rexneyan hêz girt, ji ber ku mafên me yên bi vê paradîgmayê bi hêz bûn, nîşan da ku ev partî di siyaseta demokratîk de dikare wekhevî, azadî û aştiyeke mayînde bîne Tirkiye û erdnîgariya me. Em ê îro bi hev re nîqaş bikin ka em ê çawa serdema nû ava bikin.

‘Em ê bê navber vê têkoşînê mezin bikin’

Hilbijartina herêmî li benda me ye. Derbarê hilbijartinên herêmî de jî hikûmetê li ser esasê şer xebatên hilbijartinê ji nû ve da destpêkirin. Em ê di konferansên xwe de behsa hilbijartinên herêmî bikin û nexşerêya xwe diyar bikin, lê nexşerêyeke me ya ku nayê guhertin heye. Tişta ku aîdê me ye, em ê paşde bistînin û hem ji bo xwe hem jî bi rêhevalên xwe re, rêveberiyên herêmî yên demokratîk û şaredariyên populîst ên şaredariyên ku me bi keda jinan ava kirine, wê çawa bin. Niha dema serketinê ye, em ê bê navber vê têkoşînê mezin bikin."

‘Em hêza xwe ji Şoreşa Rojava digirin’

Piştre jî Berdevka Meclisa Jinan a Partiya Çepên Kesk Canan Çalagan axivî û wiha got: “Em îro bi dirûşma “Em bi serhildana xwe birêxistin dibin, azadiya xwe diparêzin” konferansa jinan a mezin li dar dixin. Em bi hêvî, bi biryar û dilsoz in. Ji ber ku em jin bi hev re bi hêz in. Em hêza xwe ji Şoreşa Rojava ku di pêşengiya jinên Rojava de pêk hat digirin. Em hêza xwe ji 'paradîgmaya demokratîk, ekolojîk, azadiya jinê' digirin. Em konferansa xwe ya mezin a jinan bi vê coş, hêvî û îradeya xwe pêktînin.”

Piştî axaftinan konferans ji çapemeniyê re girtî berdewam dike.