SOMA KERÎMÎ
Ciwanro – Wekî her sal, merasîma "Zagrosane" îsal jî li Ciwanroyê hat lidarxistin. Ev çalakî her sal girêdana kevnar a di navbera gelê Kurdistanê û xwezayê de bi bîr tîne. Duh, komek çalakvan û jîngehparêzan tovên darên berûyê li Parka "Mapris" a Ciwanroyê çandin û balkişandin ser pêwîstiya parastin û vegerandina daristanên Zagrosê.
Di vê merasîmê de, jin, mêr, ciwan û kal û pîr, bi zarokên xwe re, bi hêviya ku ev tov rojekê bibin beşek ji daristanên Zagrosê, tovên darên berûyê di axê de çandin. Beşdarên vê kampanyayê di nav wan kesan de ne ku gava agir bi daristanên Zagrosê ket, gavên pêşîn avêtin da ku agir vemirînin. Beşdarbûna wan a nû di vê bernameya jîngehê de, nîşanek eşkere ya pabendbûna wan a bi xwezayê re ye. Xwezayek ku birîndar e lê dîsa jî zindî ye.
Beşdar dibêjin ku her çend piçûk be jî çandina van tovan hewldanek e, ji bo telafîkirina hin zirara ku li daristanên Zagrosê hatiye kirin, ku bi salan e qurbaniyên birîna zêde û agirên dubare ne.

‘Parastina xwezayê tê wateya parastina jiyana me’
Çalakvana jîngehê Kubra Rostamzadeh a ji bajarê Şemşîr e, her sal beşdarî van merasîman dibe. Kubra, di destpêka bernameyê de peyamek ji bo jinên Kurd da û wiha got: “Îro di Roja Zagrosane ya li Cavanro de, ez ji jinan dixwazim ku beşdarî bernameyên wiha bibin û hebûna xwe nîşan bidin. Mêr û jin ne cuda ne û divê em ji bo av û axa xwe bi hev re bixebitin. Ev tê wateya parastina xwezayê, jiyana me.” Kubra tovên gûzan di kîsikek qumaşî de ku wê bi xwe dirûtiye hildigire û dibêje, “Ez qet kîsikên plastîk, yên ku biyolojîkî nayên hilweşandin bikar naynim.”

Kubra wiha berdewam dike: “Ger em dixwazin bibin hezkiriyên xwezayê, ne hewce ye ku em derkevin xwezayê; em dikarin li malê jî alîkariya parastina jîngehê bikin. Bi veqetandina bermayiyan, veşartina qalik û bermayiyên fêkiyan da ku ew bibin kompost û cuda hiştina bermayiyên plastîk û yên ne-biyodegradable. Ev ji hiştina wan a di xwezayê de û zirardayîna jîngehê pir çêtir e."
‘Ger dayîkek ji xwezayê hez bike, zarokê wê jî wê li pey wê here’
Jineke din a ciwan ku cilên gelêrî yên Kurdî li xwe kiribû, yek ji "çalakvanên jîngehê" yên di bernameyê de amade bû, bal kişand ser rola jinan a di veguhestina çanda jîngehê de û got: “Em hemû dizanin ku ger dayîkek ji xwezayê hez bike, zarokê wê dê di heman rêyê de bidome.” Jina ciwan destnîşan kir ku jinên Kurd û ciwan di şekildana perspektîfên nifşên pêşerojê yên li ser xwezayê de rolek girîng dilîzin û wiha domand: “Ez bang li hemû jinan dikim ku zarokên xwe fêrî parastina xwezayê, piştgiriya xwezayê û hevaltiya xwezayê bikin û vê çandê li malê bidin destpêkirin."
Wê axaftina xwe bi vê hevokê bi dawî kir: “Bi hêviya rojek ku li cîhanê darek neyê birîn.”

‘Dara gûzê ne tenê darek e, ew nasnameyek e’
Sarveh ku yek ji jinên ciwan ên ku di merasîmê de amade bûn e, darên berûyan bi baldarî di erdê de danîn û got, “Her darek berûyê bi salan digre heta ku bigihîje gihîştinê. Berû hêdî hêdî mezin dibin û hêdî hêdî dimirin. Ez pir xemgîn im ku difikirim ku darek ku di 60 salan de mezin bûye ji bo berjewendiya hin kesan ewqas bi hêsanî tê tunekirin. Darên ku bi hêsanî di agir de dişewitin û dibin xwelî, bi salan digirin ku dîsa mezin bibin.” Sarveh wiha berdewam dike: “Ev dar ne tenê çavkaniyek xwezayî ne; ew di heman demê de beşek ji çand û nasnameya gelê Kurd in, di domdariya Çiyayên Zagrosê de rolek bingehîn dilîzin. Hem dar û hem jî fêkiyên wê xwedî taybetmendiyên derman in. Mixabin niha, li gorî salên berê, ev dar di xetereya tunebûnê de ne û divê em pêşî li windabûna vê mîrateya xwezayî bigirin."
"Zagrosane" kampanyayek ji gel û dilxwazan e ku her sal di demsala çandina daran de li bajar û gundên cûrbecûr ên herêma Zagrosê tê organîzekirin da ku daristanên Zagrosê biparêze û sererast bike. Armanca vê kampanyayê ne tenê çandina daran e, di heman demê de pêşxistina çandeke berpirsiyariya jîngehê, têkoşîna li dijî birîna daristanan û xurtkirina beşdariya raya giştî di parastina çavkaniyên xwezayî de ye. Ji ber zêdebûna hejmara şewatan û wêrankirina berfireh a daristanên Zagrosê ya di salên dawî de, "Zagrosane" bûye yek ji sembolên herî girîng ên tevgera bingehîn ji bo rizgarkirina vê ekosîstemê.