ekolojî

11:45

Ewrên tozê yên ku ji Çola Sahara tên û li tevahiya Senegalê bandor e, li Dakarê rûyê esmanê dorpeç kir. Li Dakarê Îndeksa Kalîteya Hewayê (AQI) gihişt asta "xeter".

07:27

Li Geliyê Godernê yê ku bendava Farqînê tê çêkirin, texrîbat roj bi roj zêde dibe. Li geliyê ku ji bo lingên pirê beton tên rijandin, ji rewşa berê tu şop namîne, dînamîtên ku tên teqandin jî zirarê didin malên derdorê.

12:28

Platforma Ekolojiya Jin a Rojava di çerçoveya pêngava “Ji Rêber Apo re azadî, ji pirsgirêka kurd re çareserî” de pêngava dar çandinê ragihand.

11:17

Cihê komkirina zibilê ku li qada kîlometreyek dûrî bajarê Dîwandere yê Îranê ye; li ser mirovên li bajar û gundên derdorê dijîn xeterên mezin çêdike.

13:43

Aktîvîsta jîngehparêz ê Lubnanî Nîhad Awad ku li Dubayê beşdarî COP28 bû, diyar kir ku ji ber guherîna avhewayê li Rojhilata Navîn û Bakurê Afrîkayê koçberî zêde ye û got ku ji bo hevsengiya hawirdorê divê tedbîrên taybet bên girtin.

09:31

Pispora zanista hawirdorê Sarah Al-Wahîshî ya beşdarî Konferansa Avhewayê ya li Dubaiyê bû got: “Ji bo pêkhatina dadweriya avhewayê em ê bixebitin. Çalakiyên me dê heta Libyayê belav bibin."

14:08

Welatên beşdarî Konferansa Avhewayê ya Neteweyên Yekbûyî (COP28) a li Dubayê bûn, ji bo pêşîgirtina li krîza avhewayê, li ser banga dûrketina ji sotemeniyên fosîlê li hev kirin.

07:58

Saziya Hawirdorê ya Kobanê herêma Firatê, ji bo bikaranîna gubreya kîmyewî kêm bike hewl dide bi berhemhiyên kurm û giyayan gubreya organîk hilberîne.

11:59

Jinên Tûnisê diyar kirin ji ber qirêjiya hewaya ku ji ber kargehên fosfatê yên li nêzî malên wan çêbûye pirsgirêkên tenduristiyê dijîn û ji bo vê yekê xwestin çareseriyeke lezgîn were dîtin.

11:16

Lêkolînera Jeolojiyê Sibyl Maqsoud diyar kir ku keşfên ku di qada Jeolojiyê de paleontolojî kirî dixe muzeyê û destnîşan kir ku keşfên zanistî yên ku li ser zindiyên kêm tên dîtin dikin de, wê di demek nêz de Lubnanê careke din bi cîhanê bidin naskirin.

09:37

Li Îranê rehenda qirêjiya hewayê, bi qasî 6.5 qat ji sînorê 2.5 madeya partîkul zêde ye. Hat destnîşankirin qirêjiya hewayê ku gefê li tenduristiya gel jî dixwe, dikare bi awayekî cidî bandor li fonksiyona kardiyovaskuler bike.

11:21

Bi destpêkirina demsala çandiniyê re Komeleya Keziyên Kesk a Jîngehî çalakiya komkirina tovên daran lidarxist. Endama komeleyê Lolav Şêxo destnîşan kir ku anîna tovên daran ji bo herêmê girîng e, ji ber wê ew bi kêfxweşî dixebitin.

07:50

Rêvebera Beşa Lezgîn a Wezareta derdorê Intisar Al-Mujabirî diyar kir ku divê bajarê Derna yê Lîbyayê ku lehiyê lê dabû, li gorî qanûnên hawirdorê yên navneteweyî bi lêkolîneke zanistî ji nû ve bê avakirin.

08:49

Gola Urmiyeyê ya ku gola herî mezin a Rojhilata Navîn e, li ber zuhabûnê ye. Jeolog Suheyla Kerîmî diyar kir ev rewş nîşan dide ku di asteke zêde de hevsengî xira bûye û bal kişand ku ev yek nîşaneya qeyranek mezin e.

10:28

Ciwanên Beyrutê ên aktivîstên hawirdorê, diyarkirin ku herî zêde ciwan ji guherîna avahewa û pirsgirêkên hawirdor bandor dibin û destnîşan kirin ku bi piştevaniyek kurevî divê têkoşîn were meşandin.

12:38

Azhar Tanboura li Xezayê li dijî ziyanên bermahiyên poşetan ên ku davêjin nava xwezayê dest bi kampanyaya bi navê ‘Biguherîne’ kir, diyar kir ku bi xebatên hişmendiyê re wek alternatîfa plastîkê li hemwelatiyan gelek paç û çante belav kirine.

09:42

Birîna ava Firatê ku dewleta Tirk weke çekekî li dijî gelên Bakûr û Rojhilatê Sûriyeyê bikar tîne û kiriye amûrekî bingehîn a siyaseta qirkirinê ya gelên heremî, jiyanê dixe metirsiyê. Şêniyên heremê bang kirin ku ji dewleta Tirk hesab bê xwestin.

10:45

Gola Urmiyê ku yek ji mezintirîn golên şor ê Rojhilatê Kurdistanê ye, ji ber ku gav neavêtina rayedaran, ket ber metirsiya hişkbûnê.

08:35

Endezyara derdorê Denîz Gumuşel ku ji ber li dijî jêkirina darên li Akbelenê têdikoşiya hatibû binçavkirin û ketina wê ya Mîlasê hatibû qedexekirin, têkildarî talana tê kirin got: “Hemû daristan, darên li Akbelen û Cûdiyê yek in.”

09:53

Çalakvana jîngehparêzî bal kişand ser wê yekê ku li Rojhilatê Kurdistanê darên gûzê yên sedsalî ji aliyê mafyayan ve bi piştevaniya dewletê, bi awayekî bi zanebûn û plankirî hatine birîn û xwest, rê li ber wêrankirina zêdetir were girtin.