SÎBÎLYA EL-ÎBRAHÎM

Reqa – Jinên Bakur û Rojhilatê Sûriyê kevneşopî, çand û cil û bergên xwe yên netewî ku wan cuda dike diparêzin. Bi taybet jinên Ereb tevî zext û zordariya ku piştî dagirkirina herêmê ji aliyê çeteyên DAIŞ’ê ve hatin dîtin, cil û bergên xwe yên netewî parastin. DAIŞ'ê rêbaza 'cil û bergên Îslamî' ferz kir û piştî ku DAIŞ li herêmê têk çû, jinan bi awayekî azad cil û bergên xwe yên kevneşopî li xwe kirin.

Jinên Ereb di rojên taybet de cil û bergên xwe yên netewî li xwe dikin ku taybetmendî û mîrateya civakê diyar bikin. Meryem El-Cerf a di rêveberiya Kombûna Jinan a Zenûbya de cih digire got, “Cil û bergên folklorî ên Erebî ji aliyê her kesî ve tên qebûlkirin. Ev kincên ku çand û reseniya gelên herêmê îfade dikin, tevî modernîteyê karîbûn xwe biparêzin.”

Ew xwedî dîrokek kevnar e

Meryem El Cerf destnîşan kir ku cil û bergên Ereban xwedî rabirdûyeke kevnar in û wiha got: "Bi karakterê çemê Firatê xwedî dîrokeke kevnar e. Bi salan e ji aliyê dayik û dapîrên me ve hatiye parastin da ku derbasî nifşên nû bibin. Ji çend perçeyan pêk tê, wek cil û bergek. Yê ku bejnê digre ji çerm hatiye çêkirin."

'Piraniya jinan bi israr cil û bergên xwe yên neteweyî li xwe dikin'

Têkildarî rola jinan di parastina cil û bergên xwe yên netewî de Meryem El Cerf wiha got: “Jin di parastina dîrok û nasnameya civakan de xwedî roleke mezin û girîng e. Di vê yekê de parastina cil û bergên kevneşopî ji windabûnê û derbaskirina wan ji nifşek bo nifş e. Tevî belavbûn û serdestiya 'moda' jî, piraniya jinan israr dikin ku cil û bergên xwe yên neteweyî li xwe bikin."

Derbarê cil û bergên Erebî yên berê de, Meryem El-Cerf got, "Helbestvan dê gelek helbestan binivîsin ku bedewiya cil û bergên kevneşopî vedibêjin û heyraniya xwe ji bo jina ku ew li xwe kiriye diyar dikin, ji ber ku ew wêneyekî zelal dida çanda gelên cîhanê." 

'Yên ku paşerojê wan tune ne niha û ne jî paşerojê wan heye'

Meryem El Cerf bal kişand ser astengiyên li pêşiya çandê û wiha got: "Jin ji bo parastina mîrata xwe ya çandî di civakê de têdikoşin. Bi gelek astengî û zehmetiyan re rû bi rû mane ku wan neçar dike ku dev ji mîrata xwe û çanda xwe berde. Bi taybetî di serdema Dema ku DAIŞ'ê herêm dagir kiribû. Kontrola DAIŞ'ê ya li ser jinan ew neçar kirin ku kincên reş li xwe bikin. Lê piştî ku DAIŞ ji aliyê Hêzên Sûriyeya Demokratîk (QSD) ve hat paqijkirin, jinan karîbûn xwedî li mîrat û çanda xwe derkevin."

Meryem El-Cerf bang li jinan kir ku cil û bergên xwe yên kevneşopî ji windabûnê biparêzin û got, "Divê hemû jin cil û bergên xwe yên neteweyî yên ku çanda xwe ya kevnar îfade dike biparêzin. Yên ku paşerojê wan tune be, îro û paşerojê jî nîne."