Navenda Nûçeyan – Ji fermandarên berxwedana destanî ya Kobanê ku di cîhanê de wek keleha berxwedanê hatiye nasîn Zehra Penaber ji Cudiyê tevlî hevalên xwe ket ser rêya parastina Kobanê, xwe li sînoran qelibandin û gihîştin ber bendên berxwedanê.

Rêwîtiyek dijwar

Zehra Kara bi nasnav Zehra Penaber di sala 1984’an de li gundê Hîlal ê Qilabana Şirnexê di nava malbatek welatperwer de hatiye dinê. Hê Zehra 10 salî bû, şevek nîvê şevê dayîka wê Zeyneb çend dest cilên wan di ser hev de lê kirin û ew ji bo rêwîtiyek domdar amade dikir. Zarokek 10 salî rewşa heyî çawa bizane, hemû li ber çavê wê weke çîrokan bû. Mîna ku wê biçin cîhek û êvarê cardin vegerin mala xwe bi mereq ji dayîka Zeyneb dipirsî wê kengê bi rê bikevin. Bi berbanga sibê re ketin rê û gundê xwe li dû xwe hiştin û carekdin lê venegeriyan.

Heta gihîştin Mexmûrê heft war guhertin

Dawiyê ew li diyarê Mexmûrê sekinîn, hê ku bicîh nebûn, komploya navdewletî despê kir û di 15’ê Sibata 1999’an de bi dîl girtina Rêberê gelan dewam kir. Welatiyên wargehê yên ku ji berê de mal û milkên xwe li pey xwe hiştine û heta gihîştine Mexmûrê heft war guhertine, ji bo tola xwe ji dagirkeriyê bistînin, zarokên xwe diyarî didin partiyê. Hinek jinên ciwan jî wek Zehra li benda malbatê namîne wê diyarî bide bi xwe derdikeve diyarê gelê wargehê û biryara xwe ya tevlîbûnê dide.

Xeyala gerîlatiya Cudiyê

Zehra despêka sala 1999’an meha Sibatê, ji bo tolhildanê berê xwe da nava refên pekrewanên welatê xwe. Ji wargeha penaberan a Mexmûrê berê xwe da nava refên gerîlayên azadiya Kurdistanê. Li çiyayên Kurdistanê jî xwe ji bo gerîlatiya Botanê amade dikir û her kêliya jiyana xwe ji bo gîhandina xeyalên xwe bi bername dikir. Ew derbasî Cudî dibe û bi salan li qada Cudiyê gerîlatiyê dike. Di wê qadê de dibe fermandara gerîlayan û hemû lêhurbûna xwe dide ser xebata çalakiyan. Zehra yek ji fermandarên herêma Cudî bû dema ku çeteyên DAIŞ’ê bi hemû reşbîniya xwe êrîşî bajarê Kobanê kirin, ew jî bi grubên gerîlayan re ji bo parastina Kobanê xwe li sînoran dixe û heta dighê qada berxwedanê gelek caran ji mirinê xelas dibe. Di 23’yê Cotmeha 2014’an de ji navsera Cudî berê xwe da nava dilê berxwedana Kobanê û di kêliyên herî zor de fermandarî ji yekîneyên berxwedanê re kir.

23’ê Cotmehê rojek watedar e, şeva 23’ê Cotmeha 1998’an du şoreşgerên dilwêrek Rotînda û Kurdê ji bo şermezarkirina komployê di çerçoveya diruşma “Hûn nikarin roja me tarî bikin” de li Girtîgeha Mîdyadê canê xwe dan ber agir û gihîştin bêmiriniyê. Heman rojê şoreşgera enternasyonal Andra Wolf bi nasnav Ronahî Elman di operasonek a dewleta tirk de tevî 44 hevalên xwe li Şaxa Wanê hatin şehîdxistin.  

‘Xwezî hevalên me yên şehîd jî vê rojê dîtibana’

Di 26’ê Çileya 2015’an de dema ku Kobanê azad bû, kameravan despêkê merceka kamereya xwe dide ser fermandara kêliyên zor ên berxwedanê Zehra û hestên wê dipirse. Di wan kêliyên ku her kesê li qadan pîrozbahiya azadiya Kobanê dikirin de, hestên fermandar Zehra yên kêfxweşiyê di kenê li ser ruyê wê de diyar bû. Di nava kolanên xirabe yên bajarê Kobanê de sekiniye û li merceka kamerayê dinhêre. Dema ku kameravan wan kêliyên dîrokî ji arşîva dîrokê re tomar dikir Zehra digot: “Me hesreta dîtina vê rojê dijiya, lê xwezî hevalên me yên şehîd jî vê rojê dîtibana. Berî du rojan hinek hevalên me yên li benda dîtina vê rojê bûn, şehîd ketin. Em jî soza bi cîhanîna bendewariyên wan didin.”

Gihîşt hevalên xwe yên li Cûdiyê bi hev re şer kirine

Fermandar Zehra di 3’yê Sibata 2015’an de li gundê Êdiqê yê dikeve başurê Kobanê, tevlî karwanê bêmiriniyê bû û di dilê hemû şevranên xwe de ebedî bicîh bû. Li Goristana Şehîd Dîcle ya Kobanê jî di nava hevalên xwe de ye. Goristana ku piraniya hevalên ji Cudî bi hev re hatibûn bi hev re li heman pekrewangehê hatibûn oxirkirin.