روهینگیا هیجرها از آزار جنسی افراطی در اردوگاه‌های پناهندگان می‌گوید
نویسندگان: سحرین پریا شاون، لادن انوشفر و انکور پالیوال
سلما در یک کمپ شلوغ پناهجویان در بازار کاکس زندگی می‌کند. در اواخر یکی از عصرهای سپتامبر ۲۰۲۳، او یک ساری رنگارنگ و بهترین جواهرات خود را پوشید و چشمانش را به سایه‌ی پر زرق و برقی آراست. سپس با عجله از پناهگاه برزنتی که در هفت سال گذشته خانه‌اش بود، بیرون رفت تا چهار نفر از دوستانش را ملاقات کند.
این پنج زن که همگی هجرا (فرهنگی متعلق به آسیای جنوبی) بودند و افراد ترنسکشوال، اینترسکس و غیرباینری نیز در میان آنها بود، به عروسی خارج از کمپ دعوت شده بودند. جایی که به گفته‌ی سلما، قرار بود برای رقص ۵۰۰۰ تاکا بنگلادشی (حدود ۴۵ دلار) به آنها پرداخت شود. آنها هیچوقت به عروسی نرسیدند.
سلما (که نامش مانند افراد دیگر این داستان برای محافظت در برابر انتقام‌جویی تغییر کرده است) به سی‌ان‌ان گفت که تقریباً در نیمه‌ی راه مقصد و هنگام عبور از یک شالیزار در حال گفت‌وگو بودند که گروهی از مردان با نقاب سیاه به آنها حمله کردند. آنها به طرز وحشیانه‌ای او را ربودند و به او تجاوز کردند.
مردان چاقو به دستی که سلما و دوستانش را تهدید به مرگ کرده بودند، از آنها خواستند ساکت بمانند، دستان آنها را از پشت بستند، آنها را کتک زدند، چشمانشان را بستند و به آنها دستور دادند که راه بروند. سلما گفت: «قلبم داشت از جا کنده می‌شد.»
این مردان سلما را از مسیری سخت و پر از گل و لای به مقصد مورد نظرشان بردند.
«آنها من را دست به دست کردند و بی‌رحمانه هفت بار به من تجاوز کردند. از خدا التماس مرگ کردم.»
علاوه بر این اتفاق وحشتناک، سلما به CNN گفت که این اولین بار نیست که در داخل یا خارج از کمپ پناهندگان مورد تجاوز جنسی خشونت‌آمیز قرار می‌گیرد. او گفت: «شمار دفعات تجاوزها را از دست داده‌ام.»
در این اردوگاه‌ها که همه‌ی ساکنین آن از آنچه سازمان ملل «نمونه‌ی بارز پاکسازی قومی» در میانمار توصیف کرد، فرار کرده بودند؛ چندین نفر به سی‌ان‌ان گفتند که به طور معمول با خشونت جنسی، تجاوز و آزار و اذیت ترنس‌فوبیک مواجه می‌شوند.
سلما درباره شبی که مورد تجاوز گروهی قرار گرفت، گفت: «از خدا التماس مرگ کردم.»
تکرار دوباره
سلما و ۹ نفر دیگر از منطقه‌ی هجرت روهینگیا، در مورد هدف قرار گرفتن توسط باندهای جنایتکار مسلح با سی‌ان‌ان مصاحبه کردند. هجری‌ها گفتند که به ندرت قربانی‌شدن خود را به پلیس محلی یا رهبران اردوگاه گزارش می‌دهند و از عواقب عاملان و عدم اقدام مقامات می‌ترسند.
خشونت در بازار کاکس بازتاب خشونتی است که اقلیت‌های جنسیتی روهینگیا قبلاً در میانمار از آن آسیب دیدند. گزارشی در سال ۲۰۱۹ که توسط شورای حقوق بشر سازمان ملل منتشر شد، اعلام کرد که چندین روایت از زنان تراجنسیتی «بر تبعیض و رنج ناشی از عدم تناسب با هنجارهای جنسیتی اجتماعی و طبقه‌بندی جنسیتی که در بدو تولد به آنها نسبت داده می‌شود، گواهی می‌دهد.»
روهینگیا یک اقلیت مسلمان قومی از ایالت راخین میانمار است. آگوست ۲۰۱۷، حدود ۷۵۰ هزار روهینگیا از خشونت وحشیانه‌ی ارتش دولتی فرار کردند و به کشور همسایه بنگلادش پناه گرفتند و در اردوگاه‌های گسترده اسکان داده شدند. سلما در آن زمان فقط ۱۴ سال داشت.
نزدیک به یک میلیون آواره‌ی روهینگیا در این اردوگاه‌های گسترده زندگی می‌کنند، اما تعداد هجرت‌ها هرگز شمارش نشده است.
این کمپ‌ها تحت اختیار دفتر کمیساریای امداد و بازگرداندن پناهندگان (RRRC) دولت بنگلادش قرار دارند و با حمایت آژانس پناهندگان سازمان ملل، UNHCR اداره می‌شوند. مصاحبه با کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) در خصوص سوء‌استفاده و ترنس‌هراسی که هجری‌ها در اردوگاه‌ها با آن مواجه هستند و مشخص کردن نقش آنها در حفاظت از این جامعه‌ی به حاشیه رانده شده، دو بار به تعویق افتاد.
سه هفته بعد، نژمان پس از تماس مجدد با CNN گفت: «UNHCR عمیقاً متعهد به حفاظت از همه‌ی افرادی است که مجبور به فرار برای جستجوی امنیت هستند، صرف نظر از جنسیت. ما هر گونه رویداد امنیتی جدی در اردوگاه‌ها، از جمله خشونت جنسی و جنسیتی، تبعیض و آزار و اذیت را بسیار جدی می‌گیریم.»
نژمان افزود: «از آنجایی که بحران پناهجویان روهینگیا اکنون در هفتمین سال خود است، نیازهای حفاظتی و سایر نیازهای پناهندگان رو به افزایش بوده و منابع ما مدام در حال کاهش است. کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل به همکاری با دولت بنگلادش، شرکای بشردوستانه و جامعه‌ی بین‌المللی برای تضمین حفاظت و حمایت از راه‌حل‌های پایدار برای پناهندگان روهینگیا ادامه خواهد داد.»
بحران آوارگان روهینگیا اکنون در هفتمین سال خود قرار دارد
نزدیک به یک میلیون پناهنده روهینگیا اکنون در پیچ و خم ده‌ها هزار چادر موقتی که در ۳۳ کمپ پراکنده شده است، زندگی خود را می‌گذرانند. شرایط در شهرک‌ها به حدی وخیم است که برنامه‌ی جهانی غذا آنها را «پراکنده، آشفته و شلوغ» توصیف کرده است.
بیش از ۱۴۰ سازمان غیرانتفاعی محلی و بین‌المللی، خدمات مختلفی از جمله غذا، مراقبت‌های بهداشتی، آموزش، آب و بهداشت را به روهینگیاها ارائه می‌کنند.
شیامالا آلاژندرا، وکیل جنایی بین‌المللی و مشاور سابق سازمان ملل که بر روی خشونت‌های جنسیتی در اردوگاه‌های روهینگیا در بازار کاکس کار کرده است، به سی‌ان‌ان گفت: «بیشتر برنامه‌های سازمان‌های بشردوستانه به ارائه‌ی حمایت‌های آموزشی، بهداشتی یا مراقبت‌های بهداشتی می‌پردازند. روهینگیاها تمرکز هدفمندی بر جامعه‌ی هجری ندارند. زیرا آنها به ندرت به عنوان یک گروه آسیب‌پذیر در فهرست قرار می‌گیرند. در نتیجه، معمولا موردتوجه نیستند.»
بسیاری از زنان در این گروه مجبور به پوشیدن لباس‌های سنتی مردانه برای محافظت از خود در برابر خشونت در داخل و خارج از اردوگاه‌ها هستند.
«به چه کسی شکایت کنم؟»
سی‌ان‌ان نتوانست سه نفر از هجریانی را که در آن شب در سپتامبر گذشته با سلما بودند را پیدا کند. لیلای ۲۰ ساله تأیید کرد که آنها آن شب ربوده شده‌اند و چشمانشان بسته شده و مورد تجاوز گروهی قرار گرفته‌اند.
لیلا در حالی که عصبی دستانش را در هم می‌بست و باز می‌کرد، به سی‌ان‌ان گفت: «از دسته‌ی چاقو [برای تجاوز به من] استفاده کردند. احساس می‌کردم خواهم مرد.» او گفت که تا شش ماه پس از این حادثه نمی‌توانست درست راه برود.
چندین هجری در بازار کاکس به سی ان ان گفتند که آنها به طور معمول توسط باندها طعمه می‌شوند. روزنامه‌ی محلی «دیلی استار» در فوریه گزارشی را منتشر کرد که حدود ده باند تبهکار در داخل اردوگاه‌ها معرفی کرد، برخی از آنها درگیر جنایات کوچک و سرقت بودند و برخی دیگر به باج‌گیری و اعمال خشونت‌آمیز متهم شدند.
لیلا گفت که سه بار متوالی ربوده شده و هر بار موهای بلند او را به زور کوتاه کرده‌انو و او را به خاطر بلندکردن آن کتک زدند.
همه‌ی هجریانی که با سی‌ان‌ان مصاحبه کردند گفتند که مجبور به پوشیدن لباس‌های سنتی مردانه برای محافظت از خود در برابر آزار و اذیت هستند.
ترس، هجریانی که مورد حمله قرار گرفته‌اند را از جستجوی عدالت بازمی‌دارد.
ترس هجرتی را که مورد حمله قرار گرفته‌اند از عدالت جویی باز می‌دارد.
سلما گفت: «آنها [باندها] از هیچکس نمی‌ترسند. حادثه را به مقامات محلی گزارش نکردم. مهاجمان گفتند اگر شکایت می‌کردم گلویم را در داخل خانه‌ام می‌بریدن..»
همه‌ی هجریانی که سی‌ان‌ان با آنها مصاحبه کردند، گفتند که معمولا در داخل اردوگاه‌ها ایمنی یا راحتی مناسبی ندارند. سلما به سی‌ان‌ان گفت که یک بار توسط رهبر بلوک خود مورد تجاوز قرار گرفته است. (هر یک از ۳۳ کمپ پناهندگان حدود ۱۰-۱۲ بلوک دارد و هر بلوک توسط یک نفر اداره می‌شود.) آنها با همراهی پدرش ماجرا را به رئیس کمپ خود گزارش کردند، اما او هیچ اقدامی انجام نداد. سلما گفت که رهبر بلوک همچنان به ارعاب او ادامه می‌دهد: «من خیلی احساس ناامنی می‌کنم.»
هنگامی که CNN با رهبر اردوگاه در مورد این حادثه تماس گرفت، او گفت که به یاد نمی‌آورد چنین شکایتی دریافت کرده باشد و هیچکس تاکنون با او تماس نگرفته است.
چندین هجری به سی‌ان‌ان گفتند که اغلب به ناچار برای حمایت و ایمنی به یک سازمان غیرانتفاعی محلی مراجعه می‌کنند. یکی از این سازمان‌ها که نامش به دلایل امنیتی فاش نمی‌شود، با اقلیت‌های جنسیتی و جنسی کار می‌کند، برای آنها مراقبت‌های جسمی و روانی فراهم کرده و یا فضایی برای جمع‌شدن و فعالیت‌هایی مانند آوازخواندن و رقصیدن فراهم می‌کند: «هر وقت به دارو نیاز دارم، به آنجا می‌روم. آنها به درستی با من رفتار می‌کنند.»
علاوه بر اینها، سلما ادعا کرد که توسط یک مشاور در این موسسه غیرانتفاعی مورد آزار جنسی قرار گرفته است. او به سی‌ان‌ان گفت که یکی از کارکنان در طی یک جلسه او را به طرز نامناسبی لمس کرد. سلما گفت: «آنقدر احساس ناراحتی کردم که مطرح‌کردن مشکلاتم را متوقف کردم تا بتوانم سریعا جلسه را تمام کنم و آنجا را ترک کردم.»
او گفت که از ترس اینکه مشاور متوجه شود چه کسی شکایت کرده است و از ترس اینکه کسی به او آسیب برساند، این حادثه را به رهبران سازمان گزارش نکرد.
زمانی که CNN این ادعا را با این سازمان غیرانتفاعی مطرح کرد، هماهنگ‌کننده‌ی برنامه‌ی آنها گفت: «این سازمان سیاست تحمل صفر در برابر آزار و اذیت جنسی، سوء‌استفاده و استثمار در هر صورت، به‌ویژه در مورد کارکنان دارد. اگر قربانی شکایتی کتبی به ما ارائه کند یا وضعیت را به کمیته‌ی ما گزارش دهد، سریعا اقدام خواهیم کرد.» سی‌ان‌ان اتهام دیگری از این قبیل علیه این سازمان غیرانتفاعی نشنید.
سلما به سی‌ان‌ان گفت منزوی شده است، تا جایی که می‌تواند در خانه می‌ماند و فقط به مردم خودش اعتماد می‌کند. به این امید که در مقطعی بتواند در مکانی امن زندگی کند که مردم به آو آسیبی نرسانند: «جایی که بتوانم با آرامش بخوابم و غذا بخورم.»
سلما گفت: «ما فقط درد خود را با هموطنان هجری در میان می‌گذاریم. مردم عادی ما را درک نمی‌کنند.»