مادران صلح پرچم امید را در برابر جنگ برافراشتند
در دلِ تراژدی، بذرهای امید جوانه می‌زنند. «نزهات تِکی» و «قدریه اریلماز» از جمله مادران کورد هستند که عزیزان خود را در راه رؤیای صلح از دست داده‌اند، اما در رنج خود فرو نرفتند؛ بلکه آن را به نیرویی برای پیشبرد آینده‌ای عاری از جنگ تبدیل کردند.
آرژین دیلک اونجل
آمد - انعکاس‌های مراسم امحای سلاح‌ها که در ۱۱ ژوئیه در شهر سلیمانی اقلیم کوردستان برگزار شد، همچنان در چهارچوب روند صلح و ساخت جامعه‌ای دموکراتیک ادامه دارد.
از سلیمانی تا پارلمان؛ گام‌هایی به سوی صلح
در حالی که تماس‌ها میان احزاب برای تشکیل کمیته‌ای پارلمانی ادامه دارد، هیأتی از حزب برابری و دموکراسی خلق‌هاDEM دیدارهایی با رهبران احزاب جمهوری‌خواه خلق (CHP)، جنبش ملی‌گرا (MHP) و حزب آینده انجام داد. همچنین، رئیس سازمان اطلاعات ترکیه، ابراهیم کالین، با رؤسای مشترک حزب DEM، تولای حاتم‌اوغلاری و تونجار بکرهان، دیدار کرد.
سال‌هایی از خون‌ریزی و رؤیایی که نمُرد
اصرار بر نادیده‌گرفتن مسئله خلق کورد، به تلفات انسانی گسترده‌ای منجر شد؛ میلیون‌ها نفر از هر دو طرف جان خود را از دست دادند و جنگ و درگیری مداوم، بحران‌های عمیق اجتماعی، اقتصادی و سیاسی برجای گذاشت. اما شعله‌ی امید هرگز خاموش نشد.
در صف مقدم این مبارزه، مادران صلح ایستاده‌اند؛ زنانی که شال سفید بر سر دارند و پس از دعوت رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان به «صلح و جامعه‌ای دموکراتیک، به نمادهایی از مقاومت مسالمت‌آمیز تبدیل شده‌اند.
نزهات تِکی؛ مادری که بارِ سخنان دخترش را به دوش کشید
در میان این مادران، نزهات تکی برجسته است؛ مادر نسرین تکی که در تاریخ ۲ ژوئن ۲۰۰۰ در اعتراض به توطئه بین‌المللی و استرداد رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان به ترکیه، خود را به آتش کشید.
نسرین تکی، که در سال ۱۹۸۱ در شهر آمد باکور کوردستان متولد شده بود، در مجله «خلق آزاد» فعالیت می‌کرد و در کمپین «خورشید ما را خاموش نخواهید کرد» شرکت داشت. پیش از انجام عملیات فدایی برای آزادی فیزیکی رهبر خلق کورد عبدالله اوجالان، به مادرش گفت: «ما در مرحله صلح هستیم، و بارِ صلح سنگین است. انسان می‌تواند جانش را فدای صلح کند.»
او پس از این اقدام به بیمارستان خاورمیانه در شهر آدانا منتقل شد و پس از هفت روز به شهادت رسید. پیکرش در شهر آمد به خاک سپرده شد.
اما نزهات تِکی اجازه نداد اندوه، نور دخترش را خاموش کند. او سخنان دخترش را همچون وصیتی بر دوش گرفت و به ابتکار مادران صلح پیوست. امروز، با گشوده‌شدن پنجره‌ای تازه به‌سوی صلح، لحظه‌به‌لحظه مسیر صلح را دنبال می‌کند، بدون آن‌که از مبارزه دست بکشد، تا راهی را که دخترش در آن جان باخت، بار دیگر شکوفا کند. او در مراسم امحای سلاح‌ها در غار جاسنه شرکت کرد تا تأکید کند که صلح فقط یک شعار نیست، بلکه فداکاری‌هایی‌ست که باید بر دوش کشید.
«تکه ای از قلبم را در خاک دفن کردم»
نزهات تکی می‌گوید که شاهد جنگی چهل‌ساله بوده است؛ اما او تنها یک شاهد نیست، بلکه مادری‌ست که دخترش را در راه صلح از دست داده است.
او باور دارد که صلح برای مادران، امری مقدس است: «در این جنگ، این مادران بودند که بیشترین رنج را کشیدند.» او می‌افزاید که دخترش را که او را «قلبم» صدا می‌زد، برای آرمانی که به آن باور داشت در خاک سپرد.
اصرار بر صلح، از دل امید مادران صلح برمی‌خیزد
با وجود همه‌ی این سختی‌ها، نزهات تکی همچنان به صلح امیدوار است: به‌عنوان مادری که دخترش را از دست داده، و عضوی از مادران صلح، من ۲۵ سال است که در این مبارزه حضور دارم. شعار ما همیشه این بوده: «فرزندانمان را از دست دادیم تا دیگران فرزندانشان را از دست ندهند.» امیدواریم که دیگر نیازی به سلاح نباشد و این تنها با یک صلح پایدار محقق می‌شود.»
«زمان اتخاذ تصمیمات واقعی برای پایان دادن به جنگ فرا رسیده است»
نزهات تکی تأکید کرد که مادران منتظر گام‌های ملموسی از سوی مقامات ترکیه هستند و زمان آن رسیده که تصمیمات واقعی برای پایان دادن به جنگ گرفته شود: «ما منتظر گامی از سوی دولت هستیم. کنفرانس‌هایی برگزار شده، برخی از سازمان‌ها منحل شده‌اند و سلاح‌ها رها شده‌اند. اکنون باید اقدامات لازم انجام شود. در این سرزمین، مادران یا مقابل زندان‌ها، یا در قبرستان‌ها، یا مقابل صفحه‌های تلویزیون می‌ایستند، دستانشان بر قلبشان، غرق در غم و درد. امیدواریم و منتظریم و می‌خواهیم این انتظار به ثمر برسد.»
«برای زندگی شرافتمندانه آماده مرگ و صلح هستیم»
مادر دیگری به نام قدریه اریلماز که پسرش را در مبارزه برای آزادی خلق کورد از دست داده، نیز در مراسم امحای سلاح شرکت کرد و شاهد لحظه‌ای تاریخی بود: «این گروه ۳۰ نفره، نامشان را با حروف طلایی در تاریخ نوشتند و به ما گفتند: برای زندگی شرافتمندانه آماده مرگ و صلح هستیم.»
او افزود: «بعد از این اقدام، ما می‌خواهیم دولت گامی جدی بردارد. نباید دست صلحی که فرزندانمان و رهبرمان دراز کرده‌اند، بی‌پاسخ بماند.»
«اگر صلح است، پس چرا جنگنده‌ها پرواز می‌کنند؟»
با وجود ادامه جنگ، قدریه اریلماز گفت که هنوز امید به صلح و برقراری آرامش دارد، اما تناقض‌های موجود در وضعیت را نقد می‌کند: «ما از صلح سخن می‌گوییم، اما جنگنده‌های اردوغان همچنان به پرواز در می‌آیند. روزانه ۶ یا ۷ جنگنده بلند می‌شوند و کوه‌های کوردستان را بمباران می‌کنند. اگر صلح وجود دارد، دلیل این پروازها چیست؟ این موضوع سوالاتی در ذهن ما ایجاد می‌کند، تناقضی به وجود می‌آورد و باعث سردرگمی‌مان می‌شود. این جنگ باید متوقف شود.»