نغم کراجە

غزه - رمان «أثیر غزه» رنج‌های زنان فلسطینی در خلال جنگ جاری در غزه را بیان می‌کند و داستان‌های مقاومت و اراده را در میان ویرانی و فقدان به تصویر می‌کشد. این رمان واقعیت زنانی را بازتاب می‌دهد که هر روز با مرگ و آوارگی روبرو هستند و چالش‌هایی را که این زنان در تلاش برای بقا و حفظ هویت خود تجربه می‌کنند، مستند می‌سازد.

 

زیر آوار، زندگی وجود دارد

وقتی که أمل محمد ابو سیف، نویسنده جوان فلسطینی، رمان «أثیر غزه» را منتشر کرد، این فقط یک اثر ادبی نبود، بلکه دریچه‌ای بود به جهانی از رنج‌هایی که زنان فلسطینی زیر آتش جنگ تجربه می‌کنند. این کتاب زندگی زنانی را که شاهد مرگ و آوارگی بودند و بارها از مرگ نجات یافتند، بازتاب می‌دهد. او به خبرگزاری ما گفت: «شخصیت اصلی رمان، أثیر، این رنج‌های متراکم را که هر زن در غزه تجربه می‌کند، به تصویر می‌کشد؛ جایی که مرگ هر کجا دنبالش می‌کند و حتی در فرار هم امنیتی نمی‌یابد.»

ماجرای رمان با یک حمله هوایی مخرب اسرائیل آغاز می‌شود که أثیر را زیر آوار مدفون می‌کند. در حالی که خواهرش جان خود را در همان لحظه از دست می‌دهد، أثیر با زخم‌های جسمی و روحی از زیر آوار بیرون می‌آید تا به دنبال معنای جدیدی برای زندگی بگردد. اما بمباران متوقف نمی‌شود و انفجارها او را هر جا که می‌رود دنبال می‌کنند، انفجارهایی که بین خانه‌ها و غیرنظامیان تفاوتی نمی‌گذارند. «زندگی أثیر، بازتاب زندگی هزاران زن فلسطینی است که به دنبال راهی برای نجات در میان ویرانی‌های پیوسته هستند.»

 

میان مرگ و ایستادگی

شخصیت‌های زن در این رمان طیفی از رنج‌ها را نمایان می‌کنند. در میان آنها، شخصیت خاله آمنه برجسته می‌شود، زنی فلسطینی که با وجود خطراتی که در کمین او است، با صبر و مقاومت از ترک زمین خود امتناع می‌کند. این نوع مقاومت، نه از شجاعت صرف، بلکه از احساس عمیق تعلق به زمینی که فلسطینی‌ها آن را ترک نمی‌کنند، برمی‌خیزد. به گفته نویسنده، «گویی می‌دانند که آوارگی انتخاب نیست، بلکه تکرار فاجعه نَکبه سال ١٩۴٨ است که هنوز هم زخم‌هایش باز است.»

أمل ابو سیف در رمان خود به این نوع مقاومت زنانه می‌پردازد که نه تنها در ایستادگی مادی، بلکه در مقاومت روحی و روانی نیز تجلی می‌یابد. امیدی که زنان به آن چنگ می‌زنند، امید به زندگی با کرامت است؛ زندگی‌ای که گلوله‌ها آن را پر نکرده و دیوارهای جدایی محاصره‌اش نکرده‌اند.

 

تجربه تلخ آوارگی

أمل ابو سیف از زندگی شخصی خود برای طراحی جزئیات شخصیت أثیر و سایر شخصیت‌های رمان الهام گرفته است. او که در اردوگاه النصیرات، در وسط غزه، بزرگ شد، در زمان جنگ مجبور به آوارگی همراه با خانواده‌اش و زندگی در چادری در تمام طول زمستان شد. این تجربه اثری ماندگار بر زندگی او گذاشت. او این تجربه را «سخت و فراموش‌نشدنی» توصیف می‌کند، جایی که خانواده‌اش امنیت خود را از دست داده بودند و بازگشت به خانه برای آنها به رویایی دست‌نیافتنی تبدیل شده بود.

 

مانند أثیر، أمل ابو سیف نیز در طول جنگ تجربه‌های مکرر آوارگی داشت و زندگی او در میان بمباران‌های پیوسته و ترس همیشگی از دست‌دادن اعضای خانواده‌اش گذشت. در همین شرایط بود که «أثیر غزه» به‌عنوان یک اثر ادبی که این رنج‌ها را مستند می‌کند و به جهانیان ارائه می‌دهد، متولد شد.

آنچه این رمان را متمایز می‌کند، توانایی آن در بخشیدن صدایی به زنان فلسطینی است که تحت اشغال زندگی می‌کنند. أمل ابو سیف می‌گوید: «أثیر تنها یک شخصیت خیالی نیست، بلکه نمادی از زنانی است که هر روزه با انواع رنج‌ها روبرو هستند. زنانی که در این رمان ظاهر می‌شوند، انواع مختلفی از قدرت را نشان می‌دهند، خواه قدرت جسمی یا روحی، زیرا آنها در مقاومت راهی برای بقا در میان دریایی از درد پیدا می‌کنند.»

 

جنگ و هویت

رمان نه تنها به جزئیات رنج‌های روزمره زنان می‌پردازد، بلکه ارتباط میان رویدادها و شخصیت‌ها با هویت فلسطینی را نیز به تصویر می‌کشد. نیروهای اسرائیلی تنها جان فلسطینی‌ها را هدف قرار نداده‌اند، بلکه فرهنگ، تاریخ و میراث آنها را نیز مورد حمله قرار داده‌اند.

علی‌رغم تمام آنچه که أمل ابو سیف در طول جنگ تجربه کرده، توانسته است معانای شخصی خود و تراژدی جامعه‌اش را به اثری ادبی تبدیل کند که با شجاعت و دقت واقعیت را منعکس می‌کند. او طی ماه‌های طولانی که زیر بمباران‌ها گذرانده بود، ایده‌های رمان اول خود را به‌دست آورد و نوشتن را به‌عنوان ابزاری برای تخلیه آلام و مستندسازی فجایعی که غزه تجربه کرده بود، به کار گرفت.

او افزود: «در ماه ژوئن شروع به نوشتن رمان کردم و آن را در جولای به پایان رساندم.»

او معتقد است که ادبیات می‌تواند ابزاری قدرتمند برای تغییر واقعیت و روشن‌کردن جنایاتی باشد که علیه مردم فلسطین رخ داده است. او امیدوار است که پیام او به همه کسانی که با حق فلسطین همدل هستند، برسد و این اثر ادبی به عنوان مستندی از آنچه که مردم فلسطین در طول این جنگ خشونت‌بار تجربه کرده‌اند، ماندگار شود.

 

به سوی آینده‌ای با امید

أمل ابو سیف با رمان خود تلاش می‌کند تا صدای هر زن فلسطینی را به جهان برساند و تأکید می‌کند که جنگ‌ها صرفاً مجموعه‌ای از صحنه‌های خشونت و ویرانی نیستند، بلکه داستان‌های انسانی دردناکی هستند که نیاز به ثبت و ماندگاری دارند. علی‌رغم شرایط سختی که او پشت سر گذاشته، بزرگترین امید او این است که این اثر ادبی بتواند یادآور آن مراحل سخت باشد و به همه کسانی که به دنبال درک مسئله فلسطین از یک دیدگاه انسانی و ادبی هستند، برسد.

رمان او، «أثیر غزه»، با این جمله به پایان می‌رسد: «کسی که داستان خود را ننویسد، داستانش خواهد مرد. ما باید تمام رویدادهایی را که در این جنگ سخت تجربه می‌کنیم، ثبت کنیم.»