«ما زنان لغمان، با شعله دانش در برابر جهل طالبان می‌ایستیم!»
ولایت لغمان، در شرق افغانستان، با وجود دشواری‌های ناشی از حکومت طالبان، شاهد مقاومت زنان شجاعی است که برای حق آموزش و آزادی مبارزه می‌کنند.
بهاران لهیب
لغمان- ولایت لغمان در شرق افغانستان موقعیت دارد. این ولایت مانند بسیاری از ولایات دیگر سرزمین زراعتی است و دامداری نیز در برخی از مناطق آن رواج دارد. مردم این ولایت به زبان‌های پشتو، فارسی و پشه‌ای صحبت می‌کنند.
پیش از کودتای ۷ ثور ۱۳۵۷، لغمان از ولایاتی بود که تعداد زیادی از روشنفکران و آگاهان سیاسی در آن زندگی می‌کردند. اما با حاکمیت دولت دست‌نشانده‌ی روس، ضربات شدیدی به این قشر وارد شد. جنایاتی که توسط بنیادگرایان و اعضای احزاب خلقی و پرچمی صورت گرفت، سبب سرکوب معلمان، محصلان، شاگردان مکاتب و کارمندان دولت شد. این سرکوب به‌ویژه علیه روشنفکرانی بود که در برابر حکومت وقت مقاومت می‌کردند.
با وجود این فشارها، مردم لغمان به مبارزه علیه اشغالگران و حامیان آنان ادامه دادند. زنان نیز نقش مهمی در این مبارزه ایفا کردند؛ آنان مردان را کمک نمودند تا اسلحه گرفته و در مقاومت مسلحانه شرکت نمایند.
پس از شکست شوروی و سقوط دولت دست‌نشانده در سال ۱۳۷۱، قدرت به دست احزاب بنیادگرا افتاد. در این دوره نیز جنایات گسترده‌ای در نقاط مختلف افغانستان رخ داد و لغمان از این فجایع در امان نماند. یکی از بدنام‌ترین احزاب بنیادگرا، حزب اسلامی به رهبری گلبدین حکمتیار بود که بیشترین نفوذ را در این ولایت داشت و به کشتار و تعرض به مردم ادامه داد.
در دوران اول حاکمیت طالبان و نیز در بیست سال گذشته، لغمان شاهد پیشرفت چندانی نبود، با وجود ورود میلیاردها دلار کمک به افغانستان در طول بیست سال گذشته، در این ولایت خبری از شفاخانه(بیمارستان) مجهز، مکاتب مناسب یا جاده‌های هموار نیست. هرچه از مرکز ولایت دورتر می‌شدید، فقر، بیکاری و بی‌ثباتی بیشتر احساس می‌شود.
امروز نیز در کوچه‌ها و پس‌کوچه‌های لغمان، مدارس دینی بسیاری ایجاد شده‌اند که خانواده‌ها را تشویق می‌کنند. دختران و پسران خود را برای تحصیل در این مدارس بفرستند تا جانشینان آینده طالبان باشند.
با این حال، زنان لغمان در برابر سیاست‌های زن‌ستیزانه طالبان مقاومت کرده‌اند. گروه‌های کوچک و معترض زنان در این ولایت فعال‌اند و تلاش می‌کنند صدا و اعتراض خود را بلند کنند. همچنین، زنان آگاه و باسواد در خانه‌های خود صنف‌های مخفیانه‌ای برای دخترانی که از تحصیل بازمانده‌اند، برگزار می‌کنند.
یکی از این زنان، مرضیه طارق معلم، ولسوالی‌های دوردست لغمان است. او پیش از حاکمیت طالبان در یکی از مکاتب دولتی تدریس می‌کرد، اما مانند بسیاری از زنان افغان، کار خود را از دست داد. مرضیه در مصاحبه‌ای گفت: «وقتی کارم را از دست دادم، احساس ناامیدی شدیدی داشتم و حتی به خودکشی فکر می‌کردم. اما زمانی که دیدم دختران محله ما دیگر اجازه تحصیل ندارند، تصمیم گرفتم تدریس را برای آنان ادامه دهم.»
او افزود: «تنها راهی که می‌توانم از طالبان انتقام بگیرم، این است که دانش خود را در خدمت دختران این سرزمین قرار دهم و آنان را از مدارس دینی که آینده سرکوب‌گری ما را رقم می‌زنند، نجات دهم. می‌دانم که مبارزه ما طولانی و دشوار است، اما هرگز متوقف نمی‌شوم. من به راهپیمایی‌ها و اعتراضات در کابل و لغمان پیوسته‌ام و اکنون نیز از طریق شبکه‌های اجتماعی صدا بلند می‌کنم. زیرا آزادی را حق خود می‌دانم و برای آن خواهم جنگید.»