از محدودیت‌ها تا چالش‌ها؛ زنان سودان میدان ورزش را ترک نمی‌کنند
علیرغم درگیری‌های گسترده در سودان و بحران‌های عمیق اجتماعی که ورزش این کشور را فلج کرده، زنان سودانی با عزمی راسخ به فعالیت‌های ورزشی خود ادامه می‌دهند و حاضر نیستند دستاوردهای چندساله خود را از دست بدهند.
میرفت عبدالقادر
سودان- در گذشته نه چندان دور، فعالیت ورزشی زنان در سودان تنها به رشته‌های محدودی چون شنا و بسکتبال، آن هم در فضاهای سرپوشیده محدود می‌شد. حتی در مسابقات خارجی، زنان ورزشکار مجبور بودند با هزینه شخصی و به نام خود، نه کشورشان، شرکت کنند و هیچ رسانه‌ای حق پوشش این رویدادها را نداشت.
تحول در ورزش زنان سودان از سال ۲۰۰۱ با تأسیس تیم فوتبال «التحدی» در دانشگاه الاحفاد آغاز شد. این حرکت اگرچه با مخالفت شدید روحانیون تندرو و حتی شکایت‌های قضایی مواجه شد، اما مسیر را برای حضور گسترده‌تر زنان در عرصه ورزش هموار کرد.
هنادی محمد علی، داور بین‌المللی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: «پیش از درگیری‌های اخیر، بیش از ۲۰ تیم ورزشی زنان در شهرهای مختلف سودان فعال بودند، هرچند به دلیل محدودیت‌های قبیله‌ای و فرهنگی، این فعالیت‌ها عمدتاً به پایتخت محدود می‌شد.» او می‌افزاید که اکنون تنها در ۴ درصد از شهرهای کشور امکان فعالیت‌های ورزشی وجود دارد و بسیاری از مراکز ورزشی به پایگاه نظامی تبدیل شده‌اند.
اولین لیگ زنان در سودان
هناء علی النور، شناگر ملی‌پوش سودان از موفقیت‌های چشمگیر پیش از بحران می‌گوید: «با تلاش مستمر توانستیم نگرش جامعه را تغییر دهیم و مقبولیت عمومی کسب کنیم.» این تلاش‌ها در سال ۲۰۱۶ به ثمر نشست و اولین لیگ فوتبال زنان با ۱۸ تیم راه‌اندازی شد. همزمان، ۳۸ مربی زن آموزش دیدند و کارگاه‌های تربیت داور برگزار شد.
نقطه اوج این تحولات پس از انقلاب دسامبر ۲۰۱۹ و سقوط نظام اسلامگرایان رقم خورد. لیگ زنان به رسمیت فیفا رسید، مسابقات از تلویزیون پخش شد و درهای استادیوم‌ها به روی همه تماشاگران گشوده شد.
تأثیر درگیری بر فعالیت‌های ورزشی زنان
درگیری‌های اخیر سودان تأثیری ویرانگر بر ورزش زنان گذاشته است. ناهد بشیر الباقر، عضو فدراسیون بین‌المللی روزنامه‌نگاری ورزشی می‌گوید: «درگیری‌ها آثار عمیقی بر ورزش زنان برجای گذاشته است. بسیاری از ورزشکاران از مناطق اصلی خود آواره شده‌اند، تیم‌ها از هم پاشیده‌اند و گردهم آوردن اعضای تیم برای تمرین و مسابقه تقریباً غیرممکن شده است.»
بدریه عبدالحفیظ، روزنامه‌نگار ورزشی، وضعیت باشگاه‌های زنان را نگران‌کننده توصیف می‌کند: «اکثر باشگاه‌های زنان با مشکلات مالی و لجستیکی جدی روبرو هستند. زیرساخت‌های ورزشی به شدت آسیب دیده‌اند و این مسئله بر سطح عملکرد و توسعه فنی تیم‌ها تأثیر منفی گذاشته است.»
در شرایط کنونی، بسیاری از ورزشکاران زن سودانی برای ادامه فعالیت خود مجبور به مهاجرت یا پیوستن به تیم‌های خارجی در کشورهای عربی و آفریقایی شده‌اند. دولت نیز حمایت‌های مالی خود را از ورزش زنان قطع کرده است. ناهد الباقر در این باره می‌افزاید: «ورزشکاران نه تنها با مشکل دسترسی به امکانات ورزشی روبرو هستند، بلکه از حمایت‌های مالی و معنوی نیز محروم شده‌اند. این وضعیت می‌تواند تمام دستاوردهای سال‌های اخیر را به خطر بیندازد.»
او از جامعه جهانی و سازمان‌های ورزشی درخواست کرده تا برای نجات ورزش زنان سودان وارد عمل شوند: «ورزش زنان همواره منبع غرور و الهام برای زنان سودانی بوده است. نباید اجازه دهیم این درگیری‌ها رؤیاها و آرزوهای نسل جوان را نابود کند.»
بارقه‌های امید
با وجود همه مشکلات، بارقه‌های امید هنوز پابرجاست. حضور رنا هانی در المپیک پاریس، شرکت عرفه المبارک در مسابقات دوچرخه‌سواری و برگزاری اردوی آماده‌سازی تیم ملی در اتیوپی توسط منال علی البشری نشان می‌دهد که زنان ورزشکار سودانی هنوز در میدان حضور دارند.
بدریه عبدالحفیظ، روزنامه‌نگار ورزشی معتقد است حذف زودهنگام تیم ملی فوتبال زنان در جام عرب قاهره طبیعی بود، چرا که ورزش حرفه‌ای زنان در سودان هنوز نوپاست. اما عزم راسخ ورزشکاران نشان می‌دهد که آنها مصمم‌اند این راه دشوار را تا پایان ادامه دهند.