هلال زرین با ذهنیت فرهنگ اصیل فرهنگ مدرن میآفریند - ۵
سخنگوی انجمن موسیقی، نوروز سلیمان، اهمیت موسیقی را اینگونه ارزیابی می کند: با انقلاب روژاوای کوردستان گروه های آوازخوانی زیادی تشکیل شد و ما مضامین را مطابق انقلاب خود به ترانە تبدیل کرده و به جامعه ارائه می کنیم.

«ترانه باید درد و شادی جامعه را بیان کند»
روناهی نودا
قامشلو - رابطه زن با ترانه از روزی که به دنیا میآید شروع میشود. زن لالایی را از مادر و مادربزرگش میشنود و این خود تبدیل به لالایی زندگی میشود. ترانه سرودن احساسات و از لحاظ عملی زیبا ساختن زندگی را تعریف میکند. رشتەهای مختلف هنری، که یکی از آنها موسیقی است، به سرآغاز جامعه طبیعی باز میگردند و منشأ خود را از همین ویژگی زن میگیرند. ترانەهایی که زن خلق کرده منشٲ و زندگی خود او هستند. موسیقی کوردی انواع مختلف آواز و خوانندگی و گفتار ملت کورد را دربرمیگیرد. اساس آن نیز که آواز است، همان خواندن ملودیک داستان است. موسیقی کوردی دارای سه بخش اصلی داستانسرایی، آواز و نقالی است. تاریخ ملت کورد تاریخی بسیار کهن و غنی است. ملت کورد همیشه در برابر حملات اشغالگرانه و نسلکشیها مقاومت کرده و از فرهنگ خود محافظت کرده است. در عصر حاضر هجمههای جدی علیه آن صورت میگیرد، اما همچنان مانند داستانهای کهن تاریخ ملت کورد را زنده نگه میدارد. نقالی همان سرودهای سنتی فرهنگ کوردی است که در آن وقایع عاشقانه، افسانەای و حماسی توسط نقالان بدون ساز خوانده و ضبط میشد. وقایع تاریخی از طریق ترانەهای نقالی توسط هنرمندان نقال روایت شده است.
ملت کورد هرگز تاریخ خود را فراموش نکرده است و با اشعار خود توانستهاند آوازهای خود را به صورت داستان بیان کنند. نقالها، سخنان و داستانهای خود را با کمک دودوک، کرنت، تنبور و دیگر سازها میخوانند. از سوی دیگر، فرهنگ و زبان کوردی از نظر نقالی، یعنی کلام، شعر، ترانه و داستان بسیار غنی است. امروز هم به برکت تاریخ کورد، کوردها یک بار دیگر بازگشتهاند و در اقصی نقاط کوردستان در حال احیای فرهنگ و زبان خود هستند. نمونه آن این است که ملت کورد با انقلاب روژاوای کوردستان توانستند از فرهنگ و زبان خود مراقبت کنند. امروز هلال زرین با تشکیل گروههای ترانە، تاریخ باستانی زنان را حفظ میکند و یک بار دیگر اعلام میکنند که ما ادامەدهندەی راه عایشه شان هستیم.
«قبل از انقلاب گروەها به طور طبیعی تشکیل می شدند»
نوروز سلیمان دربارەی گروەهای ترانه این گونه توضیح میدهد: قبل از انقلاب به طور طبیعی گروههای ترانه تشکیل میشد و گروههایی که تشکیل میشدند فرهنگ خود را از فرهنگ کهن و تاریخی کوردها میگرفتند. قبل از انقلاب افرادی که صدای خوبی داشتند و خود را مسئول میدانستند با اشتیاق فراوان در گروه آواز شرکت میکردند. پس از وقوع انقلاب در روژاوای کوردستان، گامهایی توسط گروههای آوازخوانی برداشته شد و مشارکت به صورت علمی انجام شد. افرادی که جایگاه خود را در آواز میدیدند، میتوانستند گروه تشکیل دهند و گروهها را رهبری کنند. با انقلاب گروههای ترانەی زیادی تشکیل شد و اکنون در تمام مناطق شمال و شرق سوریه گروههای ترانه وجود دارد. همچنین اساتید موسیقی برای آموزش علمی آواز گروهها استخدام شدند. اکنون گروههای موسیقی زیادی هستند که شاخههای خود را گسترش دادهاند. دهها گروه موسیقی در شمال و شرق سوریه تأسیس شده است. گروههای اصلی ترانه عبارتند از: آگری، انگیزک، جودی، بوتان، برچم، هِوا، آوستا و هلال زرین. در درون این گروهها شاخههایی از هر گروه وجود داشت.
«با توجه به مضمون شعر نوشته میشود و سپس آهنگ تولید میشود»
نوروز سلیمان رابطه بین موسیقی و شعر را این گونه بیان کرد: شعر دربارەی مضامین، داستانها و رویدادها سروده میشود و ترانهها از شعر ساخته میشوند. اگر شعر نباشد، ترانه هم وجود ندارد. در هر ترانەای یک رویداد، تصویر و مضمون وجود دارد. با توجه به مضمون، شعر سروده میشود، سپس ترانە ساخته میشود و اسم و رسمی پیدا میکند. هر مضمون و رویدادی میتواند تبدیل به ترانه شود. ما ١٠ سال است که مشغول به این کار هستیم و در مورد مسائل روز میخوانیم. ما همیشه در مقابل حملات موضع داریم و از راه فرهنگ هنر به آن پاسخ میدهیم و حملات دشمن را خنثی میکنیم.
«به لطف آوازخوانی، ترانەهای ما غنی تر میشوند»
نوروز سلیمان خاطرنشان کرد سالهاست که کوردها درد و شادی خود را با ترانه بیان میکنند و در ادامه گفت: در فرهنگ اصیل کوردها، آنها همواره در معرض آزار، کشتار، قتل عام و غارت بودهاند. در حالی که دیگران میخواستند تاریخ کوردها را نابود کنند، این تاریخ در ترانەها و اشعار کوردی پنهان و نگەداری شده است. امروزه ما روی فرهنگ تاریخی کهن کار میکنیم. بسیاری از داستانهای کهن مانند درویش و عدول، جبلی و بنفشه، مم و زین وجود دارد.
این داستانهای باستانی از طریق ترانه نقل شدەاند و هنوز هم شنونده دارد. تاریخ کورد همیشه اصیل و زنده است. تعریف و شناساندن این تاریخ از طریق ترانە به موقعیت کنونی رسیده است و امروز ما تلاش میکنیم غنیترش کنیم و نمیخواهیم تاریخ ما از بین برود. موضع ما نسبت به تاریخ کورد همیشه روشن خواهد بود. مهمترین بخش در هنر ترانه است و امروزه ما میزان زیادی از فعالیتهایمان را بر اساس ترانە انجام میدهیم. گروههای فرهنگی بر اساس ترانە تشکیل و تکثیر میشوند. به لطف ترانە، به مرور زمان ترانەهای ما غنیتر میشوند. بدون تاریخ بشر، بشری وجود ندارد. تاثیرگذارترین چیز در ترانه صدا است. آواز خواندن خود را به عنوان فرهنگ کوردها ثابت کرده است. اساس ما بر مبنای صدا بودە است.
«در گذشته گوش دادن به آهنگهای کوردی ممنوع بود»
نوروز سلیمان با بیان اینکه در گذشته کوردها نمیتوانستند به آهنگهای خود گوش دهند، این موضوع را اینگونه توضیح میدهد: «پیشتر گوش دادن به آهنگ به زبان خود برای کوردها ممنوع بود. علاوه بر این، خبری از روی صحنە رفتن زنان و آواز خواندن نبود. کوردها در مناطق و کشورهایی که در آن زندگی میکنند، سختی زیادی متحمل میشدند. علاوه بر این، صحبت کردن به زبان مادری کوردها در کشورهایی که کوردها در آن زندگی میکردند، ممنوع بود. البته هنرمندانی چون عایشه شان، مریم خان، جمیل هورو و امثال ایشان بودند که ظلم و سرکوب را نپذیرفتند و علیه سلطەگران قیام کردند. این هنرمندان تاریخ و فرهنگ کورد را برای آیندگان زنده نگه داشتند. امروزه ما فرهنگ خود را بر اساس آن میراث بنا میکنیم.
«هلال زرین به زنان این فرصت را داد تا صدا و احساسات خود را بیان کنند»
نوروز سلیمان با بیان اینکه هلال زرین از همه زنان هنرمند حمایت کرد، ادامه داد: این حسرت در دل هر فرد کورد و هر زن کوردی مانده بود که حضور خود را در جایی ابراز کند. زنان هنرمندی که صدایشان زیبا و رسا بود، نمیتوانستند روی صحنه حاضر شوند و مطابق فرهنگ خود بخوانند. اما انقلاب این فرصت را به ما داد تا جنبش زنان هلال زرین را تأسیس کنیم و همەی زنان کورد توانستند صدا و احساسات خود را بیان کنند. هلال زرین توانست این زنان را در آغوش خود بگیرد و صدای آنها را به گوش همه دنیا برساند. قدمهای مثبت و بزرگ زیادی برداشته شد و هنرمندان زیادی خلق شدند. با انقلاب روژاوای کوردستان، زنان توانستند با سازهایی که در دست داشتند و با صدا و تصویر خود در جشن ٨ مارس روی صحنە رفتە و به آن غنا ببخشند. هر هنرمندی این شانس را داشت تا خود را از هر نظر توسعه دهد. امروزه زنان خواننده میتوانند صدای خود را در سراسر جهان به گوش مردم برسانند. یک گروه سنتی زنانه در شهبا تأسیس شده است. گروههای سنتی به نام شهید مزگین از زنان مسن تشکیل شدهاند و بر روی صحنه، صدای خود را به همەی زنان میرسانند.
«هنر ما باید در خدمت جامعه باشد»
نوروز سلیمان در پایان اعلام کرد که هنر باید در خدمت جامعه باشد و سخنان خود را اینگونه خاتمە داد: گروههای آواز بسیار زیاد هستند و آموزش آنها بر اساس هر گروهی سازماندهی میشود. گروههای سنی زیادی وجود دارد، بزرگسالان، جوانان و کودکان. همچنین آموزشگاه موسیقی نیز وجود دارد که جوانان را برای آینده آماده میکند. گروههایی که تشکیل میشوند و آموزش میبینند برای جشنها آماده میشوند. تمرینات به مدت سه ماه قبل از جشن برگزار میشود. البته آموزش با توجه به گروهها تغییر میکند، برای برخی از گروهها دو روز تمرین کفایت میکند. هنرمندانی هم هستند که در زمان برگزاری جشن میتوانند فیالبداهه هنر خود را ارائه دهند. ما در تمام جشنهایی که برگزار میشود شرکت میکنیم. اولین گروه هلال زرین، گروه شهید برچم بود و ١٠ سال است که این گروه تشکیل شده است. این گروه در عفرین تأسیس شد و پس از اشغال عفرین توسط دولت اشغالگر ترکیه، خود را در شهبا سازماندهی کرد و تا کنون به کار خود ادامه میدهد. من در پایان میخواهم بگویم هنر ما باید در خدمت جامعه باشد. هنر ما باید درد و زیبایی جامعه باشد.
وقتی جامعه به آواز ما گوش دهد، آن وقت میتوانیم بگوییم هنرمند هستیم و در سطح خوبی کار میکنیم.