سیما کوبان، زنی که نخواست و نتوانست تسلیم شود
سیما کوبان، نقاش، مجسمهساز، استاد دانشگاه، نویسنده، مترجم، ناشر، منتقد و محقق ایرانی بود، که در ۲۴ آبان ۱۳۱۸ در تهران به دنیا آمد.
پس از گرفتن دیپلم به بروکسل رفت و در دانشکدەی سلطنتی هنرهای زیبای آن شهر در رشتهی طراحی، حکاکی، مجسمهسازی و نقاشی و پس از آن در رشتههای دیوارنگاری و سفالگری در دانشکدهی هنرهای زیبای پاریس به تحصیل پرداخت و سرانجام در سال ۱۳۵۴ دکترای خود را از دانشگاه پاریس در رشتهی جامعهشناسی دریافت کرد.
وی، از اعضای فعال کانون نویسندگان ایران، رئیس بخش هنرهای تجسمی دانشکده هنرهای زیبا دانشگاه تهران (تا سال ۱۳۵۹) بود.
سیما کوبان در سال ١٣۵٩، از دانشگاه تهران اخراج شد و در سال ۶۰ برآن شد که نوشتهها و مقالات روشنفکران ایرانی را در مجموعهای گردآوری کند و آن را مجموعه «کتاب چراغ» نام نهاد.
حدود یکسال، انتشارات دماوند را بنیانگذاری کرد و نخستین ناشر زن پس از انقلاب ۵٧ بود. با توجه به حساسیت کتابهایی که منتشر میکرد، در سال ۱۳۶۴ در پی تجدید چاپ سوم «نقد و تحلیل جباریت»، در آبان ١٣۶۴ انتشارات دماوند تعطیل شد، بسیاری از کتابهای آن توقیف، سیما کوبان دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت. بعد از مدت کوتاهی به قید ضمانت از زندان آزاد شده و حکم بر «ممنوعالانتشار» بودنش داده شد.
در واقع در دورهای که زنان از بدیهیترین حق خود مانند حق انتخاب نوع پوشش محروم شده بودند، سیما کوبان تسلیم وضع موجود نشد و اولین انتشارات زنان در ایران را بنیان نهاد، کارگاه طراحیِ فرش و گلیم سنتیِ ایرانی را راه انداخت، دو نشریه را مدیریت کرد و در جلسات فرهنگی و هنری نیز حضوری فعال داشت.
او در دهه ۱۳۷۰ راهی فرانسه شد و تا چند ماه قبل از زمان مرگش در شهر استراسبورگ ساکن بود. در این شهر او به فعالیتهای خود همچون تدریس در دانشگاه استراسبورگ، تدریس زبان فارسی و مینیاتور و گلیم بافی به فرانسویان علاقهمند به ایران، برگزاری نمایشگاههای مختلف در رابطه با فرهنگ ایران با همکاری انجمن ایرانیان مقیم استراسبورگ، و تحقیقات فرهنگی در نقاشی و ادب ایران ادامه داد.
وی سرانجام در ۱۵ خرداد ۱۳۹۱، پس از یک دوره بیماری در ۷۱ سالگی، در شهر پاریس درگذشت.