«شکل گیری عمدی نظام طبقاتی بین مشاغل در جامعه تنها حرفه نظام دیکتاتوری است»
یکی از پرستاران شهر سنە با ارزیابی مسائل پرستاران می‌گوید: کمبود پرستار، دو شیفت کار کردن و فشار کار زیاد این از دیگر سختی‌های کار پرستاران به خصوص در شیفت شب است. از مهم‌ترین مسائل زنان پرستار آزار‌های جنسی در محل کار است.
آگرین حسینی
سنە- ۱۲ دوازده ماه می هر سال به مناسبت تولد فلورانس نایتینگل پرستار انگلیسی روز پرستار نامگذاری شده است. فلورانس نایتینگل مشهور بود به زن چراغ بدست، به دلیل تحمل بی‌خوابی در تمام طول شب بر رسیدگی بیماران می‌گشت و ضمن درمان، به آنها دلداری می‌داد.
در شرایطی کە در جهان از تلاش‌های بی وقفه و بی شائبيی کادر پرستاری و درمانی قدردانی می‌شود اما پرستاران ایران از کمترین حمایت‌ها و امکانات شغلی برخوردار هستند. پرستاران زن علاوه بر اضافه کاری‌های مکرر، پایین بودن دستمزدها و نبود امکانات، اخراج‌های فلەای و غیره، از تبعیض جنسیتی هم رنج می‌برند. هفتاد درصد نیروی شاغل در بهداشت و درمان در دنیا را زنان تشکیل می‌دهند. در ایران شمار پرستاران زن به نود درصد می‌رسد. از این رو ناچیز بودن و کمی حقوق پرستاران، علاوه بر تبعیض شغلی نشانه تبعیض جنسیتی هم هست. در این رابطه گفت‌وگویی داشتیم با یکی از پرستاران سنه با نام فتانە کە پرستار بخش زنان است.
وضعیت عمومی پرستاران و شغل پرستاری در ایران چگونه است؟
وضعیت کاری پرستاری با توجه به میزان تقاضای زیاد برای کار در این رشته از شرایط مطلوبی برخوردار است پرستاران در ارتقا سلامت افراد، پیشگیری و کنترل بیماری‌ها در جامعه، ضروری است و در جهت رسیدن به نظام درمان کار آمد باید به وضعیت رفاهی و معیشتی این اقشار توجه ویژه شود. اهمیت جایگاه پرستاران در فرایند درمان در هنگام وقوع بحران‌هایی همچون شیوع اپیدمی‌ها بیش از هر زمان دیگری آشکار گردید امیدواریم، برای مسئولان کشور زنگ خطری درباره وخامت اوضاع نابه‌سامان پرستاران به صدا در آمدە باشد.
گزارش‌های متعددی دربارەی میزان بالای مهاجرت پرستاران ایرانی وجود دارد. چە عواملی موجب این میزان بالای مهاجرت پرستاران می‌شود؟
کم بودن درآمد این قشر در ایران و سخت بودن کار در مقایسه با کشورهای دیگه (در کشورهای دیگر شرح وظایف پرستاری بسیار ساده تر از ایران است)نداشتن امیدی به اینده با توجه به وضعیت تورمی کشور باعث افزایش مهاجرت شغلی پرستاران شده. شرکتی شدن بیشتر پرستاران بصورت قرداد با پیمانکار(خصوصی شدن خدمات پزشکی، دامن پرستاران را هم می‌گیرد)، همچنین قراردادهای کوتاه مدت در بیمارستان‌های خصوصی به اضافه ی درآمد پایین، باعث مهاجرت پرستاران به کشورهایی همچون استرالیا، کانادا و کشورهای حوزه خلیج فارس می‌شود. به دلیل این که در این کشورها حقوق پرستاران به طور میانگین سه برابر ایران است. یکی از مشکلات اصلی درآمد بسیار پایین پرستاران در مقابل فشار کاری زیاد است. پرستاری یک حرفه‌ی تخصصی است و پرستاران تمام ساعت کاری خود را در کنار بیماران می‌گذرانند. شیفت‌های پرحجم کاری به این صورت که در ایران در یک بیمارستان دولتی با توجه به نوع شیفت کاری روزانه، به ازای یک پرستار ۶ یا ۸ و بعضا ۱۰ بیمار وجود دارد این در حالیست که در اغلب کشورها بطور مثال به ازای یک پرستار ۲ الی سه بیمار وجود دارد.
بسیاری از پرستاران معتقدند که حقوق و درآمد پرستاران تناسبی با مسئولیت حساسی که دارند و میزان زحمت، انرژی و وقتی که می‌گذارند، ندارد، به نظر شما میزان درآمد باید با توجه به تخصص تعیین شود یا با توجه به میزان انرژی و کاری که فرد انجام می‌دهد؟
نادیده گرفتن نقش مهم پرستاران به عنوان عضوی از گروه درمان به دهه هفتاد و اجرای طرح خود گردانی بیمارستان‌ها و توزیع ناعادلانه پول در میان کادر درمان مربوط می‌شود. اختلاف دریافتی چند ده برابری پزشکان هیئت علمی در قالب کارانه و حقوق ثابت با دیگر افراد کادر درمان منجر به ایجاد نابرابری عمیق در دستمزد و از بین بردن روحیه کار تیمی شده است. به عنوان مثال در نتیجه اجرای طرح مذکور در طی یک عمل ۶۵ درصد از تعرفه به پزشک متخصص تعلق می‌گیرد، پنج درصد به دانشگاه مربوطه، ۱۰ درصد به بیمارستان و در نهایت ۲۰ درصد باقی مانده به تمام گروه‌های غیر پزشک (تمام گرو‌های درمانی و اداری) اختصاص می‌یابد. این اختلاف پرداختی صد برابری منجر به شکل گیری یک طبقه جدید در نظام سلامت شده است. در هیچ جای دنیا، البته غیر از ایران، این چنین مقایسەای را نمی‌کنند. هیچ معلمی حقوق خود را با مدیر مقایسه نمی‌کند، ایضا هیچ کارمندی حقوقش را باکارمند اداره دیگر مقایسه نمی‌کند.
دلیل پیش گرفتن این سیاست در ایران این است که بین این دوقشر زحمت کش اختلاف بیاندازند و پزشکان را مقصر حقوق کم پرستاران قلمداد کنند در حالی که حقوق پرستاران را بیمارستان‌ها و دولت می‌پردازد و اگر کمبودی است مقصر آنها هستند. شکل گیری عمدی نظام طبقاتی بین مشاغل در جامعه تنها حرفه نظام دیکتاتوری است که جامعه را از درون دچار جنگ روانی بکند که توان آزادی عقیده و دفاع از حق خود نداشته باشیم اما به عنوان یک زن پرستار در جامعه بار دیگر مخالفت و اعتراض خود را به این سیستم با زبان رسا بیان می‌کنم.
زنان پرستار با چه خشونت‌های جسمی، جنسی و کلامی‌ای مواجه هستند؟ خود شما چه خشونت‌هایی را در محل کار تجربه کردەاید؟
خشونت محل کار علیه پرستاران زن در حال افزایش است و در بیشتر موارد پرستاران زن وقایع خشونت آمیز را گزارش نمی کنند. کمبود پرستار، دو شیفت کار کردن و فشار کار زیاد این از دیگر سختی های کار پرستاران به خصوص در شیفت شب است. این مهم برای زنان کار را سخت تر هم می‌کند. این موارد طاقت فرسا، روان و جسم پرستار را بعد از مدتی تحت تاثیر قرار می‌دهد. بیش از ٨٠ درصد پرستاران، مورد خشونت‌های کلامی و جسمی قرار می‌گیرند چرا که باید جوابگوی نیامدن پزشک یا حتی خاموش بودن شوفاژ و.... هم باشند.
یکی از چالش‌های بزرگ پرستاری مخصوصا برای زنان خشونت‌های است که در محل کار با آن مواجه می‌شوند که این خشونت می‌تواند از سمت بیمار به دلیل بیماری و کم طاقتی باشه که تاحدودی قابل درک هست اما گاهی همراهان بیمار در شرایط اورژانس متوسل به خشونت کلامی می‌شوند و گاها خشونت فیزیکی هم دیده شده است.
به عنوان یک زن شاغل چه پیامی برای دیگر زنان در کوردستان و ایران دارید؟
به عنوان یک زن شاغل به بقیه زنان توصیه می‌کنم تا جایی که امکان داره برای استقلال مالی خودشان تلاش کنند و از سختی‌های کار نترسند. زنان در هر صورت در جامعه مرد سالار اسلامی مورد خشونت‌های جسمی و روحی از هر طرف قرار گرفته‌اند اما باید دیگر این انقلاب را اول از ذهن و روح خودمان آغاز کنیم چ خانه دار باشیم چه کارمند باید اعتماد به نفس بالا داشته باشیم تا بتوانیم نسلی از زنان و دختران قوی را در جامعه داشته باشیم، به امید آزادی و برابری.