«رواد» انجمنی مردم‌نهاد برای حمایت از حقوق زنان
استان اسکندریه دارای ویژگی‌های منحصر به فردی است که آن را به محیطی مستعد برای فعالیت‌های نهادهای مدنی تبدیل نموده است. این نهادها با بهره‌گیری از کلیه ظرفیت‌ها، در جهت توانمندسازی اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی زنان تلاش می‌کنند.
اسما فتحی
قاهرە- انجمن‌های غیردولتی محلی از جمله ابزارهای حیاتی در عرصه فعالیت‌های مدنی به شمار می‌آیند، زیرا با گستره وسیعی از مردم در ارتباط بوده و از طریق اجرای مجموعه‌ای از فعالیت‌ها به منظور افزایش آگاهی عمومی و توسعه اجتماعی فعالیت می‌کنند. این در حالی است که زنان در استان‌های مختلف کشور از اقداماتی رنج می‌برند که منجر به نقض حقوق انسانی آنها می‌شود.
به منظور آشنایی با وضعیت زنان در استان اسکندریه و فعالیت‌های انجمن‌های غیردولتی، خبرگزاری ما گفت‌وگویی با علا سمیر محمد، رئیس هیئت مدیره انجمن رواد، انجام داد. وی در این گفت‌وگو به تشریح وضعیت استان و مسیرهای کاری این انجمن پرداخت. به ویژه تاکید کرد که این انجمن اکنون به جای فعالیت‌های خیریه، بر مسیر حقوق زنان تمرکز دارد و این رویکرد جدید را در دستور کار خود قرار داده است.
مهم‌ترین حوزه‌های فعالیت انجمن «رواد» که یکی از انجمن‌های تأثیرگذار در استان اسکندریه است، کدامند؟
ما از سال ۱۹۹۵ در استان اسکندریه فعالیت خود را آغاز کردیم و ابتدا با ارائه کمک‌ها و اجرای کارهای فصلی به جامعه محلی خدمت می‌کردیم. سپس به تدریج وارد مرحله جدیدی از فعالیت‌های خود شدیم که اکنون تمرکز اصلی آن بر توانمندسازی زنان و تغییر رویکرد از فعالیت‌های خیریه به حمایت و تقویت حقوق زنان است.
ما فعالیت خود را بر روی تعدادی از پروژه‌ها با همکاری موسسات و سازمان‌های بین‌المللی آغاز کرده‌ایم. یکی از این همکاری‌ها با سازمان «یاری مصر» است که در حال حاضر با تمرکز بر توانمندسازی دختران و زنان، به اجرای پروژه‌های مشترک می‌پردازیم.
ما از طریق پروژه‌های اجرایی خود به ارتقای سطح آگاهی عمومی جامعه می‌پردازیم، چرا که حقوق زنان جزء لاینفک حقوق بشر به شمار می‌رود و نباید به عنوان امتیازی تفویض‌شده تلقی شود. علاوه بر این، در همین راستا با پناهندگان نیز همکاری می‌کنیم، زیرا آنها اکنون به عنوان شرکای استراتژیک ما در این حوزه فعالیت می‌نمایند.
ما به مسئله ادغام اهمیت ویژه‌ای می‌دهیم، چرا که با ورود افراد از کشورهای مختلف نظیر سوریه، سودان، فلسطین، یمن و سایر کشورها به مصر در دوره اخیر، تنوع فرهنگی به وجود آمده است. بخشی از مسئولیت ما ایجاد فضایی مناسب است که در آن تمامی افراد بتوانند به خوبی ادغام شوند و حقوق‌شان به طور کامل محترم شمرده شود.
شما بیشترین تمرکز خود را بر مسائل زنان گذاشته‌اید. از طریق برنامه‌های خود چه خدماتی به آنها ارائه کرده‌اید؟
ما بر موضوع توانمندسازی قانونی زنان از طریق مشارکت‌ها تمرکز کرده‌ایم که دو محور اصلی را در بر می‌گیرد: نخست، افزایش آگاهی زنان از مفاد قانونی مرتبط با حقوق آنان، و دوم، ارائه حمایت حقوقی در مواردی که نیاز به وکیل دارند.
ما یک کارگاه در داخل انجمن تأسیس کردیم تا فرصتی برای زنانی که علاقه‌مند به کسب مهارت‌های ساده هستند، فراهم کنیم. هدف این کارگاه، ایجاد امکان تأمین منبع درآمدی دیگر برای این زنان است تا بتوانند با شرایط اقتصادی موجود، افزایش قیمت‌ها و هزینه‌های زندگی مقابله کنند.
تعدادی از حوزه‌های کاری وجود دارد که زنان در آنها آموزش دیده‌اند، از جمله فرآیند انجماد و آماده‌سازی سبزیجات جهت فروش مجدد و سایر فعالیت‌هایی که به حمایت از زنان و توانمندسازی اقتصادی آنان کمک شایانی نموده است.
تعدادی مسائل پیچیده وجود دارد، از جمله توانمندسازی سیاسی زنان، ازدواج کودکان و ختنه زنان... چه خدماتی برای کاهش این اقدامات ارائه کرده‌اید؟
ما بر مسائل مختلف زنان، مشکلات و بحران‌های آنان، و همچنین اقدامات ناقض حقوق‌شان کار می‌کنیم. این مسائل شامل محرومیت از مشارکت در حوزه عمومی و تعرضاتی همچون ازدواج زیر سن قانونی و ناقص‌سازی اندام تناسلی می‌شود.
ما با بنیاد زن جدید در زمینه توانمندسازی سیاسی و آگاهی‌رسانی درباره اهمیت مشارکت زنان همکاری داشته‌ایم. علاوه بر این، از طریق برگزاری جلسات آموزشی در مقر انجمن، آگاهی زنان را نسبت به قوانین مرتبط با حقوق آنان افزایش داده‌ایم.
همچنین، ما با زنان کارگر و اتحادیه‌های آنان همکاری کرده‌ایم تا قانون کار را به اجرا درآوریم و درباره مهم‌ترین بندهای آن بحث کنیم. هدف از این همکاری، آشنایی زنان با حقوق و وظایف خود و ارائه راهکارهایی برای مقابله با تجاوزاتی است که ممکن است در محیط کار با آن مواجه شوند.
ما به مسئله خشونت توجه ویژه‌ای داشته‌ایم و با گروه‌های مختلف همکاری کرده‌ایم تا شرایط بهتری برای زنان تضمین کنیم. هدف ما این است که حقوق آنان به طور کامل رعایت شود و هرگونه تجاوزی که ممکن است با آن مواجه شوند، به طور قاطع رد و جلوگیری شود.
انجمن از فعالیت‌های خیریه به سمت حقوق زنان حرکت کرده است. با چه پیچیدگی‌ها و چالش‌هایی مواجه شدید؟
استان اسکندریه، مشابه سایر استان‌ها، با چالش‌های متعددی برای افرادی که به مسائل زنان علاقه‌مند هستند، روبرو است. یکی از مشکلات برجسته، وجود ترکیبی از مناطق شهری و روستایی است که زنان را با چالش‌های متنوعی مواجه می‌کند و نیازمند حمایت گسترده جامعه مدنی می‌سازد.
در مناطقی همچون ابیس، مندره و برج عرب که به عنوان مناطق قبیله‌ای شناخته می‌شوند، و همچنین در منطقه عامریه، زنان همچنان با محدودیت‌های قابل توجهی مواجه هستند. این محدودیت‌ها شامل عدم امکان خروج از منزل جز در زمان‌های مشخص و تنها با همراهی یکی از اعضای خانواده می‌باشد. ما به منظور افزایش آگاهی جامعه درباره حقوق زنان در این مناطق فعالیت می‌کنیم، زیرا زنان باید به آزادی، حق تحصیل، تحرک و اشتغال دست یابند.
تعدادی از ذینفعان از حضور در کارگاه‌ها غیبت می‌کنند و هنگامی که علت را جویا می‌شویم، اظهار می‌دارند که خانواده‌هایشان آنها را از خطرات تعامل با انجمن هشدار داده‌اند. آنان معتقدند که این فعالیت‌ها ممکن است بر جایگاه اجتماعی آنان تأثیر منفی گذاشته و به طرد اجتماعی منجر شود. جامعه همچنان نسبت به فعالیت‌های جامعه مدنی با تردید می‌نگرد و آن را به رسمیت نمی‌شناسد. این موضوع یکی از بزرگترین چالش‌هایی است که دسترسی به گروه‌های هدف را مختل می‌کند.