هاوژین شیخی

دیواندره-  فرهنگ مردسالاری که نه یک فرایند بلکه طی روندی هزاران ساله تشکیل یافته و عملا علیه زنان جنگی همه جانبه را آغاز نموده است، نشانه­های این دشمنی دیرینه را می­توان به وضوح مشاهده نمود از جمله قتل­هایی که به دلیل عدم امنیت، استقلال، آزادی و حقوق انسانی هر روز بر آمار آن افزوده می­شود.

مرد در قالب دولت، پلیس، قانون، پدر، برادر و همسر که همگی نمایندگان این فرهنگ هستند می‌توانند خشونت را در جامعە تکثیر کنند قانون هم جزئی از این ساختار زن‌ستیز است. چرا که با  مجازات‌های بسیار اندک یا تبرئه در روند تشدید این پدیده نقش بسزایی دارد، این گونه است که نظام و ساختار مردسالار با کمک محورهای زن‌ستیز خویش، که ریشه در دین و فرهنگ دارد، خود را بازتولید می‌کند. در همین رابطه با پخشان ویسی یکی از فعالین حوزه زنان گفت‌وگویی داشتیم.

 

«هیچ کجای تاریخ این خشونت به صورت جدی متوقف نشده است»

 پخشان ویسی در ابتدای صحبت‌هایش  به نابرابری جنسیتی اشاره کرده و می‌گوید: نابرابری جنسیتی ریشه تمام خشونت‌ها و قتل‌هایی است که در جامعه برای زنان اتفاق می‌افتد زنانی که از گذشته تا به امروز همچنان قربانی بوده‌اند و هیچ کجای تاریخ این خشونت به صورت جدی متوقف نشده، سخت است به عنوان یک زن بخواهی زندگی کنی چون جامعه تو را نابرابر می‌بیند .

پخشان در ادامه افزود: در فرهنگ مردسالاری، هنجارها و ارزش‌های اخلاقی جامعه از سوی مردان تعیین شده که محور اعمال آن بر زندگی زنان است و تخطی از این هنجارها و ارزش‌ها مستحق مجازات زن شناخته می‌شود. در فرهنگ مردسالاری راه جبران این بی‌آبرویی و بازگشت اعتبار به مرد، مجازات زن و اعمال خشونت بر اوست. زنان زیادی در این چرخه خشونت گرفتار هستند و از رهایی از این مخمصه هراس دارند چون هیچ گونه حمایتی از جامعه و خانواده ندارند و همین عدم شناخت زنان از خود و توانایی‌ها و از یاد بردن جرأت مندی باعث شده که هر روزه شاهد قتل وقیحانه زنان به دست مردان باشیم، به نظر من تنها پادزهر این درد که نه تنها  زنان را می‌کشد بلکه جامعه وآیندگان را نیز  می‌کشد آگاهی و شناخت زنان از خودشان است.

پخشان در ادامە می گوید: غیرت نام موجه کنترل زنان درجامعە مردسالار است. زنان در ایران گرفتار چنین فرهنگی هستند. در بیشتر خانواده‌ها تبعیض جنسیتی از لحظه تولد وجود دارد و با همین تبعیض‌ها بزرگ می‌شوند و ازدواج  می‌کنند و مولد آن خشونت و قتل‌ها و خودسوزی‌های زنان است. اما سؤال این است که چرا با وجود تغییرات اجتماعی، مردسالاری هنوز برقرار است و به تهدیدی برای سلامت و جان زنان تبدیل شده است؟ چرا هیچ گونه آسیب شناسی کلی از جامعه و خانوادها صورت نمی‌گیرد؟ در واقع  ناموس و «غیرت» از مردان جنایتکاری ساخته است که حتی به نزدیکترین‌ها و جگرگوشه‌هایشان نیز رحم نمی‌کنند. جنایت برایشان افتخار و حفظ «آبرو» محسوب می‌شود. شستشوی ذهنی برخی مردان با باورهای مذهبی پوسیده سبب شده است تا از پدرانی که باید امن‌ترین پناه و تکیه‌گاه دخترانشان باشند جلادی بی رحم ساخته شود.

 

«وقتی زنی کشته می‌شود، گویی همه زنان کشته شده‌اند.»

پخشان در ادامە بە افزایش قتل و کشتن زنان اشارە کرده و می‌گوید: قتل ناموسی به همان سرعتی که به هنگام وقوع در مرکز توجه‌ها قرار می‎گیرد و جریحه‌دار  و روان آدمی را پریشان می‌کند جنایت‌هایی هستند که تا به امروز ادامه دارد اما کمتر بازتاب گسترده داشته‌اند. در بسیاری از موارد شاید تنها اهالی و یا همشهریان قربانی از آنها مطلع می‌شدند. و بعدا به نام آبرو بر روی آن سرپوش می‌گذاشتند. وقتی زنی کشته می‌شود، گویی همه زنان کشته شده‌اند. قانون مجازات اسلامی حتی در صورتی که پدر مرتکب قتل دختر خود شود، همچنان او را «ولی دم» می‌داند و برای او «قصاص» تعریف نکرده است. نه تنها قوه قضاییه که نهادی انتصابی و تعیین‌شده از سوی رهبر جمهوری اسلامی است، بلکه نهادهای منتخب مردم مانند دولت و مجلس نیز هم‌سو با تفکر مردسالارانه حاکم بر جامعه تصمیم‌گیری می‌کنند.