حسنا محمد

شهبا - هر جامعه و ملتی با فرهنگ و هنر خود شناخته می‌شود. خلق کورد نیز با هنرهای متنوع خود شناخته می‌شوند. محافظت از این میراث فرهنگی وظیفه‌ای است که بر دوش هر کسی قرار دارد. سوزدار عمر ٢٠ ساله، اهل منطقه جندرس در عفرین اشغال شده، از کودکی علاقه‌مند به رهبری و اجرای دیلان کوردی بود. از سال ٢٠١١، سوزدار عمر در فعالیت‌های فرهنگی و هنری مشارکت داشته است. او اکنون عضو جنبش هلال زرین عفرین-شهبا است و در شرایط آوارگی از فرهنگ خود در برابر نسل‌کشی و آسیمیلاسیون محافظت می‌کند.

سوزدار عمر در زمینه فرهنگ و هنر خود را به دیلان سنتی محدود نکرد، بلکه در خود شخصیت یک بازیگر تئاتر را نیز کشف کرد، بنابراین علاوه بر دیلان بومی، بازیگر تئاتر نیز هست.

 

از رویای کودکی تا رهبری دیلان سنتی

سوزدار عمر با اشاره به علاقه‌اش به رهبری و هدایت دیلان سنتی روی صحنه گفت: «از کودکی علاقه‌مند به دیلان بومی و رهبری آن بودم. در سال ٢٠١١ در عفرین، جای خود را در فعالیت‌های فرهنگی و هنری پیدا کردم و به علاقه‌ام پرداختم. با رهبری دیلان سنتی، احساس متفاوتی در درون انسان ایجاد می‌شود، این احساس آزادی است. در جامعه ما شرم بود که یک زن رهبری دیلان بومی را بر عهده بگیرد و آن را اجرا کند، اما من به ذهنیت‌های موجود در جامعه توجه نکردم. من مرز شرم را از مقابل خود برداشتم، از کودکی شروع به تحقق آرزوهایم کردم و اجازه دادم این آرزوها مانند درختی رشد کنند و تا به امروز این درخت در حال بزرگ شدن است. رهبری و اجرای دیلان سنتی آسان نیست، اما عشق من به آن، یادگیری‌اش را آسان‌تر کرد. ما نه تنها دیلان‌های بومی عفرین را یاد گرفتیم، بلکه از طریق دیلان سنتی با فرهنگ مناطق دیگر نیز آشنا شدیم. دیلان‌های بومی مناطق دیگر از دیلان‌های عفرین دشوارتر بودند زیرا ما نمی‌دانستیم، اما با آموزش این دشواری‌ها برطرف شدند.»

 

مقاومت فرهنگی در شرایط آوارگی

سوزدار عمر درباره وضعیت آوارگی و تأثیر آن بر فعالیت‌هایشان گفت: «پس از اشغال منطقه‌، ما به شهبا آواره شدیم، در اینجا با مشکلات و سختی‌های زیادی روبرو شدیم. آموزش دیدن در آوارگی به هیچ وجه آسان نیست زیرا وضعیت منطقه تحت حمله و محاصره، تأثیر منفی ایجاد می‌کند، اما اراده و قدرت ما از این وضعیت قوی‌تر است. در میان آوارگی، ما توانستیم دستاوردهای زیادی کسب کنیم و با توجه به امکانات محدود عمل می‌کنیم. علی‌رغم تمام شرایط دشوار، ما آموزش‌های خود را ادامه دادیم و با این آموزش‌ها با فرهنگ مناطق مختلف کوردستان نیز آشنا شدیم. ما مقاومت بزرگی در شهبا نشان دادیم و در برابر حملات و تحریم‌ها، فرهنگ خود را می‌آموزیم. من در دو کلیپ در سطح شمال و شرق سوریه شرکت کردم و به عنوان دیلاننده سنتی در آن‌ها حضور داشتم: کلیپ حماسه پ‌ک‌ک و کلیپ گیسوان سرخ. بسیار خوشحالم که نقش خود را در تاریخ فرهنگ کوردی و حفاظت از آن ایفا کرده‌ام و در آوارگی از میراث فرهنگی خود محافظت کرده‌ایم.»

 

تئاتر؛ پلی میان هنر و زندگی

سوزدار عمر در کنار دیلان سنتی، در تئاتر نیز به ایفای نقش می‌پردازد. او درباره فعالیت خود در تئاتر می‌گوید: «در کنار رهبری دیلان بومی، علاقه‌مند به بازی در تئاتر نیز بودم. این علاقه‌ام را محقق کردم. من به عنوان بازیگر تئاتر نیز روی صحنه می‌روم. تئاتر مادر هنر است، در آن انسان درس زندگی را فرا می‌گیرد. پس از آوارگی، استعداد بازیگری تئاتر را در خود کشف کردم و با آموزش آن را پیشرفت دادم. پس از آن در جشنواره تئاتر آرین در کوبانی شرکت کردم. من چندین نمایش کوتاه و بلند در شهبا نیز اجرا کردم و در جشنواره میتان نیز روی صحنه رفتم. از طریق تئاتر، ما پیام‌های خود را به مردم می‌رسانیم. تا حدی توانستیم هنر و فرهنگ خود را در آوارگی از نابودی حفظ کنیم. ما زنان جوان از میراث فرهنگی خود محافظت می‌کنیم و نخواهیم گذاشت که از بین برود زیرا فرهنگ ما هویت ماست و ما همیشه هویت خود را در جامعه زنده نگه خواهیم داشت.»