درگذشت گوهر کرمی یکی از نخستین زنان عکاس اصفهان
گوهر کرمی یکی از نخستین عکاسان زن اصفهان بر اثر کهولت سن درگذشت.
مرکز خبر- بە گزارش خبرگزاری زن، گوهر کرمی یکی از نخستین زنان عکاس اصفهان بر اثر کهولت سن درگذشت. حامد قصری، نویسنده و پژوهشگر تاریخ عکاسی که در کتاب و فیلم مستندی به شرح زندگی این عکاس پرداخته است گفتە است حدود شش سال پیش که در مصاحبهام از گوهر کرمی پرسیدم چند سالهاید؟ گفت: گوهر کرمی فرزند حاجی جلیل هستم و اگر سری به شناسنامهی خودم بزنم سنم را میدانم که حدود ۸۰ سال دارم.
گوهر کرمی در دههی ۳۰ و در سن ۱۵ سالگی زیر نظر همسرش محمدحسن اکبری عکاسی را فرا میگیرد، همسر گوهر کرمی عکاسی را در تهران آموخته و پس از بازگشت به اصفهان به وسیلهی چند تکه چوب و قوطی که لنز و شیشه بر آن سوار کرده است، دوربینی میسازد و کار عکاسی را در محلهی جوباره آغاز میکند.
شایان ذکر است تا پیش از دههی ۶۰ تنها دو یا سه نفر عکاس زن در اصفهان وجود داشتند نخستین زن عکاس اصفهان اشرفالسادات مقصودی بود و گوهر کرمی ۱۵ سال بعد یعنی در دههی ۳۰ و در شرایطی که هنوز سنت و عرف جامعه برای عکاسی مردان از زنان محدودیت قائل بود به این حرفه مشغول شد.
حامد قصری گفتە است: اگر وضعیت اجتماعی و فرهنگی اصفهان را در دهههای ۳۰ تا ۵۰ بررسی کنیم، متوجه میشویم که برخی از زنان خانوادههای روشنفکر یا تحصیلکرده به راحتی به عکاسخانههای رکس، هالیوود و دیگر عکاسیهای چهارباغ مراجعه میکردند. اما ما در همان سالها جمعیت بزرگی از زنان خانوادههای سنتی را نیز داشتهایم که از چنین امکانی برخوردار نبودند. گوهر کرمی در همان برهه تلاش میکند، فضایی را فراهم آورد تا زنان در محیط خانه و در امنیت کامل بتوانند چهره و صورت خود را ثبت کنند، چراکه اغلب زنان خانوادههای سنتی حتی اجازهی ورود به عکاسخانه را نداشتند و اغلب شناسنامههای آنها نیز بدون عکس صادر شدە بود.
گوهر کرمی در مصاحبه با حامد قصری گفتە بود که ابتدا زنان همسایه را به نشستن جلوی دوربین دعوت کردم و بعد زنان محله آمدند و سپس تمام زنان آن منطقه جلوی دوربینم نشستند، در آن دوره به قدری عکاسی یک زن عجیب بوده که زنان محله از او میپرسیدند: شما کجا دوره دیدهاید و او میگفت: »نزد همسرم آموزش دیدم«. یکبار برای خرید کاغذ به عکاسی پرتو در نزدیکی عمارت چهل ستون مراجعه میکند و صاحب مغازه با تعجب از او میپرسد که شما برای چه کاغذ میخرید؟ گوهر کرمی پاسخ میدهد که به من کاغذ کداک بدهید، میخواهم عکسی که گرفتم را ظاهر کنم. مغازهدار میگوید: مگر عکاسی بلدید؟ و او میگوید: بله خوبش را بلدم.
به روایت این پژوهشگر در بررسی تاریخ عکاسی زنان ایران، ابتدا خواهر ناصرالدین شاه سپس عکاس خبری زن در تهران و در اصفهان امثال گوهر کرمی بسیار تاثیرگذار بودند گوهر کرمی زنی است که در اصفهان سنتگرا و متعصب علاوه بر خانهداری، عکاسی هم میکند. حتی او خودش نیز در خانوادهای مذهبی و سنتی زندگی کردە است، اما برای اقتصاد خانواده و البته ثبت زنان، دست به کار میشود. هرچند او تحصیلات رسمی نداشته اما با هوش وافر عمل عکاسی آنالوگ را که بسیار هم سخت بوده است، میآموزد و این عمل فرهنگی قابل احترامی است.